Agricola, Georg
,
De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ...
,
1556
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 599
>
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 599
>
page
|<
<
of 599
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
id
="
N10018
">
<
p
id
="
N15743
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N15976
">
<
pb
pagenum
="
198
"
xlink:href
="
001/01/208.jpg
"/>
æris
<
expan
abbr
="
ſolũ
">ſolum</
expan
>
ſemuncia uel uncia argenti ineſt,
<
expan
abbr
="
ſeſcuntiã
">ſeſcuntiam</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N159E7
">Sed quam
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
plum
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
bũ
">bum</
expan
>
fumare cœperit, in
<
expan
abbr
="
ſingulũ
">ſingulum</
expan
>
<
expan
abbr
="
catillũ
">catillum</
expan
>
<
expan
abbr
="
cinereũ
">cinereum</
expan
>
ſingulam chartam, in quam ar
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
gentũ
">gentum</
expan
>
ære
<
expan
abbr
="
temperatũ
">temperatum</
expan
>
eſt,
<
expan
abbr
="
inuolutũ
">inuolutum</
expan
>
imponito: os tegulæ carbonibus obſtru
<
lb
/>
ito: lento igni coquito, donec omne
<
expan
abbr
="
plumbũ
">plumbum</
expan
>
& æs conſumantur: nam acris
<
lb
/>
ſuo calore
<
expan
abbr
="
argentũ
">argentum</
expan
>
cum aliqua
<
expan
abbr
="
plũbi
">plumbi</
expan
>
particula
<
expan
abbr
="
cõpellit
">compellit</
expan
>
in
<
expan
abbr
="
catillũ
">catillum</
expan
>
: quo modo
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
experimentũ
">experimentum</
expan
>
fit fallax: tum maſſulas ex catillo extrahito, & à
<
expan
abbr
="
recremẽto
">recremento</
expan
>
pur
<
lb
/>
gato: ſi neutra libræ
<
expan
abbr
="
lancẽ
">lancem</
expan
>
, in
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
imponitur, depreſſerit, ſed par utriuſque fu
<
lb
/>
erit pondus,
<
expan
abbr
="
experimentũ
">experimentum</
expan
>
nobis
<
expan
abbr
="
nullũ
">nullum</
expan
>
attulit errorem: ſin altera depreſſerit
<
lb
/>
lancem, plenum eſt erroris: quare id ipſum iterare oportet. </
s
>
<
s
id
="
N15A43
">Quod ſi bes in ſe
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõtineat
">contineat</
expan
>
<
expan
abbr
="
argẽti
">argenti</
expan
>
puri uncias
<
expan
abbr
="
ſeptẽ
">ſeptem</
expan
>
, rex, uel princeps, uel ciuitas, quæ cudit mo
<
lb
/>
netam, adimit
<
expan
abbr
="
unciã
">unciam</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
partim lucratur, partim impendit in fabros mone
<
lb
/>
tales, atque in æs quod ad argentum adiecit: qua de re copioſius dixi in libris
<
lb
/>
De precio
<
expan
abbr
="
metallorũ
">metallorum</
expan
>
& monetis inſcriptis. </
s
>
<
s
id
="
N15A65
">Aureos
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
nummos uarijs mo
<
lb
/>
dis experimur: etenim ſi æs cum auro
<
expan
abbr
="
permiſtũ
">permiſtum</
expan
>
fuerit, eos
<
expan
abbr
="
codẽ
">codem</
expan
>
modo quo
<
lb
/>
argenteos igni excoquimus: ſi
<
expan
abbr
="
argentũ
">argentum</
expan
>
, ab eo aqua illa ualentiſſima
<
expan
abbr
="
aurũ
">aurum</
expan
>
ſe
<
lb
/>
cernit: ſin æs &
<
expan
abbr
="
argentũ
">argentum</
expan
>
, prius adiecto
<
expan
abbr
="
plũbo
">plumbo</
expan
>
<
expan
abbr
="
excoquũtur
">excoquuntur</
expan
>
in catillo cinereo,
<
lb
/>
donec ignis æs &
<
expan
abbr
="
plumbũ
">plumbum</
expan
>
conſumat, poſterius
<
expan
abbr
="
aurũ
">aurum</
expan
>
ab argento ſecernitur. </
s
>
<
s
id
="
N15A98
">
<
lb
/>
Reſtat de coticula, qua explorare
<
expan
abbr
="
aurũ
">aurum</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
argentũ
">argentum</
expan
>
uetus eſt &
<
expan
abbr
="
uſitatũ
">uſitatum</
expan
>
: quan
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
enim
<
expan
abbr
="
experimentũ
">experimentum</
expan
>
quod igni perficitur, certius eſt, tamen quia ſæpe no
<
lb
/>
bis deeſt fornacula, ſæpe tegula, ſæpe catilli, nec ulla mora
<
expan
abbr
="
interponẽda
">interponenda</
expan
>
eſt,
<
lb
/>
coticulæ, quam ſemper in promptu habere poſſumus, aurum argentumúe
<
lb
/>
atterimus: quid quod aureos
<
expan
abbr
="
nũmos
">nummos</
expan
>
igni excoquere ne utile
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
ſemper
<
lb
/>
ſit? </
s
>
<
s
id
="
N15AC5
">uerùm eligere oportet
<
expan
abbr
="
admodũ
">admodum</
expan
>
<
expan
abbr
="
nigrã
">nigram</
expan
>
, & ſulfuris
<
expan
abbr
="
expertẽ
">expertem</
expan
>
: quo enim ni
<
lb
/>
grior fuerit, & ſulfuris magis expers, eò melior eſſe ſolet: de cuius natura ali
<
lb
/>
bi ſcripſi. </
s
>
<
s
id
="
N15AD8
">Coticulæ
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
primò atteritur
<
expan
abbr
="
aurũ
">aurum</
expan
>
ſiue argentoſum, ſiue æroſum,
<
lb
/>
ſiue canalienſe, ſiue igni
<
expan
abbr
="
excoctũ
">excoctum</
expan
>
fuerit: ſimiliter
<
expan
abbr
="
argentũ
">argentum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N15AED
">Deinde una aliqua
<
lb
/>
acus, quam eius eſſe
<
expan
abbr
="
ſimillimã
">ſimillimam</
expan
>
ex colore
<
expan
abbr
="
cõijcimus
">conijcimus</
expan
>
: quæ ſi nos fallit defectu,
<
lb
/>
acus altera
<
expan
abbr
="
colorẽ
">colorem</
expan
>
habens magis
<
expan
abbr
="
ſaturũ
">ſaturum</
expan
>
coticulæ atteritur: ſin exceſſu, tertia
<
lb
/>
quæ dilutiorem habet colorem, ea nanque nobis indicat quota
<
expan
abbr
="
argẽti
">argenti</
expan
>
, uel æ
<
lb
/>
ris, uel argenti ſimul et æris portio ſit in auro: aut quota æris in
<
expan
abbr
="
argẽto
">argento</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N15B10
">Sunt
<
lb
/>
enim quadruplices. </
s
>
<
s
id
="
N15B15
">Primæ ex auro & argento factæ, ſecundæ ex auro & æ
<
lb
/>
re, tertiæ ex auro & argento & ære, quartæ ex argento & ære. </
s
>
<
s
id
="
N15B1A
">Primis tribus
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
acuũ
">acuum</
expan
>
generibus
<
expan
abbr
="
potiſſimũ
">potiſſimum</
expan
>
<
expan
abbr
="
aurũ
">aurum</
expan
>
experimur, quarto
<
expan
abbr
="
argentũ
">argentum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N15B2E
">Sed eiuſmodi
<
lb
/>
acus ſic parantur. </
s
>
<
s
id
="
N15B33
">Pondera minora proportione reſpondent maioribus: u
<
lb
/>
triſque utuntur non modo metallici, ſed
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
monetarij: uerùm acus
<
expan
abbr
="
ſecũdum
">ſecundum</
expan
>
<
lb
/>
minora formantur, & unaquæque pendit beſſem,
<
expan
abbr
="
〈quẽ〉
">quem</
expan
>
noſtro uocabulo mar
<
lb
/>
cam nominant. </
s
>
<
s
id
="
N15B48
">Cùm autem bes, quo utuntur, qui cudunt
<
expan
abbr
="
aurũ
">aurum</
expan
>
, diſtribuatur
<
lb
/>
in quatuor & uiginti binas ſextulas, quas Græco nomine
<
expan
abbr
="
nũc
">nunc</
expan
>
ceratia appel
<
lb
/>
lant: binæ uerò ſextulæ quæque in quatuor ſemiſextulas, quæ grana uocant:
<
lb
/>
ſemiſextula quæque in tres quaternas ſiliquas, quas granula nuncupant, ſi a
<
lb
/>
cus fecerimus ad
<
expan
abbr
="
numerũ
">numerum</
expan
>
quaternarum ſiliquarum fient ducentæ octaginta
<
lb
/>
octo: ſi ad
<
expan
abbr
="
numerũ
">numerum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſemiſextularũ
">ſemiſextularum</
expan
>
ſiue
<
expan
abbr
="
binorũ
">binorum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſcripulorũ
">ſcripulorum</
expan
>
ſex & nonaginta. </
s
>
<
s
id
="
N15B71
">
<
lb
/>
Sed iſtis duobus modis numerus
<
expan
abbr
="
acuũ
">acuum</
expan
>
nimis efficeretur magnus, & ex eis
<
lb
/>
non paucæ propter
<
expan
abbr
="
exiguã
">exiguam</
expan
>
auri portionem nihil nobis ſignificarent, eas igi
<
lb
/>
tur ad numerum binarum
<
expan
abbr
="
ſextularũ
">ſextularum</
expan
>
facere conuenit: quo ſane modo acus
<
lb
/>
quatuor & uiginti fiunt:
<
expan
abbr
="
quarũ
">quarum</
expan
>
prima conficitur ex argenti tribus & uiginti </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>