11376Comment. in I. Cap. Sphæræ
canales illi ſint infixi corpori cæleſti, neceſſario efficeretur, ut planeta qui-
cunque in eadẽ ſemper parte cęli maxime à terra diſtaret, & c. quod eſt falſisſi-
mũ; Luna ſiquidẽ in omnibus punctis Zodiaci aliquãdo uiſa fuit remotiſſima @
terra, item que propinquiſſima. Omitto apparentias de uariatione latitudinum
omnium planetarum, uno Sole excepto, nec non de retrogradatione, & c. quas
nullo pacto prædicta opinio tueri poteſt, ut dilucidius explicari ſolet in pla-
netarum Theoricis. Conſtat igitur ſtellas non per ſeſe moueri, ſed ad motum
cęlorum, in quibus ſunt infixę: Ita enim cęli habere poſſunt plures motus, vnũ
quidem proprium, alios uero extrinſecos, nempe ad uehiculum aliorum, ut
ſupra declaratum fuit. Vnde mirum non eſt, quòd tanta multitudo moruum in
ſtellis cernatur.
cunque in eadẽ ſemper parte cęli maxime à terra diſtaret, & c. quod eſt falſisſi-
mũ; Luna ſiquidẽ in omnibus punctis Zodiaci aliquãdo uiſa fuit remotiſſima @
terra, item que propinquiſſima. Omitto apparentias de uariatione latitudinum
omnium planetarum, uno Sole excepto, nec non de retrogradatione, & c. quas
nullo pacto prædicta opinio tueri poteſt, ut dilucidius explicari ſolet in pla-
netarum Theoricis. Conſtat igitur ſtellas non per ſeſe moueri, ſed ad motum
cęlorum, in quibus ſunt infixę: Ita enim cęli habere poſſunt plures motus, vnũ
quidem proprium, alios uero extrinſecos, nempe ad uehiculum aliorum, ut
ſupra declaratum fuit. Vnde mirum non eſt, quòd tanta multitudo moruum in
ſtellis cernatur.
Ptolemaevs Dict.
1.
adducit opinionem quorundam, qui dicebant
11Sententia
antiquo-
rũ, qui ſtel-
las motu re
cto, non au-
tem circula
ti dicebant
moueri:
eiuſque cõ-
futatio. ſtellas moueri quidem ad motum cęli ab oriente in occidentem, ſed motu re-
cto in infinitum, non autem motu circulari. Quæ quidem ſententia ridicula
prorſus exiſtit, & propterea ab Aſtronomis reijcienda. Primum, quia hac ratio-
ne una, eademque ſtella non apparet nobis in eadem propinquitate, ſed pro-
pius ad nos accederet in meridie, quàm in ortu, ſiue occaſu, quod falſum eſt. De
inde, quia uidemus quotidie eaſdem ſtellas numero, poſtquam aliquandiu de-
lituere ſub terra, redire ad orientem: Quod fieri nequaquam poſſet, ſi motu
recto veherentur. Itaque ex his omnibus perſpicuum cuilibet eſſe poteſt, cęlos
ipſos moueri unà cum ſtellis ſibi infixis ab ortu in occaſum motu circulari;
idemq; dicendũ eſt de motu ab occaſu in ortum, quẽ inferiores ſphęrę habẽt.
11Sententia
antiquo-
rũ, qui ſtel-
las motu re
cto, non au-
tem circula
ti dicebant
moueri:
eiuſque cõ-
futatio. ſtellas moueri quidem ad motum cęli ab oriente in occidentem, ſed motu re-
cto in infinitum, non autem motu circulari. Quæ quidem ſententia ridicula
prorſus exiſtit, & propterea ab Aſtronomis reijcienda. Primum, quia hac ratio-
ne una, eademque ſtella non apparet nobis in eadem propinquitate, ſed pro-
pius ad nos accederet in meridie, quàm in ortu, ſiue occaſu, quod falſum eſt. De
inde, quia uidemus quotidie eaſdem ſtellas numero, poſtquam aliquandiu de-
lituere ſub terra, redire ad orientem: Quod fieri nequaquam poſſet, ſi motu
recto veherentur. Itaque ex his omnibus perſpicuum cuilibet eſſe poteſt, cęlos
ipſos moueri unà cum ſtellis ſibi infixis ab ortu in occaſum motu circulari;
idemq; dicendũ eſt de motu ab occaſu in ortum, quẽ inferiores ſphęrę habẽt.
COELVM ESSE FIGVRÆ SPHÆRICÆ.
Qvod autem cœlum ſit rotundum, triplex eſt ratio.
Similitudo,
commoditas, & neceſſitas. Similitudo, quoniam mundus ſenſibilis factus
22Cælum eſ-
ſe rotun-
dum, pro-
pter ſimili-
tudinẽ mũ-
di archety-
pi. eſt ad ſimilitudinem mundi archetypi, in quo nec eſt principium, nec fi-
nis. Vnde ad huius ſimilitudinem factus mundus ſenſibilis habet formam
rotundam, in qua non eſt aſſignare principium, neque finem.
commoditas, & neceſſitas. Similitudo, quoniam mundus ſenſibilis factus
22Cælum eſ-
ſe rotun-
dum, pro-
pter ſimili-
tudinẽ mũ-
di archety-
pi. eſt ad ſimilitudinem mundi archetypi, in quo nec eſt principium, nec fi-
nis. Vnde ad huius ſimilitudinem factus mundus ſenſibilis habet formam
rotundam, in qua non eſt aſſignare principium, neque finem.
COMMENT ARIVS,
Probat hoc loco auctor ſecundam concluſionem, nimirum cœlum eſſe
rotundum, tribus medijs, quorum primum deſumitur à ſimilitudine, ſecũdum
à commoditate, tertium à neceſſitate. A ſimilitudine quidem ſic argumẽtatur.
tatur. Mundus hic ſenſibilis fabricatus eſt ad ſimilitudinem mundi archetypi,
id eſt, Dei Opt. Max. in quo nec eſt princi pium nec finem aſſignare, cum ſit in-
finitus. Debet igitur eſſe rotundus, ut nõ poſſit aſſignari in eo principiũ neque
finis: Sic enim ſimilis erit quodammodo mundo illi archetypo, cum ſola figu-
ra rotunda inter omnes alias habeat quodammodo infinitatem.
rotundum, tribus medijs, quorum primum deſumitur à ſimilitudine, ſecũdum
à commoditate, tertium à neceſſitate. A ſimilitudine quidem ſic argumẽtatur.
tatur. Mundus hic ſenſibilis fabricatus eſt ad ſimilitudinem mundi archetypi,
id eſt, Dei Opt. Max. in quo nec eſt princi pium nec finem aſſignare, cum ſit in-
finitus. Debet igitur eſſe rotundus, ut nõ poſſit aſſignari in eo principiũ neque
finis: Sic enim ſimilis erit quodammodo mundo illi archetypo, cum ſola figu-
ra rotunda inter omnes alias habeat quodammodo infinitatem.
Caetervm hæc ratio nihil prorſus uidetur concludere.
Eodem enim
pacto probaretur, hominem debuiſſe creari rotundum, ad ſimilitudinẽ mundi
archetypi: Idem dices de cęteris creaturis. Veruntamen dicendnm eſt cum B.
Aug. Deum creaturas condidiſſe ad ſuæ bonitatis, perfectionisq́ue manifeſta-
tionem. Cum igitnr una ſola creatura imperfectiſſime Dei perfectionem nobis
oſtendat, potius uniuerſum mundum, in quo omnes creaturæ continentur, &
qui efficacius, exactiuſque perfectionem, & bonitatem Dei manifeſtat, ac decla
rat, rotundum effecit Deus, quàm ſingulas creaturas; quamuis & ſingulæ
pacto probaretur, hominem debuiſſe creari rotundum, ad ſimilitudinẽ mundi
archetypi: Idem dices de cęteris creaturis. Veruntamen dicendnm eſt cum B.
Aug. Deum creaturas condidiſſe ad ſuæ bonitatis, perfectionisq́ue manifeſta-
tionem. Cum igitnr una ſola creatura imperfectiſſime Dei perfectionem nobis
oſtendat, potius uniuerſum mundum, in quo omnes creaturæ continentur, &
qui efficacius, exactiuſque perfectionem, & bonitatem Dei manifeſtat, ac decla
rat, rotundum effecit Deus, quàm ſingulas creaturas; quamuis & ſingulæ
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib