Iordanus <Nemorarius>
,
Liber Iordani Nemorarii viri clarissimi de ponderibus propositiones XIII & earundem demonstrationes, multarumque rerum rationes sane pulcherrimas completens, nunc in lucem editus
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 40
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
xlink:href
="
050/01/006.jpg
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
id.0.0.02.00
">LIBER DE PON
<
lb
/>
DERIBVS IORDANI NEMORARII.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.02.01
">Cum scientia de ponderibus sit subalternata tam Ge
<
lb
/>
ometriæ quam philosophiæ, oportet in hac sci
<
lb
/>
entia quædam geometrice, quædam phyſice proba
<
lb
/>
re.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.02.02
">Primii ergo oportet scire, quod brachium descenden
<
lb
/>
do in libra, describit
<
expan
abbr
="
circulũ
">circulu</
expan
>
, cuius circuli semidia
<
lb
/>
meter, est semper æqualis brachio libræ.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.02.03
">Secundo
<
lb
/>
oportet ostendere, quod maior arcus eiusdem circuli,
<
lb
/>
est magis curvus minore, et quod talis minor plus cur
<
lb
/>
vatur, quam in circulo maiore.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.02.04
">Primum probatur, quia minus de corda, quæ
<
lb
/>
est recta linea, correspondet proportionaliter arcui maiori, quam minori,
<
lb
/>
non enim arcui duplo correspondet corda dupla, sed minus ea.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.02.05
">Secun
<
lb
/>
dum patet sic, quia si sumantur de circulo maiori et minori arcus æqua
<
lb
/>
les, corda arcus maioris circuli longior est, propterea posset ex hoc osten
<
lb
/>
di, quod pondus in libra tanto sit levius, quanto plus descendit in semicircu
<
lb
/>
lo.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.03.02
">Incipiat igitur mobile descendere a summo semicirculi, et descendat
<
lb
/>
continue, dico tunc quod maior arcus circuli plus contrariatur rectæ lineæ
<
lb
/>
quam minor, et casus gravis per arcum maiorem, plus contrariatur casui gra
<
lb
/>
vis, qui per rectam fieri debet, quam casus per arcum minorem, patet, ergo ma
<
lb
/>
ior est violentia in motu secundum arcum maiorem, quam secundum minorem,
<
lb
/>
aliter enim non fieret motus magis gravis.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.03.05
">Cum ergo plus in ascensu ascensu aliquod mo
<
lb
/>
vetur violentie, patet, quam maior est gravitas secundum hunc situm, et quia secundum
<
lb
/>
situationem talium sic fit, dicatur gravitas secundum situm in futu
<
lb
/>
ro processu.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.04.01
">Ita enim, syllogisando de motu, tamquam motus sit causa gravita
<
lb
/>
tis et levitatis, potius contrarium concludimus per causam huius contrari
<
lb
/>
etatis, plus contrariam, id est plus habere violentiæ, quod si grave descen
<
lb
/>
dat, hoc est a natura, sed per lineam curvam, hoc est contra naturam, ideo
<
lb
/>
iste descensus est mixtus ex descensu naturæ et violento.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.04.03
">In ascensu vero
<
lb
/>
ponderis, cum ibi nihil sit secundum naturam, licet argumentari sicut
<
lb
/>
de igne, qui naturaliter ascendit.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.04.04
">De igne enim argumentatur in ascensu,
<
lb
/>
sicut de gravi in descensu, ex quo sequitur, Quanto grave plus sic ascen
<
lb
/>
dit, tanto minus habet de levitate secundum situm, et sic plus habet de
<
lb
/>
gravitate secundum situm.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.05.01
">Diceret forte aliquis, quod non oportet propter
<
lb
/>
prædicta, grave in parte circuli inferiori fieri secundum situm levius, pa
<
lb
/>
tet unum non esse motum, sed quietem, tunc nihil contrarium naturæ acqui
<
lb
/>
ritur.</
s
>
<
s
id
="
id.0.0.05.02
">Sed contra illud obijcitur sic, possibile fuit hanc quiætem fuisse ter
<
lb
/>
minum motus intrinsecum motus, sicut albationis albedo, cum igitur motus</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>