Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
141 104
142 105
143 106
144 107
145 108
146 109
147 110
148 111
149 112
150 113
151 114
152 115
153 116
154 117
155 118
156 119
157 120
158 121
159 122
160 123
161 124
162 125
163 126
164 127
165 128
166 129
167 130
168 131
169 132
170 133
< >
page |< < (111) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div287" type="section" level="1" n="98">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5240" xml:space="preserve">
              <pb o="111" file="147" n="148" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            bis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5241" xml:space="preserve">Huiu sautem rei cauſa ſola eſt rotunditas terræ ab oriente in occidentem,
              <lb/>
            quia ſic efficiuntur diuerſi Horizontes ab oriente in occidentem: </s>
            <s xml:id="echoid-s5242" xml:space="preserve">quod non
              <lb/>
            contingeret, ſi terra rotunda non eſſet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5243" xml:space="preserve">non ſecus, ac in monte aliquo accidit,
              <lb/>
            in quo quoniam rotundus eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5244" xml:space="preserve">gibboſus, multa fiunt ex una parte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5245" xml:space="preserve">coſpiciũ
              <lb/>
            tur, quę non videri poſſunt in altero montis latere, ob montis tumorem in-
              <lb/>
            teriectum, vt clariſſime in appoſita cernis figura: </s>
            <s xml:id="echoid-s5246" xml:space="preserve">In qua oriẽs ſit ex parte A; </s>
            <s xml:id="echoid-s5247" xml:space="preserve">oc-
              <lb/>
            cidens ex parte B. </s>
            <s xml:id="echoid-s5248" xml:space="preserve">Vides igitur duos Horizontes diuerſos A B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5249" xml:space="preserve">D E, ob rotun
              <lb/>
            ditatem terræ C. </s>
            <s xml:id="echoid-s5250" xml:space="preserve">Debet enim vertex cuiuſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5251" xml:space="preserve">habitantis in terra ad perpendi-
              <lb/>
            culum, ſeu ad angulos rectos inſiſtere ſuperficiei Horizontis, ac cæli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5252" xml:space="preserve">Vides
              <lb/>
            rurſus Solem citius ortum fuiſſe, citius ad medium cęli, ſeu meridiem perueniſ
              <lb/>
            ſe, citius deniq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5253" xml:space="preserve">occidiſſe illis hominibus, quorum Horizon eſt A B, quam ijs,
              <lb/>
            qui Horizontem habent D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s5254" xml:space="preserve">Hinc igitur fit, ut ſi incipiat eclipſis Lunę exi-
              <lb/>
            ſtentis ſupra utrunq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5255" xml:space="preserve">Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5256" xml:space="preserve">conſequenter Sole ſub utroque etiam
              <lb/>
            Horizonte depreſſo, plures ſint tranſactæ horæ poſt occaſum Solis, reſpectu
              <lb/>
            Horizontis A B, quàm reſpectu Horizontis D E: </s>
            <s xml:id="echoid-s5257" xml:space="preserve">Quod ut planius ad huc per-
              <lb/>
            cipiatur, ſciendum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s5258" xml:space="preserve">Cum Æquinoctialis circulus diuiſus in 360 partes æ-
              <lb/>
            quales, quæ gradus uocantur, totus ſpatio 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s5259" xml:space="preserve">horarum uniformi motu ele-
              <lb/>
            uetur ſupra Horizontem quemcunque, neceſſe eſſe, ut horis ſingulis quinde-
              <lb/>
            cim ipſius gradus eleuentur, Vnde quoniam regiones dicuntur magis orienta-
              <lb/>
            les, minuſue reſpectu Æquinoctialis, qui porrigitur ab oriente in occidentem
              <lb/>
            aut contra, perſpicuum reliquitur, omnibus regionibus, quę magis orientales
              <lb/>
            ſunt quindecim gradibus, quà
              <unsure/>
            m nos, prius oriri aſtra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5260" xml:space="preserve">occidere ſpatio unius
              <lb/>
            horæ, quę uero ſunt orientaliores triginta gradibus, prius illis oriri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5261" xml:space="preserve">occi-
              <lb/>
            dere aſtra ſpatio duarum horarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5262" xml:space="preserve">ita deinceps, addendo, aut detrahendo,
              <lb/>
            ratione multitudinis graduum, quibus vna regio orientalior eſt, quàm altera;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5263" xml:space="preserve">hac tamen lege ac conditione, ut cuilibet gradui tribuantur quatuor minuta
              <lb/>
            horę Cum enim hora integra 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s5264" xml:space="preserve">minuta complectatur, ſingulis gradibus qua
              <lb/>
            tuor huiuſmodi minuta reſpondebunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5265" xml:space="preserve">Hæc omnia intueri licet in figura ſu-
              <lb/>
            pra poſita, in qua cernis diuiſum eſſe circulum maiorem in 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s5266" xml:space="preserve">horas ęquales,
              <lb/>
            init
              <unsure/>
            io ſumpto ab occaſu ſolis, ut in Italia fieri ſolet. </s>
            <s xml:id="echoid-s5267" xml:space="preserve">Gradus uero interiecti
              <lb/>
            inter quaſcunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5268" xml:space="preserve">duas ciuitates, quarum altera eſt oriẽtalis, altera occidentalis,
              <lb/>
            co gnoſcuntur per arcum Æquinoctialis circuli interceptum inter Meridianos
              <lb/>
            utriuſq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5269" xml:space="preserve">ciuitatis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5270" xml:space="preserve">Id quod facile ex deſcriptionibus orbis, quas mappas mundi
              <lb/>
            appellant, intelligi poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5271" xml:space="preserve">In his enim lineę procedentes ab uno polo ad alte-
              <lb/>
            rum Meridianos deſignant: </s>
            <s xml:id="echoid-s5272" xml:space="preserve">linea uero ab utroq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5273" xml:space="preserve">polo æqualiter ſemota Æqui-
              <lb/>
            noctialem circulum demonſtrat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5274" xml:space="preserve">V@de ſi ſumantur duo Meridiani per duas ci-
              <lb/>
            uitates incedentes, mox arcus Æequinoctialis circuli inter duos Meridianos
              <lb/>
            poſitus indicabit, quanto orientalior ſit una ciuitas, quam altera. </s>
            <s xml:id="echoid-s5275" xml:space="preserve">Verum hæc à
              <lb/>
            Coſmographis petantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5276" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5277" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Porro</emph>
            quod auctor noſter dicit, orientalioribus populis duabus ho-
              <lb/>
            ris citius ortum fuiſſe Solẽ, atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5278" xml:space="preserve">occidiſſe, quàm minus orientalibus, ſi nimirũ
              <lb/>
            illi populi triginta gradibus orientaliores exiſtunt, intelligendũ eſt de duabus
              <lb/>
            ciuitatibus, quæ æqualiter ab Aequinoctiali circulo recedunt, id eſt, q̃ habent
              <lb/>
            eandem eleuationem poli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5279" xml:space="preserve">Quando enim diuerſas eleuationes poli habent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5280" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ex conſequenti non æqualiter ab Aequatore diſtant, non neceſſe eſt, ut illi ci-
              <lb/>
            uitati, quę orientalior eſt triginta gradibus, quàm altera, duabus horis citius
              <lb/>
            oriatur Sol atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5281" xml:space="preserve">occidat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5282" xml:space="preserve">Poteſt namq. </s>
            <s xml:id="echoid-s5283" xml:space="preserve">fieri, nt illi ciuitati, quæ maiorem ha-
              <lb/>
            bet poli altitudinem, hoc eſt, quæ magis ad ſeptentrionem accedit, eodem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>