Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001874">
                <pb pagenum="105" xlink:href="009/01/105.jpg"/>
              omnes, quibus
                <expan abbr="vbiq;">vbique</expan>
              terrarum, dum in planis ædeficiorum fundamenta ex­
                <lb/>
              canant, occurrit primò terra quædam, quam ipſi motam appellant, quæ li­
                <lb/>
              gnis, ruderibus, ferramentis, numiſmatis, ſepulturis,
                <expan abbr="varijsq́">varijsque</expan>
              ; rebus per­
                <lb/>
              mixta eſt; qua eruta, reperitur terra alia, quam nunquam fuiſſe motam, ap­
                <lb/>
              paret, ex eo quod ſolida, ac benè compacta ſit, neque vllis externis rebus,
                <lb/>
              præſertim artificiatis admixta, terra illa, quam motam dicunt, variam va­
                <lb/>
              rijs in locis ſortita eſt altitudinem, prout aquæ plurimum, vel minimum
                <lb/>
              montanæ terræ huc, vel illuc comportarunt: alicubi vt hic Parmæ erit ſex
                <lb/>
              vlnarum, alibi viginti, vt Mutinæ; alibi triginta, vt Romæ, nonnullis in lo­
                <lb/>
              cis. </s>
              <s id="s.001875">Comprobatur tandem hæc noſtra obſeruatio ex arte illa, qua per eaſ­
                <lb/>
              dem fluuiales aquas ſolent, tam loca depreſſiora per aggerationem paula­
                <lb/>
              tim replere,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              eleuare: quàm etiam altiora per aquarum earumdem cor­
                <lb/>
              roſionem deprimere. </s>
              <s id="s.001876">qua in arte exercitatiſſimum P. Auguſtinum Spernac­
                <lb/>
              ciatum noſtræ Societatis videmus modo de mandato Summi Pontificis Pa­
                <lb/>
              dum, ac Renum Bononienſem ob aggerationem ſtagnantes in mari emitte­
                <lb/>
              re; cui totus hic noſter diſcurſus maximè probatur. </s>
              <s id="s.001877">Ex quibus omnibus ſe­
                <lb/>
              quitur ſuperficiem terræ tam montium, quam planorum quotidie variari.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001878">illam nimirum deprimi, hanc attolli. </s>
              <s id="s.001879">vnde aliud maximum notandum ſe­
                <lb/>
              quitur, videlicet hac tempeſtate non eſſe eandem agrorum ſuperficiem, quæ
                <lb/>
              erat antiquitus, cum in montanis agris ſit multò humilior, in campeſtribus
                <lb/>
              verò altior, quàm antiqua illa, ac primigenia; quapropter mirum videri
                <lb/>
              non debet, ſi quorumdam locorum adeò immutata natura eſt, vt quæ olim
                <lb/>
              generoſa vina ferebant, vel quouis alio eſſent prædita munere, adeò dege­
                <lb/>
              nerauerint, vt & vina, & alia nullius modò valoris, vel in parua copia pro­
                <lb/>
              ferant. </s>
              <s id="s.001880">Quod verò ad marium aggerationem ſpectat, dicimus ijſdem aquis
                <lb/>
              magnam arenarum copiam perpetuò importantibus, fieri aggerationem,
                <lb/>
              hoc eſt littora quotidie magis creſcere, ſeu in mare ingredi, & conſequen­
                <lb/>
              ter mare recedere. </s>
              <s id="s.001881">quod primò Ariſt. teſtimonio in hoc cap. comprobatur,
                <lb/>
              cum quo pariter ſentiunt veteres Geographi, & Hiſtorici omnes. </s>
              <s id="s.001882">Ariſt. igi­
                <lb/>
              tur in comprobationem huius adducit primò magnam Aegypti aggeratio­
                <lb/>
              nem; pars enim illa Aegypti, quæ Delta,
                <expan abbr="Niliq́">Nilique</expan>
              ; donum appellatur ab He­
                <lb/>
              rodoto, ex arenis, & limo, ex Aethyopiæ montibus ſimul cum Nilo in mare
                <lb/>
              delabentibus, eſt conflata,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              antiquo littori addita, cui locum paulatim
                <lb/>
              mare ceſſit;
                <expan abbr="eſtq́">eſtque</expan>
              ; propterea donum Nili appellata, quod ab ipſo illuc are­
                <lb/>
              nas importante ſit facta. </s>
              <s id="s.001883">ſecundum, Ariſt. exemplum eſt Ammonia Regio,
                <lb/>
              cuius humiliora loca. </s>
              <s id="s.001884">f. </s>
              <s id="s.001885">maritima, palam eſt, inquit, quod aggeratione facta,
                <lb/>
              fiunt ſtagna, & continens: ſuccedente autem tempore, ſtagnans aqua ob
                <lb/>
              nouam aggerationem deſiccata eſt, & iam annihilata. </s>
              <s id="s.001886">tertium eſt Meotidis
                <lb/>
              Paludis; At verò, ait, & quæ ſunt circa Meotidem Paludem creuerunt allu­
                <lb/>
              uione fluuiorum tantum, vt multò minores magnitudine naues, nunc innare
                <lb/>
              poſſint, quàm anno ab hinc ſexageſimo. </s>
              <s id="s.001887">quare ex hoc facilè eſt ratiocinari,
                <lb/>
              quod & primò, vt multa ſtagnorum, ita & hoc opus eſt fluuiorum, & tan­
                <lb/>
              dem neceſſe eſt totum fieri ſiccum. </s>
              <s id="s.001888">
                <expan abbr="quartũ">quartum</expan>
              eſt illi Boſphorus Tracius; quod
                <lb/>
              vnà cum præcedentibus ſatius eſt apud ipſum, vel potius apud eius expoſi­
                <lb/>
              torem Vicomercatum videre, vt breuitati conſulatur. </s>
              <s id="s.001889">Accedit & Plinij te­
                <lb/>
              ſtimonium, qui tradit multas terras naſci, non ſolum fluminum inuectu, ſed </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>