180150GEOMETR. PRACT.
per circinum inquiratur, quot particulæ in lateribus figuræ OPQRS, continean-
tur ex illis, quæ in quauis recta ex K, emiſſa ſumptæ fuere. Totidem namq; men-
ſuræ in lateribus campi comprehendentur, vt perſpicuum eſt ex figurarum ſimi-
litudine.
11Vrbis cuiuſ-tur ex illis, quæ in quauis recta ex K, emiſſa ſumptæ fuere. Totidem namq; men-
ſuræ in lateribus campi comprehendentur, vt perſpicuum eſt ex figurarum ſimi-
litudine.
uis, ac regio-
nis ſit{us} quo
pacto deſcri-
batur.
5.
Eadem prorſus ratio tenenda eſt in ſitu alicuius atrij vel templi, vel vr-
bis, autregionis explorando. Solum in vrbe deſcribenda pro punctis F, & G,
eligendæ ſunt duæ turres altæ, è quibus omnes vrbis anguli conſpici poſsint, &
quarum diſtantia vnius ab altera vel cognita ſit, vel per præcedentia problema-
ta inueſtigata. In regione autem delineanda pro ijſdem punctis F, & G, duo op-
pida deligenda ſunt, & in quolibet ex altiſsima turre circumia centia oppida in-
ſpicienda, vt anguli habeantur, quos rectæ ab oculo menſoris ad ſingula oppi-
da eductæ conſtituunt. Hiautem facilius obſeruabuntur, ſi loco dioptrę, quia
nimis alta eſt, ſtatuatur planumerectum in punctis F, & G, ita vt cir cumductum
tranſeat per oppida circumiacentia, ſi intelligatur eſſe productum. Ita namque
planum ipſum rectas deſignabit, quæ angulos prædictos conſtituant. Atq; hoc
etiam in ſitu vrbium perueſtigando faciendum erit. Itaq; ſi anguli vrbis cuiuſ-
piam, aut oppida alicuius regionis ſint A, B, C, D, E, & duæ turres in F, & G, o-
mnia perficienda erunt, vt ſupra de campi ſitu dictum eſt. Nam ſitum vrbis, vel
regionis exhibebit figura OPQRS, diſtantiæ que locorum A, B, C, D, E, vnius ab
altero cognoſcentur, vt de lateribus campi dictum eſt.
bis, autregionis explorando. Solum in vrbe deſcribenda pro punctis F, & G,
eligendæ ſunt duæ turres altæ, è quibus omnes vrbis anguli conſpici poſsint, &
quarum diſtantia vnius ab altera vel cognita ſit, vel per præcedentia problema-
ta inueſtigata. In regione autem delineanda pro ijſdem punctis F, & G, duo op-
pida deligenda ſunt, & in quolibet ex altiſsima turre circumia centia oppida in-
ſpicienda, vt anguli habeantur, quos rectæ ab oculo menſoris ad ſingula oppi-
da eductæ conſtituunt. Hiautem facilius obſeruabuntur, ſi loco dioptrę, quia
nimis alta eſt, ſtatuatur planumerectum in punctis F, & G, ita vt cir cumductum
tranſeat per oppida circumiacentia, ſi intelligatur eſſe productum. Ita namque
planum ipſum rectas deſignabit, quæ angulos prædictos conſtituant. Atq; hoc
etiam in ſitu vrbium perueſtigando faciendum erit. Itaq; ſi anguli vrbis cuiuſ-
piam, aut oppida alicuius regionis ſint A, B, C, D, E, & duæ turres in F, & G, o-
mnia perficienda erunt, vt ſupra de campi ſitu dictum eſt. Nam ſitum vrbis, vel
regionis exhibebit figura OPQRS, diſtantiæ que locorum A, B, C, D, E, vnius ab
altero cognoſcentur, vt de lateribus campi dictum eſt.
6.
Qvod ſi intra ſitum propoſitum duoloca, vel vnus ſaltem non exiſtat,
vnde omnes anguli conſpici poſsint, vt in omnibus ædificijs contingit, oporte-
bit ſitum circumire, & inueſtigare angulos per rectas, quæ in campo à baculo ad
baculum ducendæ ſunt per catenulam ferream, vel chordam, aut certe erigen-
111[Figure 111]
dum planum, quod per binos baculos tranſire conſpiciatur.
Ipſum enim planum dictas rectas exhibebit. In ædificijs au-
tem, ac templisipſi muriexteriores dictos angulos conſtitu-
unt, quorum amplitudo inueſtigari ſolet ab artificibus inſtru-
mento quodam ex duabus regulis compacto, quarum vna
ſub alteram ingreſſa moueatur, (quod Italis Squadrazoppa
dicitur) vt hæc figura indicat. Aperto namque inſtrumento,
ſi crura duobus muris angulum effi cientibus congruent, da-
buntinteriora crurium latera in cõcurſu angulum quæſitum.
Et ſi idem inſtrumentum interioribus angulis ædificiorum applicetur, dabunt
eadem latera interiora crurium angulos, qui à muris effi ciuntur. Inuentis angu-
lis, ac notatis, menſuranda erunt interualla inter baculos in campo erectos, vel
inter angulos ædificiorum, per catenulam ferream, vel chordã, aut certe in cam-
pis, ſi ea interualla longa ſint, per problema 2. vel 36. exploranda in aliqua men-
ſura nota, vtin cubitis. Nam ſi in charta ducatur linea OP, tot particulas æqua-
les continens, quot cubiti, verbi gratia, in interuallo AB, deprehenſi ſunt, & an-
gulus POS, angulo BAE, inuento fiat æqualis: & in recta O S, accipiantur tot
particulæ prioribus æquales vſq; ad S, quot cubiti in interuallo AE, repertiſunt:
acrurſum angulus OSR, angulo AED, æqualis fiat, & ſic deinceps, repræſenta-
bitur ſitus campi per figuram O P Q R S. Idemque de ſitu ædificiorum
tam exteriori, quam interiori intelligendum eſt, ſi diligenter anguli, ac diſtantię
obſeruentur.
vnde omnes anguli conſpici poſsint, vt in omnibus ædificijs contingit, oporte-
bit ſitum circumire, & inueſtigare angulos per rectas, quæ in campo à baculo ad
baculum ducendæ ſunt per catenulam ferream, vel chordam, aut certe erigen-
Ipſum enim planum dictas rectas exhibebit. In ædificijs au-
tem, ac templisipſi muriexteriores dictos angulos conſtitu-
unt, quorum amplitudo inueſtigari ſolet ab artificibus inſtru-
mento quodam ex duabus regulis compacto, quarum vna
ſub alteram ingreſſa moueatur, (quod Italis Squadrazoppa
dicitur) vt hæc figura indicat. Aperto namque inſtrumento,
ſi crura duobus muris angulum effi cientibus congruent, da-
buntinteriora crurium latera in cõcurſu angulum quæſitum.
Et ſi idem inſtrumentum interioribus angulis ædificiorum applicetur, dabunt
eadem latera interiora crurium angulos, qui à muris effi ciuntur. Inuentis angu-
lis, ac notatis, menſuranda erunt interualla inter baculos in campo erectos, vel
inter angulos ædificiorum, per catenulam ferream, vel chordã, aut certe in cam-
pis, ſi ea interualla longa ſint, per problema 2. vel 36. exploranda in aliqua men-
ſura nota, vtin cubitis. Nam ſi in charta ducatur linea OP, tot particulas æqua-
les continens, quot cubiti, verbi gratia, in interuallo AB, deprehenſi ſunt, & an-
gulus POS, angulo BAE, inuento fiat æqualis: & in recta O S, accipiantur tot
particulæ prioribus æquales vſq; ad S, quot cubiti in interuallo AE, repertiſunt:
acrurſum angulus OSR, angulo AED, æqualis fiat, & ſic deinceps, repræſenta-
bitur ſitus campi per figuram O P Q R S. Idemque de ſitu ædificiorum
tam exteriori, quam interiori intelligendum eſt, ſi diligenter anguli, ac diſtantię
obſeruentur.