Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of figures

< >
[Figure 31]
[Figure 32]
[Figure 33]
[Figure 34]
[Figure 35]
[Figure 36]
[Figure 37]
[Figure 38]
[Figure 39]
[Figure 40]
[Figure 41]
[Figure 42]
[Figure 43]
[Figure 44]
[Figure 45]
[Figure 46]
[Figure 47]
[Figure 48]
[Figure 49]
[Figure 50]
[Figure 51]
[Figure 52]
[Figure 53]
[Figure 54]
[Figure 55]
[Figure 56]
[Figure 57]
[Figure 58]
[Figure 59]
[Figure 60]
< >
page |< < (141) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div330" type="section" level="1" n="106">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6611" xml:space="preserve">
              <pb o="141" file="177" n="178" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            æqualis erit K V, defectui minimæ diei I V, à die æquinoctij I K, propter ſimi-
              <lb/>
            litudinem, æqualiratemq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6612" xml:space="preserve">triangulorum T E G, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6613" xml:space="preserve">V E K. </s>
            <s xml:id="echoid-s6614" xml:space="preserve">Si vero terra in axe-
              <lb/>
            extra centrum E, ſtatuatur, ut in φ, extra omnes parallelos, nullum fieri pote-
              <lb/>
            rit in ſphæra obliqua æquinoctium, vt dictum eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6615" xml:space="preserve">ſemperq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s6616" xml:space="preserve">erunt dies noctibus
              <lb/>
            longiores, vel noctes diebus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6617" xml:space="preserve">Quod ſi terra ponatur iu G, puncto, per quod ex-
              <lb/>
            tremus parallelus incedit, vnicum fieret æquinoctium in ſphæra obliqua, nem
              <lb/>
            pe in altero Solſtitiorũ; </s>
            <s xml:id="echoid-s6618" xml:space="preserve">Reliquo anni tempore omnes dies eſſent noctibus vel
              <lb/>
            maiores, vel minores. </s>
            <s xml:id="echoid-s6619" xml:space="preserve">At vero ſi terra conſiſtat intra parallelos in puncto N,
              <lb/>
            fieret quidem æquinoctium bis in anno, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6620" xml:space="preserve">vtrinque creſcerent, ac decreſcerent
              <lb/>
            dierum, noctiumq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6621" xml:space="preserve">ſpacia; </s>
            <s xml:id="echoid-s6622" xml:space="preserve">tamen hæc dierum incrementa, ac decremẽta nec nu
              <lb/>
            mero, nec magnitudine eſſent æqualia decrementis, incrementisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s6623" xml:space="preserve">noctium: </s>
            <s xml:id="echoid-s6624" xml:space="preserve">id
              <lb/>
            quod vel oculi facillime iudicare poſſant, collatis inter ſe duobus triangulis
              <lb/>
            PNG, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6625" xml:space="preserve">QNK; </s>
            <s xml:id="echoid-s6626" xml:space="preserve">quoniam & </s>
            <s xml:id="echoid-s6627" xml:space="preserve">plura, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6628" xml:space="preserve">maiora ſegmenta parallelorum compre-
              <lb/>
            henduntur in triangullo QNK, quàm in triangulo P N G.</s>
            <s xml:id="echoid-s6629" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6630" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvarto</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6631" xml:space="preserve">Vmbræ gnomonum, qui cum Horizonte angulos rectos eſ-
              <lb/>
            ficiunt, tempore æquinoctiorum non per vnam, eandemq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s6632" xml:space="preserve">lineam rectã ab oriẽ
              <lb/>
            te in occidentem proijcerentur, Sole exiſtente præciſe in ortu, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6633" xml:space="preserve">in occaſu,
              <lb/>
            ſi terra inæqualiter ab vtroque polo remoueretur, eiusq́ue centrum non idem
              <lb/>
            eſſet, quod centrum mundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6634" xml:space="preserve">Sit namque
              <lb/>
            ptimum terra A, ſita in plano Aequino-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-177-01" xlink:href="fig-177-01a" number="59">
                <image file="177-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/177-01"/>
              </figure>
            ctialis circuli, quod nobis repræſentet li-
              <lb/>
            nea B C; </s>
            <s xml:id="echoid-s6635" xml:space="preserve">ſitq́ue Gn@mon ſupra pl
              <unsure/>
            anũ Ho-
              <lb/>
            rizontis erectus, quod nobis referat cir-
              <lb/>
            culus BC. </s>
            <s xml:id="echoid-s6636" xml:space="preserve">Perſpicue iam cernis, Sole exo-
              <lb/>
            riente in B, vmbram ſtyli A D, proijci in
              <lb/>
            lineam rectam A C: </s>
            <s xml:id="echoid-s6637" xml:space="preserve">Similiter, Sole occi-
              <lb/>
            dente in B, eandem vmbram proiici in li-
              <lb/>
            neam rectam A B, quæ cum priori A C,
              <lb/>
            lineam vnam rectam, atque continuan@ ef-
              <lb/>
            ficit: </s>
            <s xml:id="echoid-s6638" xml:space="preserve">Quod quidem clariſſime nobis oſten-
              <lb/>
            dunt apparentiæ Aſtronomorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6639" xml:space="preserve">huius
              <lb/>
            rei cauſa eſt hæc duntaxat: </s>
            <s xml:id="echoid-s6640" xml:space="preserve">quia nimirum
              <lb/>
            terra eſt in plano Aequatoris ſita, Si enim extra ipſum foret collocata, in
              <lb/>
            axe tamen mundi, vel etiam quamcunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6641" xml:space="preserve">partem verſus, uempe in E; </s>
            <s xml:id="echoid-s6642" xml:space="preserve">ſi erige-
              <lb/>
            retur ſtyllus ſupra Horizontem rectus, qualis eſt E F, quis non videt, Sole in B,
              <lb/>
            oriente tempore æquinoctij, vmbram extendi ſecundum rectam E G, oc@iden
              <lb/>
            te vero Sole in C, eandem vmbram extendi ſecundum rectam E H, quæ nequa
              <lb/>
            quam cum priori E G, lineam conſtituit rectam, ſed ambæ ſe mutuo interſecãt
              <lb/>
            in puncto E, quippe cum productæ peruenirẽt ad puncta B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6643" xml:space="preserve">C? </s>
            <s xml:id="echoid-s6644" xml:space="preserve">Huius autem
              <lb/>
            contrarium experientia nos docet.</s>
            <s xml:id="echoid-s6645" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6646" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvinto</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6647" xml:space="preserve">Nunquã per dioptram cernerentur duo ſigna Zodiaci per dia
              <lb/>
            metrũ oppoſita, quod eſt cõtra experientiã, quæ teſtatur, ortũ & </s>
            <s xml:id="echoid-s6648" xml:space="preserve">occaſum So-
              <lb/>
            lis in æquinoctus per dioptrã ſecundum unã rectam lineã cõſpici: </s>
            <s xml:id="echoid-s6649" xml:space="preserve">Pari ratione
              <lb/>
            ortũ in ſolſtitio æſtiuo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6650" xml:space="preserve">occaſum in ſolſtitio hyemali: </s>
            <s xml:id="echoid-s6651" xml:space="preserve">Item ortũ in ſolſtitio
              <lb/>
            hyemali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6652" xml:space="preserve">occaſum in Solſtitio æſtiuo, per dioptrã ſecundum lineã rectam ſibi
              <lb/>
            correſpondere in quolibet Horizonte. </s>
            <s xml:id="echoid-s6653" xml:space="preserve">Quod fieri minime poſſet, niſi terra in
              <lb/>
            plano Aequinoctialis circuli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6654" xml:space="preserve">in eins cẽtro eſſet collocata. </s>
            <s xml:id="echoid-s6655" xml:space="preserve">Sit enim Horizon
              <lb/>
            BDCE; </s>
            <s xml:id="echoid-s6656" xml:space="preserve">Aequator BC; </s>
            <s xml:id="echoid-s6657" xml:space="preserve">axis mundi D E; </s>
            <s xml:id="echoid-s6658" xml:space="preserve">tropicus cancri FG; </s>
            <s xml:id="echoid-s6659" xml:space="preserve">tropicus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>