Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (148) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div343" type="section" level="1" n="108">
          <pb o="148" file="184" n="185" rhead="Comment. In I. Cap. Sphæræ"/>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s6947" xml:space="preserve">DICIT etiam Alphraganus, quod minima ſtellarum fixarum uiſu
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-184-01" xlink:href="note-184-01a" xml:space="preserve">Alia ratio
                <lb/>
              probans ter
                <lb/>
              ram @ſſe ve
                <lb/>
              luti punctũ
                <lb/>
              reſpectu Fir
                <lb/>
              mamen@@.</note>
            notabilium maior eſt tota terra: </s>
            <s xml:id="echoid-s6948" xml:space="preserve">Sed ipſa ſtella reſpectu totius Firmamenti
              <lb/>
            eſt ſicut punctus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6949" xml:space="preserve">centrum: </s>
            <s xml:id="echoid-s6950" xml:space="preserve">Multo igitur fortius terra eſt punctus re-
              <lb/>
            ſp@ctu Firmamenti, cum ſit minor ea.</s>
            <s xml:id="echoid-s6951" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div349" type="section" level="1" n="109">
          <head xml:id="echoid-head113" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6952" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Confirmat</emph>
            tertio medio, quod auctoritati Alphraganiinnititur,
              <lb/>
            terram eſſe ueluti punctum, ut perſpicuum eſt in ipſa litera. </s>
            <s xml:id="echoid-s6953" xml:space="preserve">Non autem ſolus
              <lb/>
            Alphraganus dicit, minimam ſtellarum, quæ viſu percipiuntur, maiorem eſſe
              <lb/>
            terra, uerum etiam idipſum omnes fere Aſtronomi aſſerunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s6954" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6955" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Vt</emph>
            autem intelligatur, de quibuſnam ſtellis minimis auctor noſter ex ſen
              <lb/>
            tentia Alphragani, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6956" xml:space="preserve">aliorum Aſtronomorum locutus ſit, pauca mihi uidẽtur
              <lb/>
            dicenda de ſtellis in vniuerſum; </s>
            <s xml:id="echoid-s6957" xml:space="preserve">quot uidelicet numero obſeruatæ ſint ab A-
              <lb/>
            ſtronomis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6958" xml:space="preserve">quã proportionem earum magnitudines habeant ad magnitudi-
              <lb/>
            nem terræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6959" xml:space="preserve">Aſtronomi igitur omnes ſtellas fixas in Firmamento uiſu percepti-
              <lb/>
            biles, hoc eſt, quæ ſemper, cum cælum ſerenum eſt, commode uideri poſſunt,
              <lb/>
            diligenter obſeruantes deprehenderunt, eas eſſe numero 1022. </s>
            <s xml:id="echoid-s6960" xml:space="preserve">Sunt quidem
              <lb/>
            plurimæ aliæ ſtellæ minimæ, (Hoc enim nunquam negabo) quas, quia non di
              <lb/>
            ſtincte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6961" xml:space="preserve">clare ſeſe obtutui oſl
              <unsure/>
            erunt, uel quia non quolibet tempore anni, pro
              <lb/>
            pter earum paruitatem uidentur, conſulto Aſtronomi prætermittunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6962" xml:space="preserve">ſolũ
              <lb/>
            de ijs, quas oculi ad cælum ſublati commode comprehendere poſſunt, ſermo-
              <lb/>
            nem habent. </s>
            <s xml:id="echoid-s6963" xml:space="preserve">Sed quoniam vulgo incredibile uidetur, eſſe tantummodo 1022.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6964" xml:space="preserve">ſtellas in Firmamento commode uiſibiles, propterea ꝙ uiſus eas nocte ſerena
              <lb/>
            confuſe intuens, ſine ullo ordine, putat eſſe propemodũ innumeras@ Viſum eſt,
              <lb/>
            omnes 1022. </s>
            <s xml:id="echoid-s6965" xml:space="preserve">ſtellas ab Aſtronomis obſeruatas eo ordine hic recenſere, quo in
              <lb/>
            globo cæleſti depingi ſolent. </s>
            <s xml:id="echoid-s6966" xml:space="preserve">Ita enim fiet, vt ſi quis diligenter nocte ſerena
              <lb/>
            ſtellas obſeruans conferat globum cum ſtellis uiſis, nulla aliam, præter eas, quę
              <lb/>
            in globo notatæ ſunt, reperiat; </s>
            <s xml:id="echoid-s6967" xml:space="preserve">immo uix minimas quaſdam ibidem notatas
              <lb/>
            uiſu percipere poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6968" xml:space="preserve">Vnde mirum ei uideri non poterit, non plures in Firma-
              <lb/>
            mento ſtellas lucidas exiſtere, quam 1022.</s>
            <s xml:id="echoid-s6969" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6970" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Hvnc</emph>
            autem numerum hac arte inueſtigarunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6971" xml:space="preserve">Ex omnibus ſtellis, quæ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-184-02" xlink:href="note-184-02a" xml:space="preserve">Quomodo
                <lb/>
              Aftronomi
                <lb/>
              numerum
                <lb/>
              ſtellarũ in
                <lb/>
              ueſtigar
                <unsure/>
              int</note>
            u
              <unsure/>
            iſu commode percipiuntur, animaduerterunt Aſtronomi 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s6972" xml:space="preserve">conſtellationes,
              <lb/>
            Aſteriſmos, ſeu imagines (Eſt autem conſtellatio, Aſteriſmus, ſiue imago, mul-
              <lb/>
            titudo quædã ſtellarum formã alicuius animalis, aut alterius cuiuſuis rei effi-
              <lb/>
            giem ſuo ſitu, ac ordine referentiũ) conſtitu
              <unsure/>
            i. </s>
            <s xml:id="echoid-s6973" xml:space="preserve">Vnde facile comprehendere po-
              <lb/>
            tuerunt numerũ ſtellarum cuiuslibet cõſtellationis per ſeſe conſideratæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6974" xml:space="preserve">Neq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6975" xml:space="preserve">enim aliam ob cauſam vetuſtiſſimi illi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6976" xml:space="preserve">diligentiſſimi ſtellarum obſeruatotes
              <lb/>
            videntur huiuſmodi imaginibus ſtellas formaſſe, ut teſtatur Theon iunior in
              <lb/>
            expoſitione Aratæa, niſi ut tanta earũ multitudo per partes diſtinctas diſcerne
              <lb/>
            retur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6977" xml:space="preserve">oẽs ſtellæ ordine quodam poſſent deſignari. </s>
            <s xml:id="echoid-s6978" xml:space="preserve">Quod quidem ante mul-
              <lb/>
            ta ſecula factum eſſe conſtat, cum ẽt in libro Iob ſacræ literæ nominent Orio-
              <lb/>
            na, Arcturũ, Hyadas, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6979" xml:space="preserve">pleiades, multarumq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s6980" xml:space="preserve">aliarum conſtellationum nomi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-184-03" xlink:href="note-184-03a" xml:space="preserve">Sex differẽ-
                <lb/>
              @iæ magni-
                <lb/>
              tudinũ ſtel-
                <lb/>
              larum, &
                <lb/>
              quot i
                <unsure/>
              qua
                <lb/>
              habet diſſe-
                <lb/>
              rentia con-
                <lb/>
              tineantur.</note>
            na apud Homerum, atque Heſiodum, uetuſt@ſſimos Poetas, legan
              <unsure/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6981" xml:space="preserve">Præte-
              <lb/>
            rea obſeruarunt quaſdam ſtellas alijs multo ſplendidiores, ita ut ſex omnino
              <lb/>
            gradus in ſtellis, quantum ad magnitudinem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6982" xml:space="preserve">maiorem, uel minorẽ ſplendo
              <lb/>
            rem, deprehenderit: </s>
            <s xml:id="echoid-s6983" xml:space="preserve">quos gradus Aſtronomi differentias magnitudinum ap-
              <lb/>
            pellarũt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6984" xml:space="preserve">Ex quo admodum facile potuerunt numerum ſtellarum cuiuſcunq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6985" xml:space="preserve">differentiæ longo uſu percipere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6986" xml:space="preserve">Ita enim deprehenderunt in prima </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>