Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
[Figure 71]
[Figure 72]
[Figure 73]
[Figure 74]
[Figure 75]
[Figure 76]
[Figure 77]
[Figure 78]
[Figure 79]
[Figure 80]
[Figure 81]
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[Figure 87]
[Figure 88]
[Figure 89]
[Figure 90]
[Figure 91]
[Figure 92]
[Figure 93]
[Figure 94]
[Figure 95]
[Figure 96]
[Figure 97]
[Figure 98]
[Figure 99]
[Figure 100]
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="161" xlink:href="009/01/161.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.002749">Si quis ſagittam per aerem latam à ſuo motu vellet deflectere, eam faci­
                <lb/>
              lius in poſteriore parte à ſuo curſu deuiaret, quàm in anteriore. </s>
              <s id="s.002750">hunc con­
                <lb/>
              cinui corporis motum continuo proiectorum motui aſſimilat: quemadmo­
                <lb/>
              dum enim motus proiectorum in fine debilior lenteſcit: ſic totum conti­
                <lb/>
              nuum in poſtrema parte ſegnius impellitur. </s>
              <s id="s.002751">Quia igitur nauis eſt
                <expan abbr="cõtinuum">continuum</expan>
              ,
                <lb/>
              quod vi remorum recta antrorſum fertur, & propterea maiore vi prora,
                <lb/>
              quàm puppis, facilius eſt à ſuo directo curſu nauem deflectere, eam in pup­
                <lb/>
              pi, quàm in prora commouendo. </s>
              <s id="s.002752">hac igitur de cauſa, gubernaculum puppi
                <lb/>
              affigitur. </s>
              <s id="s.002753">quæ quidem ratio, & quantum valeat, & an naui quadret, & num
                <lb/>
              benè ſit explicata, phyſicorum eſt iudicare.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002754">Ego tamen aliam huius rationem video, quia nimirum ſi temo in priori
                <lb/>
              parte eſſet, quando à rectitudine ipſius nauis ad dextram, aut ad ſiniſtram
                <lb/>
              eſſet inclinandus, tunc quia aqua in vnam tantum ipſius partem, ſeu faciem
                <lb/>
              tota impingeret, in eam ſcilicet, quæ antrorſum reſpiceret, eam aqua re­
                <lb/>
              trorſum ſimul cum tota naui auerteret,
                <expan abbr="ſicq́">ſicque</expan>
              ; totam nauim inuerteret, ita
                <lb/>
              vt prora, cui adhæreret temo extrema fieret. </s>
              <s id="s.002755">impetus igitur aquæ, & naui­
                <lb/>
              gij temonati, cogit temonem eſſe poſtremum non primum, nec medium.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002756">
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              hinc oritur neceſſitas
                <expan abbr="">eum</expan>
              poſteriori parti affigendi. </s>
              <s id="s.002757">ſubdit poſtea aliam
                <lb/>
              eiuſdem rationem, quia nimirum parua motione facta in puppi multo ma­
                <lb/>
              ius interuallum cogitur mutare prora; nam idem angulus, quo eius lineæ
                <lb/>
              ſunt longiores, eò maiorem ſubtenſam ſibi lineam reſpicit, quod facilè in
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.161.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/161/1.jpg" number="89"/>
                <lb/>
              adſcripta figura intueri licet; in qua duæ
                <lb/>
              lineæ A B, A C, continent angulum A, cui
                <lb/>
              angulo ſubtenduntur tres lineæ parallelæ
                <lb/>
              F G, D E, B C, quarum B C, maxima eſt,
                <lb/>
              quia ibi maiores, ſiue remotiores ſunt ab
                <lb/>
              angulo A, duæ rectæ A B, A C, ipſum con­
                <lb/>
              tinentes, quod Geometricè per 4. 6. pro­
                <lb/>
              bari poteſt. </s>
              <s id="s.002758">ſic etiam facta motione, vel
                <lb/>
              parua in puppi, tota nauis transfertur ad
                <lb/>
              alium ſitum, ita vt prora multum aliò transferatur, quod non accideret, ſi
                <lb/>
              eadem motio fieret ad medium nauigij. </s>
              <s id="s.002759">propterea igitur aptiſſimè puppi
                <lb/>
              gubernaculum connectitur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002760">
                <arrow.to.target n="marg237"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002761">
                <margin.target id="marg237"/>
              247</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002762">Ex ijſdem etiam rationibus mathematicis patet, cur magis antrorſum
                <lb/>
              procedit nauigium, quàm remi ipſius palmula retrorſum: eadem enim ma­
                <lb/>
              gnitudo, ijſdem mota viribus in aere plus, quàm in aqua progreditur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002763">Sit igitur A B, remus, G, verò ſcalmus. </s>
              <s id="s.002764">A, autem in nauigio ſit remi initium.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002765">B, verò in mari palmula. </s>
              <s id="s.002766">ſi igitur A, vbi D, transferatur, per totum ſpa­
                <lb/>
              tium A D, non permeabit tantumdem ſpatij B,
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              ad E. </s>
              <s id="s.002767">B E, enim ponitur
                <lb/>
              æqualis ipſi A D, ſed minus interuallum propter reſiſtentiam aquæ ex ſup­
                <lb/>
              poſitione percurret, quale eſt B F, quod minus eſt quàm A D, quare etiam li­
                <lb/>
              nea B G, abbreuiabitur,
                <expan abbr="eritq́">eritque</expan>
              ; veluti F Y, quæ etiam erit minor ipſa D G,
                <lb/>
              quæ facta eſt D Y, propter duo ſimilia triangula D Y A, B Y F, ſimilia au­
                <lb/>
              tem triangula ſunt ea, quorum anguli vnius ſunt æquales angulis alterius,
                <lb/>
              quo poſito ſunt etiam latera vnius proportionalia lateribus alterius, vt pa­
                <lb/>
              tet ex prima definitione 6. necnon ex quarta eiuſdem demonſtratione. </s>
              <s id="s.002768">hæc </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>