Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of figures

< >
< >
page |< < (142) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div330" type="section" level="1" n="106">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6659" xml:space="preserve">
              <pb o="142" file="178" n="179" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            ni HI: </s>
            <s xml:id="echoid-s6660" xml:space="preserve">ponaturq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6661" xml:space="preserve">primũ terra in cẽtro A. </s>
            <s xml:id="echoid-s6662" xml:space="preserve">Perſpicue igitur uides, ortũ æquino-
              <lb/>
            ctialẽ B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6663" xml:space="preserve">occaſum C, per lineã rectam B C; </s>
            <s xml:id="echoid-s6664" xml:space="preserve">ortũ uero æſtiuum F, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6665" xml:space="preserve">occaſum
              <lb/>
            hyemalẽ I, ſecundum rectam lineam F I; </s>
            <s xml:id="echoid-s6666" xml:space="preserve">ortum deniq. </s>
            <s xml:id="echoid-s6667" xml:space="preserve">hyemalem H, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6668" xml:space="preserve">occa-
              <lb/>
            ſum æſtiuum G, per lineam rectã GH,
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-178-01" xlink:href="fig-178-01a" number="60">
                <image file="178-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/178-01"/>
              </figure>
            ſibi mutuo reſpondere; </s>
            <s xml:id="echoid-s6669" xml:space="preserve">vt res poſtulat.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6670" xml:space="preserve">Quod quidẽ phænomena Aſtronomo-
              <lb/>
            rũ teſtantur, aſſumiturq. </s>
            <s xml:id="echoid-s6671" xml:space="preserve">ab Euclide in
              <lb/>
            principio φαινομένων vt certiſſimũ, aſ-
              <lb/>
            ſeriturque à Plinio lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s6672" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s6673" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s6674" xml:space="preserve">71. </s>
            <s xml:id="echoid-s6675" xml:space="preserve">ex ſentẽ
              <unsure/>
              <lb/>
            tia omniũ Aſtrologorũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6676" xml:space="preserve">Collocetur de
              <lb/>
            inde terra in axe mũdi extra Aequato-
              <lb/>
            rẽ, nẽpe in K. </s>
            <s xml:id="echoid-s6677" xml:space="preserve">Quo poſito, luce clarius
              <lb/>
            cõftat, totũ oppoſitũ accidere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6678" xml:space="preserve">Occaſus
              <lb/>
            enim hyemalis I
              <unsure/>
            ; </s>
            <s xml:id="echoid-s6679" xml:space="preserve">per lineam rectã, quæ
              <lb/>
            per terrã extenditur, nõ amplius reſpõ-
              <lb/>
            debit ortui æſtiuo F, ſed puncto L: </s>
            <s xml:id="echoid-s6680" xml:space="preserve">Simi
              <lb/>
            liter occaſus æſtiuus G, puncto M, non
              <lb/>
            antem ortui hyemali H, reſpondebit.</s>
            <s xml:id="echoid-s6681" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6682" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Si deniqve</emph>
            terra nec in plano Aequinoctialis circuli, nec in a@e-
              <lb/>
            mundi eſſet poſita, ſed alibi, in omnia prædicta abſurda incideremus, vt facile
              <lb/>
            quiuis ex ijs, quæ dicta ſunt, deducere poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6683" xml:space="preserve">In ſphæra enim recta nullum fie-
              <lb/>
            ret æquinoctium, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6684" xml:space="preserve">in ſphæra obliqua ille tantum Horizon ſecaret ſphæram
              <lb/>
            per æqualia, qui tranſiret per centrum mundi; </s>
            <s xml:id="echoid-s6685" xml:space="preserve">Confundereturq́ue vniuerſa ſe
              <lb/>
            ries in decrementis dierum, ac noctium, &</s>
            <s xml:id="echoid-s6686" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s6687" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6688" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Secvnda</emph>
            ratio deſumpta etiam ex Ptolemæo loco citato, qua quoq.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6689" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-178-01" xlink:href="note-178-01a" xml:space="preserve">Alia ratio
                <lb/>
              Ptolemæi
                <lb/>
              probãs ter-
                <lb/>
              ram in me-
                <lb/>
              dio mundi
                <lb/>
              eſſe.</note>
            vtitur Auerrores lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s6690" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s6691" xml:space="preserve">de cœlo, eſt talis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6692" xml:space="preserve">Si terra uon eſſet in medio mundi ſita,
              <lb/>
            non fierent eclipſes Lunæ ſemper, quando duo luminaria per diametrũ oppo-
              <lb/>
            nuntur, ſed plerunq. </s>
            <s xml:id="echoid-s6693" xml:space="preserve">contingerent,
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-178-02" xlink:href="fig-178-02a" number="61">
                <image file="178-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/178-02"/>
              </figure>
            quando nõ exiſtunt in locis Zodiaci
              <lb/>
            oppoſitis, quod falſum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6694" xml:space="preserve">Teſtatur
              <lb/>
            ſiquidem experientiæ Aſtronomorũ,
              <lb/>
            tum demũ fieri eclipſim Lunæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s6695" xml:space="preserve">ſem
              <lb/>
            per, quando Luna Soli opponitur,
              <lb/>
            aliàs nunquam. </s>
            <s xml:id="echoid-s6696" xml:space="preserve">Sit enim centrum
              <lb/>
            mundi A, in quo ſi ponatur terra,
              <lb/>
            manifeſtum eſt eclipſim fieri, quan-
              <lb/>
            do luminaria per diametrum oppo-
              <lb/>
            nuntur, quia nimirum tunc ipſa ter-
              <lb/>
            ra interponitur inter vtr
              <unsure/>
            ũque; </s>
            <s xml:id="echoid-s6697" xml:space="preserve">Quã-
              <lb/>
            do uero non ſunt per diametrum
              <lb/>
            oppoſita, nullam poſſe eſſe eclipſim.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6698" xml:space="preserve">Nam terra non poteſt tunc eſſe im-
              <lb/>
            pedimento, quò minus Luna à Sole illuſtretur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6699" xml:space="preserve">Quòd ſi terra extra centrum
              <lb/>
            ſedem habeat, vt in B, poterunt duo luminaria in punctis Zodiaci oppoſitis
              <lb/>
            exiſtere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6700" xml:space="preserve">tamen nulla fieri eclipſis, quòd terra non reperiatur in illa mundi
              <lb/>
            diametro, ſecundum quàm opponuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6701" xml:space="preserve">Immo Luna patietur eclipſim, vt plu-
              <lb/>
            rimum, quando minus à Sole diſtat, quàm ſemicirculo. </s>
            <s xml:id="echoid-s6702" xml:space="preserve">Ac breuiter, Lunæ de-
              <lb/>
            ſectus tunc demum in oppoſitis per ſemicirculum locis fieri poteſt, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>