9878M. VITRVVII POLL.
Aedivm compoſitio conſtat ex ſymmetria, cuius
rationem diligentiſsime Architecti tenere debent. Ea
autem paritur à proportione, quæ Græcè ἀυαλογία di-
citur. Proportio eſt ratæ partis membrorum in omni
opere totiusq́; commodulatio, ex qua ratio efficitur
ſymmetriarum. Nanq; non poteſt ædes vlla ſine ſym-
metria atque proportione rationem habere compoſitionis, niſi vti ad ho-
minis bene figurati membrorum habuerit exactam rationem. Corpus
enim hominis ita natura compoſuit, vti os capitis à mento ad frontem
ſummam, & radices imas capilli, eſſet decimæ partis. Item manus palma
ab articulo ad extremum medium digitum, tantundem. Caput à mento
ad ſummum verticem, octauæ. Tantundem ab ceruicibus imis. Ab ſum-
mo pectore ad imas radices capillorum, ſextæ: ad ſummum verticem,
quartæ. Ipſius autem oris altitudinis tertia pars eſt ab imomento ad imas
nares: naſus ab imis naribus ad finem medium ſuperciliorum, tantun.
dem: ab ea fine ad imas radices capilli vbi frons efficitur, item tertiæ par-
tis’. Pes verò altitudinis corporis ſextæ, Cubitus quartæ, Pectus item
quartæ. Reliqua quoque membra ſuos habent commenſus proportionis,
quibus etiam antiqui pictores & ſtatuarij nobiles vſi, magnas & infinitas
laudes ſunt aſſecuti. Similiter verò ſacrarum ædium membra, ad vni-
uerſam totius magnitudinis ſummam, ex partibus ſingulis conuenientiſ-
ſimum debent habere commenſuum reſponſum. Item corporis centrum
medium naturaliter eſt vmbilicus. Nanq; ſi homo collocatus fuerit ſupi-
nus, manibus & pedibus panſis, circiniq́; collocatum centrum in vmbili-
co eius, circumagendo rotundationem vtrarumq́; manuum & pedum di-
giti linea tangentur. Non minus, quemadmodum ſchema rotundationis
in corpore efficitur, item & quadrata deſignatio in eo inuenitur. Nam ſi
à pedibus imis ad ſummum caput menſum erit, eaq́; menſura relata fue-
rit ad manus panſas, inuenietur eadem latitudo, vti altitudo, quemadmo-
dum areæ, quæ ad normam ſunt quadratæ. Ergo ſi ita natura compoſuit
corpus hominis, vti proportionibus membra ad ſummam figurationem
eius reſpondeant: cum cauſa conſtituiſſe videntur antiqui, vt etiam in
operum perfectionibus ſingulorum membrorum ad vniuerſam figuræ
ſpeciem habeant commenſus exactionem. Igitur cum in omnibus operi-
bus ordines traderent, id maximè in ædibus Deorum, in quibus operum
laudes & culpæ æternæ ſolent permanere. Nec minus menſurarum ratio-
nes, quæ in omnibus operibus videntur neceſſariæ eſſe, ex corporis mem-
bris collegerunt, vti digitum, palmum, pedem, cubitum, & eas diſtribue-
runt in perfectum numerum, quem Græci {τέ}λ{ει}ομ dicunt. Perfectum
autem antiqui conſtituerunt numerum, qui decem dicitur, nanq; ex ma-
nibus denarius digitorum numerus, ex digitis verò palmus, & ab
rationem diligentiſsime Architecti tenere debent. Ea
autem paritur à proportione, quæ Græcè ἀυαλογία di-
citur. Proportio eſt ratæ partis membrorum in omni
opere totiusq́; commodulatio, ex qua ratio efficitur
ſymmetriarum. Nanq; non poteſt ædes vlla ſine ſym-
metria atque proportione rationem habere compoſitionis, niſi vti ad ho-
minis bene figurati membrorum habuerit exactam rationem. Corpus
enim hominis ita natura compoſuit, vti os capitis à mento ad frontem
ſummam, & radices imas capilli, eſſet decimæ partis. Item manus palma
ab articulo ad extremum medium digitum, tantundem. Caput à mento
ad ſummum verticem, octauæ. Tantundem ab ceruicibus imis. Ab ſum-
mo pectore ad imas radices capillorum, ſextæ: ad ſummum verticem,
quartæ. Ipſius autem oris altitudinis tertia pars eſt ab imomento ad imas
nares: naſus ab imis naribus ad finem medium ſuperciliorum, tantun.
dem: ab ea fine ad imas radices capilli vbi frons efficitur, item tertiæ par-
tis’. Pes verò altitudinis corporis ſextæ, Cubitus quartæ, Pectus item
quartæ. Reliqua quoque membra ſuos habent commenſus proportionis,
quibus etiam antiqui pictores & ſtatuarij nobiles vſi, magnas & infinitas
laudes ſunt aſſecuti. Similiter verò ſacrarum ædium membra, ad vni-
uerſam totius magnitudinis ſummam, ex partibus ſingulis conuenientiſ-
ſimum debent habere commenſuum reſponſum. Item corporis centrum
medium naturaliter eſt vmbilicus. Nanq; ſi homo collocatus fuerit ſupi-
nus, manibus & pedibus panſis, circiniq́; collocatum centrum in vmbili-
co eius, circumagendo rotundationem vtrarumq́; manuum & pedum di-
giti linea tangentur. Non minus, quemadmodum ſchema rotundationis
in corpore efficitur, item & quadrata deſignatio in eo inuenitur. Nam ſi
à pedibus imis ad ſummum caput menſum erit, eaq́; menſura relata fue-
rit ad manus panſas, inuenietur eadem latitudo, vti altitudo, quemadmo-
dum areæ, quæ ad normam ſunt quadratæ. Ergo ſi ita natura compoſuit
corpus hominis, vti proportionibus membra ad ſummam figurationem
eius reſpondeant: cum cauſa conſtituiſſe videntur antiqui, vt etiam in
operum perfectionibus ſingulorum membrorum ad vniuerſam figuræ
ſpeciem habeant commenſus exactionem. Igitur cum in omnibus operi-
bus ordines traderent, id maximè in ædibus Deorum, in quibus operum
laudes & culpæ æternæ ſolent permanere. Nec minus menſurarum ratio-
nes, quæ in omnibus operibus videntur neceſſariæ eſſe, ex corporis mem-
bris collegerunt, vti digitum, palmum, pedem, cubitum, & eas diſtribue-
runt in perfectum numerum, quem Græci {τέ}λ{ει}ομ dicunt. Perfectum
autem antiqui conſtituerunt numerum, qui decem dicitur, nanq; ex ma-
nibus denarius digitorum numerus, ex digitis verò palmus, & ab
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib