Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
231 194
232 195
233 196
234 197
235 198
236 199
237 200
238 201
239 202
240 203
241 204
242 205
243 206
244 207
245 208
246 209
247 210
248 211
249 212
250 213
251 214
252 215
253 216
254 217
255 218
256 219
257 220
258 221
259 222
260 223
< >
page |< < (194) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div369" type="section" level="1" n="119">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7817" xml:space="preserve">
              <pb o="194" file="230" n="231" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            materia cæli defendere poſſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s7818" xml:space="preserve">Dicendum enim fortaſſe erit, cœlum non eſ-
              <lb/>
            ſe Quintam quandam eſſentiam, ſed mutabile corpus, licet minus corruptibi-
              <lb/>
            le ſit, quàm corpora hæc inferiora: </s>
            <s xml:id="echoid-s7819" xml:space="preserve">quod ſane ante Ariſtotelem Plato cum
              <lb/>
            multis alijs philoſophis ſenſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7820" xml:space="preserve">poſt Chriſtum non pauci, inter quos D. </s>
            <s xml:id="echoid-s7821" xml:space="preserve">Am-
              <lb/>
            broſius, Baſilius, Gregorius Niſenus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7822" xml:space="preserve">cætera ſere Eccleſiæ lumina, non ob-
              <lb/>
            ſcure docuerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7823" xml:space="preserve">Quicquid tandem ſit, (meam enim ſniam in tanta re non in-
              <lb/>
            terpono) mihi in præſentia ſatis eſt, paucis demonſtraſſe, aſtrũ illud, de quo lo-
              <lb/>
            quimur, in Firmamento ſedem habuiſſe: </s>
            <s xml:id="echoid-s7824" xml:space="preserve">quo pacto illic, aut unde tam repente
              <lb/>
            extiterit, quid portenderit, cur poſt biennium euanuerit, præter Deum ſcire
              <lb/>
            adhuc arbitror neminem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7825" xml:space="preserve">Illud omnibus exploratum eſſe debet, Deũ non ade-
              <lb/>
            miſſe ſibi ſtellas eſficiendi poteſtatem: </s>
            <s xml:id="echoid-s7826" xml:space="preserve">quare & </s>
            <s xml:id="echoid-s7827" xml:space="preserve">illam tum potuiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7828" xml:space="preserve">nunc poſ
              <lb/>
            ſe, ſi uelit, uel innumerabiles procreate. </s>
            <s xml:id="echoid-s7829" xml:space="preserve">Quare autem tum potiſſimum pro-
              <lb/>
            creata ſit, oculto Dei iudicio, qui nihil fruſtra ſacit, ſed omnia ſumma proui-
              <lb/>
            dentia ad ſuos fines dirigit, quoad mortalibus patefaciat, permittendum eſt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7830" xml:space="preserve">Subijciam hic ſententiam cuiuſdam Paulini Pridiani Medici, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7831" xml:space="preserve">Aſtronomi,
              <lb/>
            qui Antuerpiæ idem ſidus nouum contemplatus eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7832" xml:space="preserve">Deinde aſferam quoque
              <lb/>
            nonnulla ex Franciſci Maurolyci Abbatis diſputatione, quæ mihi è Sicilia ſu-
              <lb/>
            perioribus annis miſſa eſt, totidem uerbis excerpta: </s>
            <s xml:id="echoid-s7833" xml:space="preserve">ut omnibus manifeſtum
              <lb/>
            fiat, Aſtronomos in regionibus longo etiam interuallo diſſitis eundem ſitum
              <lb/>
            in noua noſtra ſtella obſeruaſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s7834" xml:space="preserve">Ita igitur Paulinus Pridianus anno 1572. </s>
            <s xml:id="echoid-s7835" xml:space="preserve">
              <lb/>
            inter cętera ſcripſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s7836" xml:space="preserve">[Iam admirabili, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7837" xml:space="preserve">vere tremendo Deo iudicio, conſpicuuni
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-230-01" xlink:href="note-230-01a" xml:space="preserve">Quid Pau-
                <lb/>
              linus Pridia
                <lb/>
              nus de no-
                <lb/>
              ua ſtella
                <lb/>
              ſeribat.</note>
            eſt aſtrum clarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7838" xml:space="preserve">lucidum, quod antehac non apparuit, neque uiſum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s7839" xml:space="preserve">formæ
              <lb/>
            quidem à reliquis ſte llis haud differens, ſed luce, ſplendore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7840" xml:space="preserve">mole quoque maius
              <lb/>
            apparens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7841" xml:space="preserve">quod non modo primæ magnitudinis ſtellis, ſed & </s>
            <s xml:id="echoid-s7842" xml:space="preserve">ipſis Planetis clarius
              <lb/>
            ac fulgentius conſpicitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7843" xml:space="preserve">lucidiſſimo, ac clariſſimo Veneris aſtro haud quaquam ce-
              <lb/>
            dens. </s>
            <s xml:id="echoid-s7844" xml:space="preserve">Quod præter hæc & </s>
            <s xml:id="echoid-s7845" xml:space="preserve">ſtare etiam ſuo loco videtur, nec alio, quàm diurno mo-
              <lb/>
            tu progredi, ac unà cum Firmamento reuolui: </s>
            <s xml:id="echoid-s7846" xml:space="preserve">contra plane aliorum cæleſtium
              <lb/>
            ignium, ac ignitorum Meteoron naturam, quæ motu aliquo proprio ciuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7847" xml:space="preserve">Iuxta
              <lb/>
            Caſſiopeiam autem Septentrionem verſus, noua hęc ſtella conſpicitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7848" xml:space="preserve">cum ea, quæ in pe-
              <lb/>
            ctore eſt Caſſiopeiæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7849" xml:space="preserve">altera, quæ ſupra ſedem prope crura; </s>
            <s xml:id="echoid-s7850" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7851" xml:space="preserve">tertia in medio ca-
              <lb/>
            thedræ, ita conſtituta atque locata, ut Rhombi figuram ac formam exprimat: </s>
            <s xml:id="echoid-s7852" xml:space="preserve">Cuius
              <lb/>
            ſuperiorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7853" xml:space="preserve">ad mundi polum uergentem angulum ipſa noua efformat ſtella, &</s>
            <s xml:id="echoid-s7854" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s7855" xml:space="preserve">]
              <lb/>
            Maurolycus autem de eadem ſtella ita ſcripſit eodem anno 1572.</s>
            <s xml:id="echoid-s7856" xml:space="preserve">] Hoc anno
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-230-02" xlink:href="note-230-02a" xml:space="preserve">Quid Mau
                <lb/>
              rolycus de
                <lb/>
              eadem ſtel.
                <lb/>
              la noua di
                <lb/>
              xerit.</note>
            ſignum inſolitum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7857" xml:space="preserve">mirabilius Cometis apparuit, ſtella ſcilicet inſignis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7858" xml:space="preserve">eximij
              <lb/>
            ſplendoris, in loco, vbi nulla ſtella notabatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7859" xml:space="preserve">Nec mihi Cometa ex ijs, qui in aere ge-
              <lb/>
            nerantur, eſſe uidetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7860" xml:space="preserve">altior enim apparet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7861" xml:space="preserve">de numero inerrantium. </s>
            <s xml:id="echoid-s7862" xml:space="preserve">Fortaſſe ſicut
              <lb/>
            fulgere incepit, ita deſinet; </s>
            <s xml:id="echoid-s7863" xml:space="preserve">præſertim cum quidam Philoſophi, quibus Cardanus aſſen-
              <lb/>
            titur, opinentur Cometas, ac nou{as} ſtellas etiam in cælo, ex aggregatione ſplendoris æ
              <lb/>
            planetis, aſtrisque reliquis fieri poſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s7864" xml:space="preserve">Vtcunque ſit, nequeo ſatis admirari huius ſtel-
              <lb/>
            læ nouam noſtri temporis fulſionem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7865" xml:space="preserve">Certum enim eſt, non eße aliquam de numero
              <lb/>
            ſtellarum primæ magnitudinis, quæ in Ptolemaicis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7866" xml:space="preserve">Alphonſinis numeris notatæ
              <lb/>
            ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7867" xml:space="preserve">quæ ab orbe condito lucent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7868" xml:space="preserve">quindecim ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s7869" xml:space="preserve">quas hæc ſiella noua ita
              <lb/>
            ſplendore ſuperat, ut deinceps ſecundæ magnitudinis appellandæ ſint, modo hæc per-
              <lb/>
            duret. </s>
            <s xml:id="echoid-s7870" xml:space="preserve">Hanc ego ſtellam in hoc Meſſanæ Horizonte obſeruans in Meridiano extan-
              <lb/>
            tem; </s>
            <s xml:id="echoid-s7871" xml:space="preserve">circa tertiam noctis horam, reperi altitudinem eius eſſe graduum 62: </s>
            <s xml:id="echoid-s7872" xml:space="preserve">Vnde con-
              <lb/>
            iecturam feci, eum locari quaſi in ſummitate circuli arctici: </s>
            <s xml:id="echoid-s7873" xml:space="preserve">ut diſtet hic à meo uer-
              <lb/>
            tice per gradus 28. </s>
            <s xml:id="echoid-s7874" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7875" xml:space="preserve">proinde ab Aequatore per gradus 66 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7876" xml:space="preserve">fere: </s>
            <s xml:id="echoid-s7877" xml:space="preserve">quoniam Meſ-
              <lb/>
            ſanę latitudo habet gradus 38 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7878" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7879" xml:space="preserve">eam ſitam in eo puncto, in quo Colurus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>