1rari.
poſtea tamen cum in Geometria verſatus fuerit, maximè admirare
tur, ſi audiret diametrum eſſe lateri commenſurabilem.
tur, ſi audiret diametrum eſſe lateri commenſurabilem.
202
Summa 2. cap. 3. (Pythagorici primi Mathematicis operam dedere, hæc præpo
nebant, & in cis enutriti, eorum principia, entium quoque cunctorum putant eſſe
principia) vtinam noſtrates Philoſophi Pythagoricos imitarentur; enimue
rò multò melius & ſibi, & Philoſophiæ conſulerent. At verò non ſine ma
gno artium, atque diſciplinarum omnium diſpendio à plurimis hac tempe
ſtate deſpectui habentur; ſed quid mirum cum quas ſcientiarum omnium
alumni Pythagorei omnibus ſcientijs anteferebant; eas noſtri ſeculi quam
plures omnibus alijs facultatibus poſthabeant.
nebant, & in cis enutriti, eorum principia, entium quoque cunctorum putant eſſe
principia) vtinam noſtrates Philoſophi Pythagoricos imitarentur; enimue
rò multò melius & ſibi, & Philoſophiæ conſulerent. At verò non ſine ma
gno artium, atque diſciplinarum omnium diſpendio à plurimis hac tempe
ſtate deſpectui habentur; ſed quid mirum cum quas ſcientiarum omnium
alumni Pythagorei omnibus ſcientijs anteferebant; eas noſtri ſeculi quam
plures omnibus alijs facultatibus poſthabeant.
203
Tex. 47. (Qui Geometriam diſcit aliqua præſcire contingit) ideſt definitio
nes, poſtulata, axiomata, quæ ſunt tria principiorum genera, ex quibus to
ta Geometria deducitur.
nes, poſtulata, axiomata, quæ ſunt tria principiorum genera, ex quibus to
ta Geometria deducitur.
Ex Secundo Metaphyſicæ.
204
Tex. 14. (Quantam verò vim conſuetudo habeat, leges declarant, in qui
bus fabuloſa, ac puerilia plus poſſunt propter conſuetudinem, quàm ſi
ea cognoſceremus) per leges intelligit cantilenas illas, quas vete
res Muſici leges appellabant, eò quòd eas ſolas, cæteris abroga
tis liceret lata lege decantari. Vide declarationem problematis 15. & 28.
ſect. 19. problematum vbi tanquam in proprio loco iſta fuſius pertractabuntur.
bus fabuloſa, ac puerilia plus poſſunt propter conſuetudinem, quàm ſi
ea cognoſceremus) per leges intelligit cantilenas illas, quas vete
res Muſici leges appellabant, eò quòd eas ſolas, cæteris abroga
tis liceret lata lege decantari. Vide declarationem problematis 15. & 28.
ſect. 19. problematum vbi tanquam in proprio loco iſta fuſius pertractabuntur.
Ex Tertio Metaphyſicæ.
205
Tex. 3. Verba huius textus, cum ſatis perſpicua ſint, ac parum ma
thematicis indigeant, omittenda duxi. Quod ad mathematicas
attinet, ait, eas non demonſtrare, nec per cauſam finalem, nec
per efficientem (quod intelligendum eſt de Mathematicis puris,
& ſpeculatiuis nam mathematicæ practicæ reliquas etiam cauſas, efficien
tem, & finalem neceſſariò habere debent, quapropter ſophiſta quidam no
mine Ariſtippus, eas irridebat, atque adeo illiberalibus, ac ſedentarijs arti
bus poſthabebat, quæ cauſam efficientem, quia ſcilicet operantur, & fina
lem ſcilicet quæſtum ſibi proponunt. fuit autem iſte ex Plutarcho, & Laer
tio primus, qui pacto pretio doceret, philoſophiamque; faceret quæſtuoſam:
ideoque; mathematicas paruipendebat, quòd neglecta cauſa efficiente, nihil
efficerent; & finali, nihil lucrarentur. videas igitur quales ſint pulcherrima
rum facultatum contemptores, ij nimirum, qui philoſophiæ, aut lucri, aut
ambitionis cauſa dant operam. Quod autem Mathematicæ nihil efficiant,
nihilque; lucrentur, ne videamur vtile paruifacere, eſt omninò falſum: ſunt
enim plures mathematicæ practicæ, quæ innumera, atque admiranda efficiunt
opera, quæque; magnos quæſtus quotidie faciunt. huiuſmodi ſunt Geometria
practica, qua menſurationes omnes vel ſolo viſu perficiuntur. Arithmeti
ca, cuius vſus quàm latè patet? Muſica practica, qua quotidie ipſi
thematicis indigeant, omittenda duxi. Quod ad mathematicas
attinet, ait, eas non demonſtrare, nec per cauſam finalem, nec
per efficientem (quod intelligendum eſt de Mathematicis puris,
& ſpeculatiuis nam mathematicæ practicæ reliquas etiam cauſas, efficien
tem, & finalem neceſſariò habere debent, quapropter ſophiſta quidam no
mine Ariſtippus, eas irridebat, atque adeo illiberalibus, ac ſedentarijs arti
bus poſthabebat, quæ cauſam efficientem, quia ſcilicet operantur, & fina
lem ſcilicet quæſtum ſibi proponunt. fuit autem iſte ex Plutarcho, & Laer
tio primus, qui pacto pretio doceret, philoſophiamque; faceret quæſtuoſam:
ideoque; mathematicas paruipendebat, quòd neglecta cauſa efficiente, nihil
efficerent; & finali, nihil lucrarentur. videas igitur quales ſint pulcherrima
rum facultatum contemptores, ij nimirum, qui philoſophiæ, aut lucri, aut
ambitionis cauſa dant operam. Quod autem Mathematicæ nihil efficiant,
nihilque; lucrentur, ne videamur vtile paruifacere, eſt omninò falſum: ſunt
enim plures mathematicæ practicæ, quæ innumera, atque admiranda efficiunt
opera, quæque; magnos quæſtus quotidie faciunt. huiuſmodi ſunt Geometria
practica, qua menſurationes omnes vel ſolo viſu perficiuntur. Arithmeti
ca, cuius vſus quàm latè patet? Muſica practica, qua quotidie ipſi