Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004040">
                <pb pagenum="237" xlink:href="009/01/237.jpg"/>
                <emph type="italics"/>
              Solis diſceſſum peripheria eius aſpici poteſt, ita vt recta appareat. </s>
              <s id="s.004041">altera verò pars
                <lb/>
              circularis, quoniam ex aduersò noſtri aſpectus hemiſphærium eſt; talis verò appa­
                <lb/>
              ret ſemicirculus. </s>
              <s id="s.004042">ſemper enim Luna aſpectui nostro oppoſita eſt, ſed quando Sol in­
                <lb/>
              cubuerit, non videtur, & repletur post diem octauum ſecundum dimidium; quo­
                <lb/>
              niam paulatim Sol euadens, orbem nobis facit inclinatiorem; ita verò circulus ad
                <lb/>
              oculum noſtrum diſpoſitus, ſimilis videtur ſectioni conicæ. </s>
              <s id="s.004043">lunaris verò apparet
                <lb/>
              iam Sole amoto; cùm enim ad extrema puncta peruenerit, iuxta quæ dimidiata
                <lb/>
              apparet, circulus fit Solis, & Solis circunferentia videtur; non enim amplius in
                <lb/>
              directum viſui iacet, ſed præterit. </s>
              <s id="s.004044">quo facto, & per eadem puncta ducto circulo, ne­
                <lb/>
              ceſſe eſt lunularem apparere: pars enim aliqua circuli ſtatim aſpectui patet, priori è
                <lb/>
              contra exiſtente, ita vt de ſplendido reſecetur. </s>
              <s id="s.004045">tum etiam extrema
                <expan abbr="manẽt">manent</expan>
              in eodem,
                <lb/>
              vt oporteat lunularem apparere magis, & minus, ſecundum Solis motum. </s>
              <s id="s.004046">per­
                <lb/>
              moto enim Sole, & circulus, ſecundum quem conſpicitur, reuertitur ad eadem
                <lb/>
              puncta. </s>
              <s id="s.004047">ſecundum enim infinitas inclinationes accidit inclinari: ſi quidem maxi­
                <lb/>
              mi circuli per eadem puncta duci poſſunt infiniti)
                <emph.end type="italics"/>
              Vt rectè textum hunc intel­
                <lb/>
              ligas, lege prius, quæ de Lunæ illuminatione lib. 1. Poſt. tex. 30. dicta ſunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004048">& ante omnia experire in pila aliqua lumini lucernæ, aut candelæ obiecta,
                <lb/>
              & circumlata, omnes illius ſpheræ illuminationes, vt ibi docui. </s>
              <s id="s.004049">videbis enim
                <lb/>
              qua ratione linea illa, quæ confinium eſt partis illuminatæ, & partis obſcu­
                <lb/>
              ræ, aliquando videatur lunularis, aliquando oualis, aliquando recta linea,
                <lb/>
              quorum rationem Ariſt. in præſenti problemate inquirit. </s>
              <s id="s.004050">lege præterea, ſi
                <lb/>
              plenam huius rei cognitionem deſideras, propoſit. </s>
              <s id="s.004051">74. 75. 76. 77. libri 4.
                <lb/>
              Vitellionis, vbi hæc omnia exactè, & non leui brachio, vt hic fit ab Ariſtot.
                <lb/>
              demonſtrantur. </s>
              <s id="s.004052">Interim tamen huius loci explicationem hanc accipe. </s>
              <s id="s.004053">Cur
                <lb/>
              cùm Luna ſemiplena eſt, linea illa, quæ terminus eſt partis illuminatæ, &
                <lb/>
              partis obſcuræ,
                <expan abbr="quæq́">quæque</expan>
              ; Lunam bifariam diuidit, videtur linea recta, cùm ta­
                <lb/>
              men non ſit; cùm enim fit in globoſa ſuperficie Lunæ, neceſſariò circularis
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.237.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/237/1.jpg" number="146"/>
                <lb/>
              eſt? </s>
              <s id="s.004054">vt autem rem hanc melius intelli­
                <lb/>
              gamus, præſens figura illuminationis
                <lb/>
              Lunæ inſpicienda eſt: vbi oculus noſter
                <lb/>
              eſt in centro mundi A; vnde varias Lu­
                <lb/>
              næ illuminationes aſpicit: è quibus
                <lb/>
              octo tantum, in figura ſunt depictæ: in
                <lb/>
              quibus videre eſt Lunæ ſemper dimi­
                <lb/>
              dium illud, ſiue hemiſphærium, quod
                <lb/>
              Solem aſpicit, eſſe illuminatum, cuius
                <lb/>
              terminus, ſiue baſis eſt linea K L,
                <expan abbr="eſtq́">eſtque</expan>
              ;
                <lb/>
              confinium illuſtratæ partis, & opacæ.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004055">quæ linea ſemper in Luna eſt circula­
                <lb/>
              ris, cum ſit in ſphęrico corpore: quan­
                <lb/>
              do tamen Luna videtur ſemiplena, vt
                <lb/>
                <expan abbr="quãdo">quando</expan>
              eſt in D, vel in K. hæc linea K L,
                <lb/>
              videtur recta. </s>
              <s id="s.004056">ratio huius eſt, quia exi­
                <lb/>
              ſtente Luna ſemiplena, circulus K D L,
                <lb/>
              qui eſt baſis illuminationis ſolaris, eſt in eodem plano cum oculo A, ſiue in
                <lb/>
              eadem rectitudine, vt apparet in figura, vbi, fi linea K D L, ſumatur loco </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>