Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
[Figure 91]
[Figure 92]
[Figure 93]
[Figure 94]
[Figure 95]
[Figure 96]
[Figure 97]
[Figure 98]
[Figure 99]
[Figure 100]
[Figure 101]
[Figure 102]
[Figure 103]
[Figure 104]
[Figure 105]
[Figure 106]
[Figure 107]
[Figure 108]
[Figure 109]
[Figure 110]
[Figure 111]
[Figure 112]
[Figure 113]
[Figure 114]
[Figure 115]
[Figure 116]
[Figure 117]
[Figure 118]
[Figure 119]
[Figure 120]
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002944">
                <pb pagenum="174" xlink:href="009/01/174.jpg"/>
              ſtione dictum eſt ab Ariſt. maiores trochleas, & ſcytalas, minoribus facilius
                <lb/>
              commoueri, hic autem dicit maiorem rotam difficilius quàm minorem mo­
                <lb/>
              ueri. </s>
              <s id="s.002945">Hanc obiectionem Piccolomineus diſſimulaſſe videtur, cui ego, inge­
                <lb/>
              nuè fateor, me ſatisfacere neſcire, vt enim in præcedenti annotaui, nulla
                <lb/>
              mihi ratio Ariſt. excuſandi occurrit, alijs fortè occurret. </s>
              <s id="s.002946">In præſenti au­
                <lb/>
              tem benè quidem reſpondet, ſed tamen intimam rei cauſam non attingit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002947">Sciendum igitur eſt id, quod Guidus Vbaldus in tractatu de libra pluri­
                <lb/>
              bus demonſtrauit: quod ſi quoduis graue ſuſpendatur prorſus in
                <expan abbr="cẽtro">centro</expan>
              gra­
                <lb/>
              uitatis, ita vt in perfecto ſit æquilibrio, tunc ſiue magnum, ſiue paruum,
                <lb/>
              ſiue graue, grauiuſuè fuerit, à quauis exigua vi poterit ab æquilibrio dimo­
                <lb/>
              ueri. </s>
              <s id="s.002948">cur ergo in libris, & rotis grauioribus, aut maioribus
                <expan abbr="experiẽtia">experientia</expan>
              con­
                <lb/>
              trarium oſtendit? </s>
              <s id="s.002949">ratio eſt, quia hæc omnia communiter non collocantur,
                <lb/>
              ita vt circa centrum ſuum, quod etiam centrum grauitatis eſt, conuerti
                <lb/>
              poſſint: verum aptantur circa axem, & quidem iuſto maiorem, laxiuſque
                <lb/>
              circa ipſum conuertuntur, vnde fit, vt ipſa ob inſitam grauitatem premant
                <lb/>
              axem in ſuperiori parte, vnde quando ab aliquo gyrantur, non propriè gy­
                <lb/>
              rant, ſed in ſuperiori axis parte hærentes ipſum atterunt; ex qua attritione
                <lb/>
              fit, vt retardentur,
                <expan abbr="idq́">idque</expan>
              ; eò magis, quo grauiora magis premunt; hærent,
                <lb/>
                <expan abbr="difficiliusq́">difficiliusque</expan>
              ; propterea raptantur potius, quàm gyrentur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002950">Ex his, & textus, & ratio Ariſtotelis ſatis clara redduntur.</s>
            </p>
            <p type="head">
              <s id="s.002951">
                <emph type="italics"/>
              QVÆSTIO VNDECIMA
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="head">
              <s id="s.002952">
                <emph type="italics"/>
              De Scytala, & Curru.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002953">
                <arrow.to.target n="marg242"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002954">
                <margin.target id="marg242"/>
              252</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002955">Cvr ſuper ſcytalas facilius portantur onera quàm ſuper currus, cum
                <lb/>
              tamen currus magnas habeant rotas, ſcytalæ verò puſillas?</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002956">Quidnam ſcytala eſſet explicatum eſt in 9. quæſt. </s>
              <s id="s.002957">Quo autem
                <lb/>
              modo per ſcytalas onera
                <expan abbr="portẽtur">portentur</expan>
              , ſic, accipe: exiſtimo binas ſcy­
                <lb/>
              talas inuicem æquidiſtantes, & aliquantulum ſemotas inuicem ſic diſponi,
                <lb/>
              vt efficiant inſtrumentum vectorium currus inſtar, & fortè veteres vteban­
                <lb/>
              tur his ſcytalis eo modo, quo nunc architectores vtuntur duobus illis lignis
                <lb/>
              longis, ac rotundis, quæ vulgò dicuntur Ruccioli.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002958">Reſpondet igitur id accidere, quia rotæ ſcytalarum ſimul ſunt cum ſuo
                <lb/>
              axe compactæ, ita vt ſimul cum ipſo rotentur: rotæ autem curruum, quia
                <lb/>
              ſeiunctæ ſunt ab earum axe, ita vt ſine illius rotatione ipſæ voluantur, fit vt
                <lb/>
              illæ firmius incedant, nec huc,
                <expan abbr="illucq́">illucque</expan>
              ; nutent, veluti rotæ plauſtri:
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              illæ
                <lb/>
              ad ipſum axem offenſent, quemadmodum iſtæ. </s>
              <s id="s.002959">addit aliam rationem, quia
                <lb/>
              currus nimia oneris grauitate premens rotas ipſas ferè ſiſtit, quod ſcytalis
                <lb/>
              non accidit, cum rotæ ipſarum vnum, & idem cum ſuo ſint axe. </s>
              <s id="s.002960">quæ ratio
                <lb/>
              quantum valeat, neſcio, nam quamuis rotæ ſcytalarum non premantur ab
                <lb/>
              axe, premitur tamen axis ipſarum ab onere, à quo ſimiliter ſiſti debe­
                <lb/>
              rent ſcytalæ.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002961">Crediderim ego facilius portari magna onera per ſcytalas, propter ipſa­
                <lb/>
              rum firmitatem, currus enim
                <expan abbr="ipſorumq;">ipſorumque</expan>
              rotæ ſunt multò debiliores, neque
                <lb/>
              maioribus oneribus ſufficiunt. </s>
              <s id="s.002962">Concludit poſtea quæſtionem dicens, quia </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>