Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="220" xlink:href="009/01/220.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.003687">
                <arrow.to.target n="marg304"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003688">
                <margin.target id="marg304"/>
              313</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003689">Lib. 5. cap. 6.
                <emph type="italics"/>
              (Atque id vel proportione vel numero)
                <emph.end type="italics"/>
              ideſt, vel proportio­
                <lb/>
              nalitate Geometrica, vel Arithmetica; quæ autem ſit proportionalitas
                <lb/>
              Geometrica, dictum eſt paulò ante in prioribus locis Mathematicis huius
                <lb/>
              quinti libri; quæ verò ſit proportionalitas Arithmetica dictum eſt ſuperius
                <lb/>
              lib. 2. cap. 6. Verum hæc Arithmetica proportionalitas, meritò ab Ariſtot.
                <lb/>
              hic contradiſtincta eſt à proportionalitate Geometrica: quia Arithmetica
                <lb/>
              hæc analogia attenditur ſolum, iuxta eundem exceſſum numerorum, non,
                <lb/>
              autem iuxta proportionem, ſeu habitudinem terminorum ad inuicem, quod
                <lb/>
              maximè in Geometrica ſpectatur. </s>
              <s id="s.003690">propterea Mathematici
                <expan abbr="cẽſent">cenſent</expan>
              eam vo­
                <lb/>
              candam eſſe potius medietatem Arithmeticam, quam proportionalita­
                <lb/>
              tem, cum quibus nunc Ariſt. conſentit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003691">
                <arrow.to.target n="marg305"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003692">
                <margin.target id="marg305"/>
              314</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003693">Lib. 6. cap. 5.
                <emph type="italics"/>
              (Verbi cauſa triangulum tres angulos duobus rectis æquales ha­
                <lb/>
              bere, vel non habere)
                <emph.end type="italics"/>
              lib. 1. Priorum, ſecto 3. cap. 1. fusè hanc trianguli affe­
                <lb/>
              ctionem expoſui.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003694">
                <arrow.to.target n="marg306"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003695">
                <margin.target id="marg306"/>
              315</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003696">Lib. 6. cap. 8.
                <emph type="italics"/>
              (Nam illud etiam conſideratione dignum videtur. </s>
              <s id="s.003697">quid ſit, quod
                <lb/>
              puer fieri Mathematicus poteſt, ſapiens autem naturalis non poteſt. </s>
              <s id="s.003698">An quia illa
                <lb/>
              per abſtractionem ſunt, horum autem principia ab experientia ſumuntur)
                <emph.end type="italics"/>
              Ex hoc
                <lb/>
              loco manifeſtè apparet Ariſt. exiſtimare principia Mathematica nullo mo­
                <lb/>
              do nobis per experientiam innoteſcere, quod nonnulli negant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003699">
                <arrow.to.target n="marg307"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003700">
                <margin.target id="marg307"/>
              316</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003701">Lib. 7. cap. 8.
                <emph type="italics"/>
              (In actionibus autem principium illud eſt, cuius cauſa res fit,
                <lb/>
              ſicut in Mathematicis ſuppoſitiones; nam neque illic ratio eſt, quæ doctrinam tra­
                <lb/>
              dat principiorum, neque hic
                <emph.end type="italics"/>
              ) Suppoſitionum, ſiue principiorum Mathemati­
                <lb/>
              corum tria ſunt genera, definitiones, poſtulata, axiomata, quæ in ipſo primi
                <lb/>
              Elementorum veſtibulo proponuntur: ſolaque terminorum explicatione
                <lb/>
                <expan abbr="abſq;">abſque</expan>
              vllo diſcurſu, addiſcuntur.</s>
            </p>
          </chap>
          <chap>
            <p type="head">
              <s id="s.003702">
                <emph type="italics"/>
              Ex primo Libro Magnorum Moralium.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003703">
                <arrow.to.target n="marg308"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003704">
                <margin.target id="marg308"/>
              317</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003705">Cap. 1. (
                <emph type="italics"/>
              Nec enim luſtitia eſt numerus pariter par
                <emph.end type="italics"/>
              ) vt ſcilicet dicebat
                <lb/>
              Pythagoras. </s>
              <s id="s.003706">Porrò definit. </s>
              <s id="s.003707">8. 7. ſic habetur: Pariter par nume­
                <lb/>
              rus eſt, quem par numerus per numerum parem, ideſt paribus vi­
                <lb/>
              cibus, metitur, cuiuſmodi eſt numerus 24. quem numerus 6. me­
                <lb/>
              titur per numerum parem, nimirum per 4. quia ſcilicet numerus 6. paribus
                <lb/>
              vicibus, quippe per 4. ſiue quater ipſum numerum 24. menſurat, quia to­
                <lb/>
              ties in ipſo adæquatè continetur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003708">
                <arrow.to.target n="marg309"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003709">
                <margin.target id="marg309"/>
              318</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003710">Cap. 2. (
                <emph type="italics"/>
              Abſurdum enim ſit, volenti oſtendere triangulum duobus rectis æqua­
                <lb/>
              les habere angulos, ſumere principium huiuſmodi, anima immortalis est
                <emph.end type="italics"/>
              ) Repete,
                <lb/>
              quæ de hac trianguli proprietate fusè ſcripſi lib. 1. Priorum, ſect. </s>
              <s id="s.003711">3. cap. 1.
                <lb/>
              quam affectionem debet Geometra demonſtrare ex Geometriæ principijs,
                <lb/>
              quemadmodum facit Euclides in 32. primi, non autem ex principijs extrin­
                <lb/>
              ſecis, vt quod anima ſit immortalis.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003712">
                <arrow.to.target n="marg310"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.003713">
                <margin.target id="marg310"/>
              319</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.003714">Cap. 10.
                <emph type="italics"/>
              (Vt enim habuerint principia, ita, quæ de principijs ortum ducunt,
                <lb/>
              Perſpicuè autem licet hoc in Geometria magis intueri, vbi cum aliqua ſumpſeris
                <lb/>
              principia, vt ea habuerint, ita etiam, quæ ipſa conſequuntur: velut ſi triangulum
                <lb/>
              duobus rectis æquales habet angulos, quadratum
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              quatuor angulis rectis ha-
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>