Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="188" xlink:href="009/01/188.jpg"/>
            <p type="head">
              <s id="s.003178">
                <emph type="italics"/>
              QVÆSTIO XXIIII.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="head">
              <s id="s.003179">
                <emph type="italics"/>
              De duobus circulis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003180">
                <arrow.to.target n="marg253"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003181">
                <margin.target id="marg253"/>
              263</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003182">Vnde eſt, quod ſi duo circuli, vnus altero maior, circa idem cen­
                <lb/>
              trum poſiti, volutentur, ita vt etiam centrum feratur, eo ſcilicet
                <lb/>
              modo, quo plauſtrorum rotæ ſolent, ſecundum æqualem lineam
                <lb/>
              conuoluuntur, ſiue æquale ſpatium conficiunt: ſi verò ſeorſum
                <lb/>
              ſeparati quilibet eodem modo volutetur, non æquale
                <expan abbr="ſpatiũ">ſpatium</expan>
              pertranſibunt,
                <lb/>
              ſed maior maiorem lineam, quàm minor;
                <expan abbr="idq́">idque</expan>
              ; ea proportione, quam inui­
                <lb/>
              cem eorum circunferentiæ obtinent, cum in hac veluti rotæ conuolutione,
                <lb/>
              circunferentia tota ſucceſſiuè decurſo ſpatio adaptetur, ita vt tanta ſit de­
                <lb/>
              curſa linea, quanta eſt rotæ circunferentia? </s>
              <s id="s.003183">Quin etiam eodem exiſtente
                <lb/>
                <expan abbr="vtriuſq;">vtriuſque</expan>
              centro, aliquando confectum ſpatium ab
                <expan abbr="vtroq;">vtroque</expan>
              tantum eſt, quan­
                <lb/>
              tum minor circulus ſolus, ſecundum ſuam periphæriam reuolutus perfeciſ­
                <lb/>
              ſet;
                <expan abbr="quandoq́">quandoque</expan>
              ; verò quantum maior ſolus abſoluiſſet. </s>
              <s id="s.003184">Quod autem maior
                <lb/>
              ſolus in ſua reuolutione maiorem lineam deſcribat, manifeſtum eſt hinc,
                <lb/>
              quia ſenſu patet maiorem circunferentiam in maiori circulo ſubtendere
                <lb/>
              angulum, qui fit à diametris in centro; minorem verò circunferentiam
                <lb/>
              ſubtendere eundem angulum in minori orbe, vt etiam in 8. quæſt. </s>
              <s id="s.003185">
                <expan abbr="dictũ">dictum</expan>
              eſt:
                <lb/>
              eandem igitur, vt proximè dixi habebunt etiam proportionem illæ lineæ,
                <lb/>
              quæ à ſingulis ſeorſum orbibus reuolutis deſignabuntur. </s>
              <s id="s.003186">Quod præterea ſe­
                <lb/>
              cundum æqualem conuoluuntur, quando circa idem poſiti fuerint centrum,
                <lb/>
              manifeſtum eſt, ita tamen, vt aliquando ambæ æquales ſint ei, ſecundum
                <lb/>
              quam ſolus maior conuolueretur; aliquando verò ſecundum quam minor.
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.188.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/188/1.jpg" number="112"/>
                <lb/>
              ſit enim circulus maior quidem vbi
                <lb/>
              D F C, minor verò vbi E G B,
                <expan abbr="vtriq;">vtrique</expan>
                <lb/>
              autem centrum A, linea, ſecundum
                <lb/>
              quam quadrans F C, maioris per ſe
                <lb/>
              rotaretur, ſit F L. linea verò, ſecun­
                <lb/>
              dum quam
                <expan abbr="quadrãs">quadrans</expan>
              G B, minoris ſe­
                <lb/>
              iuncti à maiori, volutaretur ſit G K,
                <lb/>
              quæ æqualis eſt dicto quadranti G B,
                <lb/>
              ſicut etiam F I, æqualis eſt quadran­
                <lb/>
              ti F C. ſi quis igitur impellat mino­
                <lb/>
              rem orbem mouens ſimul commune
                <lb/>
              centrum A, cui maior eſt circumpo­
                <lb/>
              ſitus, donec diameter A B, perpendicularis ſit lineæ G K, in puncto K. tunc
                <lb/>
              pariter diameter maioris A C, erit perpendicularis lineæ F L, in puncto L.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.003187">G K, autem, & F L, neceſſariò erunt æquales per 34. primi, æquales igitur
                <lb/>
              lineas hoc modo peragrarunt inæquales circunferentiæ, ſiue quadrantes
                <lb/>
              G B, F C. ſi autem quadrantes hoc præſtant, manifeſtum eſt, quod & toti
                <lb/>
              ambitus idem efficiunt, quare quando tota periphæria G B E G, fuerit re­
                <lb/>
              uoluta etiam tota F C D F, ſuum orbem
                <expan abbr="completũ">completum</expan>
              habebit. </s>
              <s id="s.003188">ſimiliter ſi ma­
                <lb/>
              iorem quis mouerit, cui minor ſit annexus eodem exiſtente centro, ſimul ac </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>