Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001923">
                <pb pagenum="108" xlink:href="009/01/108.jpg"/>
              elongentur, fit, vt quotidie magis ortum Solis anticipent, & citius mane au­
                <lb/>
              te Solem videantur. </s>
              <s id="s.001924">
                <expan abbr="ſicq́">ſicque</expan>
              ; tanto in dies citius, vt deinde media etiam nocte
                <lb/>
              oriantur; tum ante mediam noctem poſtea paulò ante occaſum Solis. </s>
              <s id="s.001925">de­
                <lb/>
              mum cum fuerint Soli oppoſita, occidente Sole oriantur, qui ortus dicitur
                <lb/>
              Veſpertinus, vel Acronicus. </s>
              <s id="s.001926">poſtea oriuntur ſemper in die ante Solis occa­
                <lb/>
              ſum, donec Sol ipſa iterum aſſequatur,
                <expan abbr="eaq́">eaque</expan>
              ; radijs ſuis offuſcet, quod eſt he­
                <lb/>
              liacè occidere; & mox cum ipſo Sole occumbant, quod Acronicè eſt occi­
                <lb/>
              dere. </s>
              <s id="s.001927">Totum porrò illud tempus, quo per diem oriuntur, non eorum ortui,
                <lb/>
              ſed occaſui deputatur, eò quod non cernuntur oriri, vt ſequenti loco expli­
                <lb/>
              cabitur. </s>
              <s id="s.001928">Quæ omnia adhibito Globo aſtronomico, in quo conſtellationes
                <lb/>
              omnes depictæ ſunt,
                <expan abbr="eoq́">eoque</expan>
              ; ad tui poli eleuationem conſtituto, appoſitoque
                <lb/>
              Sole ſuo loco in Zodiaco, qui paulatim per Zodiacum orientem verſus gra­
                <lb/>
              diatur, & interim diurno motu globus conuertatur, ad ſenſum manifeſta
                <lb/>
              apparebunt. </s>
              <s id="s.001929">In ſumma auctores intelligunt de ortu, qui mane fit ante So­
                <lb/>
              lem, quia tunc primum poſt diuturnas latebras incipit apparere. </s>
              <s id="s.001930">
                <expan abbr="">non</expan>
              autem
                <lb/>
              intelligunt de ortu Acronico, quia ante hunc ortum videbatur noctu,
                <expan abbr="itaq;">itaque</expan>
                <lb/>
              ortu Acronico non fit noua apparitio; ideo de hoc non intelligunt. </s>
              <s id="s.001931">fit au­
                <lb/>
              tem ortus hic Orionis, heliacus, & matutinus, de quo Ariſt. hoc loco, & alij
                <lb/>
              auctores, noſtra hac tempeſtate paulò ante Solis ingreſſum in Cancrum, ſi­
                <lb/>
              ue ante ſolſtitium æſtiuum circa 22. Iunij.
                <arrow.to.target n="marg154"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001932">
                <margin.target id="marg154"/>
              154</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001933">Eodem cap.
                <emph type="italics"/>
              (Incertus autem, & moleſtus Orion eſſe videtur & occumbens, &
                <lb/>
              oriens, quia in tranſmutatione temporis accidit occaſus, & ortus, aſtate, aut hye­
                <lb/>
              me, & propter magnitudinem aſtri dierum ſit aliqua pluralitas)
                <emph.end type="italics"/>
              hoc loco Vico­
                <lb/>
              mercatus ex ſententia aſtronomorum occaſum Orionis fieri autumni tem­
                <lb/>
              pore, Sole Scorpionem obſidente docet, quod & verba Ariſt. clarè ſignifi­
                <lb/>
              cant, cum dicat ortum ipſius fieri æſtate; in tranſmutatione verò temporis,
                <lb/>
              videlicet in autumno fieri occaſum. </s>
              <s id="s.001934">Porrò occaſus hic fieri incipit primum
                <lb/>
              mane oriente Sole,
                <expan abbr="diciturq́">diciturque</expan>
              ; occaſus coſmicus, quia dum Sol eſt in oriente,
                <lb/>
              Orion eſt in occidente, & infra orizontem cadit: deinde paulò ante Solis or­
                <lb/>
              tum, ſed tamen nocturno tempore, ita vt occaſus eius videri poſſit, donec
                <lb/>
              occidat parum poſt Solis occaſum, & tandem cum Sole ipſo heliacè euane­
                <lb/>
              ſcat. </s>
              <s id="s.001935">Scriptores autem ferè ſemper cum loquuntur de occaſu inerrantium
                <lb/>
              ſyderum, de eo, qui noctu videatur, intelligunt: ſicuti ortum intelligunt
                <lb/>
              eum, qui noctu fit,
                <expan abbr="noctuq́">noctuque</expan>
              ; videtur. </s>
              <s id="s.001936">affixa
                <expan abbr="namq;">namque</expan>
              ſydera per ſex fermè men­
                <lb/>
              ſes noctu oriuntur,
                <expan abbr="oririq́">oririque</expan>
              ; ea conſpicimus, & propterea totum illud tem­
                <lb/>
              pus, ortui ipſorum deputamus: Reliquum verò
                <expan abbr="tẽpus">tempus</expan>
              , quo per diem oriun­
                <lb/>
              tur, & idcircò ortus illorum minimè apparet, nulla ratione ortui debuit
                <lb/>
              aſcribi: totum verò tempus, quo noctu occidunt, & occidere cernuntur, oc­
                <lb/>
              caſui illorum meritò attribuitur. </s>
              <s id="s.001937">&
                <expan abbr="quemadmodũ">quemadmodum</expan>
              temporis illius initium,
                <lb/>
              quo primo de nocte apparere incipiunt, dicitur abſolutè ortus cuiuſuis ſy­
                <lb/>
              deris; ſic etiam initium temporis illius, quo primum per noctem ea occide­
                <lb/>
              re videmus, ſimpliciter occaſum appellamus.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001938">
                <arrow.to.target n="marg155"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001939">
                <margin.target id="marg155"/>
              155</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001940">Eodem cap.
                <emph type="italics"/>
              (Eteſiæ autem flant post verſiones, & Canis ortum)
                <emph.end type="italics"/>
              per verſio­
                <lb/>
              nes intelligit tropicos, quod & tropici etymon confirmat,
                <expan abbr="">cum</expan>
              tropicus idem
                <lb/>
              valeat, ac conuerſiuus. </s>
              <s id="s.001941">circa Canis ortum eadem ſunt notanda, quæ ſupra
                <lb/>
              de ortu Orionis annotaui; intelligit enim eum Canis ortum, qui mane fiat </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>