Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="218" xlink:href="009/01/218.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.003651">
                <arrow.to.target n="marg299"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003652">
                <margin.target id="marg299"/>
              308</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003653">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (N im proportio æqualitas eſt rationum)
                <emph.end type="italics"/>
              Per proportionem hoc lo­
                <lb/>
              co intelligenda eſt illa, quam nunc appellant proportionalitatem, quæ eſt
                <lb/>
              duarum rationum, ſeu proportionum ſimilitudo, ſiue æqualitas, vt manife­
                <lb/>
              ſtum eſt ex 4. definit. </s>
              <s id="s.003654">5. Elem. v. g. cum ſit eadem ratio 9. ad 6. quæ eſt 6. ad
                <lb/>
              4. propterea hæc rationum ſimilitudo, vel æqualitas dicitur ipſa proportio,
                <lb/>
              ſeu diſtinctionis gratia Proportionalitas.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003655">
                <arrow.to.target n="marg300"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003656">
                <margin.target id="marg300"/>
              309</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003657">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (In quatuorqué minimis reperitur, diſiunctam ſanè in quatuor conſistere
                <lb/>
              perſpicuum eſt: ſed & continentem nihilominus, vno enim hæc perinde, aψ duobus
                <lb/>
              vtitur, biſque id accipit in hunc modum, qualis primi reſpectus eſt ad ſecundum,
                <lb/>
              talis ſecundi ad tertium; bis enim hic, ſecundum dictum eſt, quare ſi ſecundum bis
                <lb/>
              poſitum ſit, quatuor erunt ea, quæ conſtant proportione)
                <emph.end type="italics"/>
              Quæ hic ab Ariſtot. di­
                <lb/>
              cuntur deſumpta ſunt, partim ex definit. </s>
              <s id="s.003658">6. 5. partim ex 9. definit. </s>
              <s id="s.003659">eiuſdem.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.003660">breuiter autem ſic ſe habent. </s>
              <s id="s.003661">Ad conſtituendam proportionalitatem ne­
                <lb/>
              ceſſarij ſunt omninò quatuor termini, quod quidem primum perſpicuum
                <lb/>
              eſt in ea proportionalitate, quam Diſiunctam vocant, quæ eſt huiuſmodi,
                <lb/>
              vt 9. ad 6. ita 3. ad 2. deinde
                <expan abbr="verũ">verum</expan>
              eſt etiam in ea, quam continuam dicunt,
                <lb/>
              quæ talis eſt, vt 9. ad 6. ita 6. ad 4. quæ in tribus quidem terminis 9. 6. 4.
                <lb/>
              conſiſtit, ſed tamen, quia medius 6.
                <expan abbr="vtrumq;">vtrumque</expan>
              reſpicit extremum, ideò vices
                <lb/>
              duorum gerit, ac proinde eſt, ac ſi hoc modo termini diſponantur 9. 6. 6. 4.
                <lb/>
              vbi 6. bis ponitur,
                <expan abbr="ſuntq́">ſuntque</expan>
              ; quatuor huius etiam proportionalitatis termini.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.003662">hinc Ariſt. textum ſatis intelligere poteris.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003663">
                <arrow.to.target n="marg301"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003664">
                <margin.target id="marg301"/>
              310</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003665">Eodem cap.
                <emph type="italics"/>
              (Sicut igitur primus terminus ſe habebit ad ſecundum, ita tertius
                <lb/>
              ad quartum; igitur etiam alterna vice, ſicut primus ad tertium, ita ſecundus ad
                <lb/>
              quartum. </s>
              <s id="s.003666">quare etiam totum ad totum, quod diſtributio binatim copulat. </s>
              <s id="s.003667">quæ ſi
                <lb/>
              etiam ita compoſita fuerint, iustè copulat)
                <emph.end type="italics"/>
              Accipit Ariſt. illum argumentandi
                <lb/>
              modum, quem Geometræ alternam rationem vocant,
                <expan abbr="quàmq́">quàmque</expan>
              ; definit. </s>
              <s id="s.003668">12.
                <lb/>
              5. exponunt, vt eam rebus ipſis accommodet,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              in praxim deducat; eſt
                <lb/>
              autem huiuſmodi, ſint primum quatuor termini proportionales, ideſt, vt
                <lb/>
              primus ad ſecundum, ita tertius ad quartum. </s>
              <s id="s.003669">v. g. vt 9. ad 6. ita 3. ad 2.
                <lb/>
              valet conſequentia hæc, ergò etiam alternatim erit, vt primus ad tertium,
                <lb/>
              ita ſecundus ad quartum, v. g. in allato exemplo, ita erit 9. ad 3. vt 6. ad 2.
                <lb/>
              quam ſequelam eſſe validam probat deinde Euclides propoſit. </s>
              <s id="s.003670">16. 5. hinc
                <lb/>
              aliam deducit conſequentiam, quam Euclides propoſit. </s>
              <s id="s.003671">12. 5. demonſtrat,
                <lb/>
              dum ait, quare etiam totum ad totum erit. </s>
              <s id="s.003672">v. g. quia concluſum eſt ita eſſe
                <lb/>
              9. ad 3. quemadmodum 6. ad 2. ita etiam erit totum ad totum, ideſt ita
                <lb/>
              etiam erunt antecedentes termini ſimul ad conſequentes ſimul, v. g. ita erit
                <lb/>
              etiam totum 15. quod eſt totum ex antecedentibus terminis 9. & 6. ad to­
                <lb/>
              tum 5. conflatum ex conſequentibus terminis 3. & 2. In ſumma igitur ſi fue­
                <lb/>
              rit vt 9. ad 3. ita 6. ad 2. ita etiam erit 15. ad 5. quod verum eſſe apparet in
                <lb/>
              his numeris, cum tam 9. ad 3. quà 6. ad 2. & 15. ad 5. habeant triplam
                <lb/>
              proportionem.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003673">Horum exemplum in rebus practicis ſit hoc: ſit vt Plato ad Proclum, ita
                <lb/>
              mille aurei ad quingentos aureos, ergò alternatim ita erit Plato ad 1000.
                <lb/>
              aureos, ſicuti Proclus ad 500. quare ita etiam totum erit ad totum, ſcilicet
                <lb/>
              Plato, & Proclus ſimul ad 1000. & 500. ſimul, quæ duo tota, diſtributio mo­
                <lb/>
              ralis, ac practica diuidit, & binatim copulat, hoc modo dicens, vt Plato ad </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>