Quoad magnum illud Diluuium, quod Ariſt. hoc capite exiſtimat poſt
multa ſecula reuolui, hoc veritati eſſe conſentaneum argumento ſunt, ac
pariter admirationi varia conchiliorum genera, quæ tùm in Apennino mon
te, tùm in Alpibus obſeruaui; Ìdemque; in alijs mundi partibus inueniri pu
to; præſertim in tam immenſa copia, atque intra viſcera montium colloca
ta, quæ nulla vis humana illuc contuliſſet, niſi temporibus cataclyſmi ebul
lientibus aquis maris ſuper terram facta fuiſſet hæc varia rerum maritima
rum cum terreſtribus commixtio: quæ quidem optimè ex Pomponio Mela
comprobantur, qui libro 1. de Numidia ſic narrat: interius, & longè ſatis
à litore, ſi fides res capit, mirum admodum, ſpinæ piſcium, Muricum, Oſtreo
rumque; fragmenta, ſaxi atritu, vti ſolent fluctibus, & non differentia mari
nis, infixæ cautibus anchoræ, aliaque; huiuſmodi ſigna, & veſtigia effuſi olim
vſque ad ea loca pelagi, in campis nihil alentibus eſſe inuenirique narrantur.
neque locus ille Ouid. Met. 15. extra rem:
multa ſecula reuolui, hoc veritati eſſe conſentaneum argumento ſunt, ac
pariter admirationi varia conchiliorum genera, quæ tùm in Apennino mon
te, tùm in Alpibus obſeruaui; Ìdemque; in alijs mundi partibus inueniri pu
to; præſertim in tam immenſa copia, atque intra viſcera montium colloca
ta, quæ nulla vis humana illuc contuliſſet, niſi temporibus cataclyſmi ebul
lientibus aquis maris ſuper terram facta fuiſſet hæc varia rerum maritima
rum cum terreſtribus commixtio: quæ quidem optimè ex Pomponio Mela
comprobantur, qui libro 1. de Numidia ſic narrat: interius, & longè ſatis
à litore, ſi fides res capit, mirum admodum, ſpinæ piſcium, Muricum, Oſtreo
rumque; fragmenta, ſaxi atritu, vti ſolent fluctibus, & non differentia mari
nis, infixæ cautibus anchoræ, aliaque; huiuſmodi ſigna, & veſtigia effuſi olim
vſque ad ea loca pelagi, in campis nihil alentibus eſſe inuenirique narrantur.
neque locus ille Ouid. Met. 15. extra rem:
Vidi ego, quod fuerat olim ſolidiſſima petra
Eſſe fretum, vidi factas ex æquore terras:
Et procul à Pelago conchæ iacuere marinæ,
Et vetus inuenta eſt in montibus anchora ſummis.
Eſſe fretum, vidi factas ex æquore terras:
Et procul à Pelago conchæ iacuere marinæ,
Et vetus inuenta eſt in montibus anchora ſummis.
Nos autem Chriſtiani ad Noemi Diluuium iſta referre debemus.
Ex Secundo Meteororum.
152
Cap. 1. ait multa eſſe maria, quæ ad inuicem non communicant.
Eorum rubrum mare vnum eſſe; quod cum Oceano Atlantico, qui
eſt extra Herculeum fretum ad occidentem parum videtur com
miſceri ſiue Ariſt. pro Rubro mari intelligat Oceanum illum, qui
Arabiam, ac Perſiam alluit, ſiue illius ſinum, qui Arabiam, atque Aethiopiam
interluit, falſum eſt ipſum parum communicare cum occidentali Oceano,
vt quotidianis Luſitanorum nauigationibus ad Indos patet. ſed meritò hoc
Ariſtot. condonandum, cum tunc temporis nondum tota Africa eſſet certò
circumluſtrata, neque iter ab Hiſpania ad Indos maritimum, adeo nunc fre
quens, patefactum eſſet.
Eorum rubrum mare vnum eſſe; quod cum Oceano Atlantico, qui
eſt extra Herculeum fretum ad occidentem parum videtur com
miſceri ſiue Ariſt. pro Rubro mari intelligat Oceanum illum, qui
Arabiam, ac Perſiam alluit, ſiue illius ſinum, qui Arabiam, atque Aethiopiam
interluit, falſum eſt ipſum parum communicare cum occidentali Oceano,
vt quotidianis Luſitanorum nauigationibus ad Indos patet. ſed meritò hoc
Ariſtot. condonandum, cum tunc temporis nondum tota Africa eſſet certò
circumluſtrata, neque iter ab Hiſpania ad Indos maritimum, adeo nunc fre
quens, patefactum eſſet.
153
Summæ 2. cap. 2. (Quapropter & circa Orionis ortum maximè fit tranquilli
tas) quando Medici, Philoſophi, Poetæ, ac reliqui auctores loquuntur de
ortu aſtrorum fixorum, aut conſtellationum, quæ ſunt in firmamento, vti
eſt Orion (& Canis, de quo poſtea) intelligunt ſemper de ortu ipſorum, qui
fit matutino tempore, quando ſcilicet vel ſimul cum Sole, vel paulò ante
Solem emergunt, ita vt videantur à nobis; qui ortus dicitur Coſmicus, tunc
propriè, quando ſimul aſtrum cum Sole oritur; quando autem incipit appa
rere mane ante Solem, dicitur ortus Heliacus. i. ſolaris, quia oritur quodam
modo ex radijs Solis, ſub quibus antea latebat. Aſtra verò inerrantia, &
planetæ Sole tardiores oriuntur vtroque modo. nam cùm ipſa Sol, quippe il
lis velocior primum aſſequitur, ea ſuo lumine obtegit, eſtque; hic occaſus eo
rum heliacus: cum verò eadem præterierit, ac poſt ſe reliquerit fit, vt mo
tu diurno toto cœlo conuerſo, mane ante Solem effulgeant, ſiue heliacè
oriantur: & cum quotidie magis Sol ab illis recedat, ipſaque magis à Sole
tas) quando Medici, Philoſophi, Poetæ, ac reliqui auctores loquuntur de
ortu aſtrorum fixorum, aut conſtellationum, quæ ſunt in firmamento, vti
eſt Orion (& Canis, de quo poſtea) intelligunt ſemper de ortu ipſorum, qui
fit matutino tempore, quando ſcilicet vel ſimul cum Sole, vel paulò ante
Solem emergunt, ita vt videantur à nobis; qui ortus dicitur Coſmicus, tunc
propriè, quando ſimul aſtrum cum Sole oritur; quando autem incipit appa
rere mane ante Solem, dicitur ortus Heliacus. i. ſolaris, quia oritur quodam
modo ex radijs Solis, ſub quibus antea latebat. Aſtra verò inerrantia, &
planetæ Sole tardiores oriuntur vtroque modo. nam cùm ipſa Sol, quippe il
lis velocior primum aſſequitur, ea ſuo lumine obtegit, eſtque; hic occaſus eo
rum heliacus: cum verò eadem præterierit, ac poſt ſe reliquerit fit, vt mo
tu diurno toto cœlo conuerſo, mane ante Solem effulgeant, ſiue heliacè
oriantur: & cum quotidie magis Sol ab illis recedat, ipſaque magis à Sole