Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
[Figure 151]
[Figure 152]
[Figure 153]
[Figure 154]
[Figure 155]
[Figure 156]
[Figure 157]
[Figure 158]
[Figure 159]
[Figure 160]
[Figure 161]
[Figure 162]
[Figure 163]
[Figure 164]
[Figure 165]
[Figure 166]
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002736">
                <pb pagenum="160" xlink:href="009/01/160.jpg"/>
              nititur tabella B E; onus autem eſt puppis, quod onus præſertim in cardini­
                <lb/>
              bus C D, mouenti reſiſtit, & quod præcipuè mouere gubernator intendit.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002737">cum igitur motum onus ſit intra vectis extrema, hypomoclion in extremo
                <lb/>
              ad B E, vbi in motu temonis tabella mare vrget, quod minimè cedit,
                <expan abbr="ipſaq́">ipſaque</expan>
              ;
                <lb/>
              in hoc motu ferè maneat, & fiat quaſi centrum, circa quod totus temo cir­
                <lb/>
              cumducitur, patet temonem eſſe vectem ſecundæ ſpeciei, vt dicebam. </s>
              <s id="s.002738">quod
                <lb/>
              etiam hinc patere poteſt, quia temo eſt veluti remus, cuius ſcalmus ſint car­
                <lb/>
              dines C, D. ſicut ergo remus eſt vectis ſecundi generis, cuius pondus eſt
                <lb/>
              ſcalmus, & mare hypomoclion; ita temo erit vectis eiuſdem generis, cuius
                <lb/>
              pondus erit vbi cardines, fultura verò mare.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002739">Quærit igitur Ariſt. vnde nam tantas vires paruus nauis temo guberna­
                <lb/>
              tori ſuggerat,
                <expan abbr="reſpondetq́">reſpondetque</expan>
              ; propterea id contingere, quod temo vectis na­
                <lb/>
              turam obtineat, cuius inquit onus eſt mare, melius autem, vt dixi, dixiſſet
                <lb/>
              onus eſſe nauim, mare autem hypomoclion, mouens autem eſt gubernator.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002740">Differunt autem remus, & temo, quamuis
                <expan abbr="vterq;">vterque</expan>
              ſit vectis, quoniam remus
                <lb/>
              ſecundum latitudinem nauis, ſeu ad latera nauis mari obnititur. </s>
              <s id="s.002741">temo au­
                <lb/>
              tem in directum ferè nauigij conſtitutus mare ſcindit. </s>
              <s id="s.002742">hinc fit, vt remus ad
                <lb/>
              nauem antrorſum rectà agitandam, gubernaculum verò ad eam in latera,
                <lb/>
              & obliquè contorquendam idoneum ſit. </s>
              <s id="s.002743">quoniam enim mare eſt hypomo­
                <lb/>
              clion, fit vt dum gubernator mouet anſam temonis in A, ſeu ad dextram,
                <lb/>
              ſeu ad ſiniſtram ſecum ad eandem partem trahat nauigium, quod temoni
                <lb/>
              eſt connexum; ad
                <expan abbr="cõtrariam">contrariam</expan>
              tamen partem trahit ei, ſecundum quam mare
                <lb/>
              impingit. </s>
              <s id="s.002744">
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              hoc pacto remus antrorſum, temo verò obliquè nauim agit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002745">Poſthæc ſequuntur huiuſmodi verba
                <emph type="italics"/>
              (In extremo autem, & non in medio
                <lb/>
              iacet, quoniam
                <expan abbr="mouẽti">mouenti</expan>
              facillimum est ab extremo motum mouere: prima enim pars
                <lb/>
              celerrimè fertur, quoniam quemadmodum in ijs, quæ feruntur in fine deficit latio,
                <lb/>
              ſic ipſius continui in fine imbeciliſſima eſt latio, imbeciliſſima autem ad
                <expan abbr="expellẽdum">expellendum</expan>
                <lb/>
              est facilis, propter hæc igitur in puppi gubernaculum ponitur)
                <emph.end type="italics"/>
              quorum ſenſus
                <lb/>
              videtur difficilis,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              græcus textus excuſandus eſt, benè enim tranſlata
                <lb/>
              ſunt. </s>
              <s id="s.002746">Piccolominæus quidem plura quàm Ariſt. fatur, ſed non clariora. </s>
              <s id="s.002747">dif­
                <lb/>
              ficultas eſt in verbis illis
                <emph type="italics"/>
              (Prima enim pars celerrimè fertur)
                <emph.end type="italics"/>
              & in illis
                <emph type="italics"/>
              (Sic ip­
                <lb/>
              ſius continui in fine imbeciliſſima eſt latio)
                <emph.end type="italics"/>
              videtur velle dicere, quod quando
                <lb/>
              continuum aliquod proiectum fertur per aera, pars ipſius anterior ea eſt,
                <lb/>
              quæ præ cæteris partibus principaliter mouetur, & ad cuius motum reliquæ
                <lb/>
              poſteriores tanquam ſubſequentes moueantur; quaſi dicat tota vis lationis
                <lb/>
              eſt in anteriori parte: ſiue ipſi impetus maior ineſt: videmus enim proiecta,
                <lb/>
              quorum vna pars eſt cæteris grauior, quia ei parti melius imprimitur mo­
                <lb/>
              tus, eam etiam fieri anteriorem in latione, quamuis initio fuerit poſterior.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002748">ſic etiam quando graue fertur deorſum, dicimus ipſum ferri ſecundum cen­
                <lb/>
              trum grauitatis ipſius,
                <expan abbr="ibiq́">ibique</expan>
              ; maiorem vim grauitandi exiſtere, ſic in proie­
                <lb/>
              ctis partem anteriorem dicere poſſumus eſſe, ſecundum quam totum conti­
                <lb/>
              nuum fertur:
                <expan abbr="ibiq́">ibique</expan>
              ; totum eſſe impetum lationis, & propterea etiam maio­
                <lb/>
              ri impetu,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              celerrimè ferri: &
                <expan abbr="conſequẽter">conſequenter</expan>
              partem poſteriorem, quam­
                <lb/>
              uis priorem æqua velocitate conſequatur, non tamen tanto impetu, cum ip­
                <lb/>
              ſa ad alterius impetum moueatur, & propterea latio ipſius eſt admodum
                <lb/>
              imbecillis.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>