1per eadem duo extrema puncta K, L, duci poſſunt infiniti circuli maximi.
Atque hæc eſt Ariſtotelis ſententia, non ſine ingrata tautologia, tandem vt
cunque expreſſa.
Atque hæc eſt Ariſtotelis ſententia, non ſine ingrata tautologia, tandem vt
cunque expreſſa.
347
In 7. problema (Cur Sol, & Luna plana eſſe videntur, cùm tamen ſphærica
ſint? An, vt ea omnia, quorum quodnam plus, minuſuè, diſtet, incertum ſit, æquè
poſita eſſe videntur? ſic etiam res, quamuis vna, cùm plures tamen habeat partes,
niſi varius color adſit, partes illæ omnes, ex æquo collocatas videri neceſſe eſt: quod
autem ex æquo videtur, neceſſarium etiam eſt æquabile, ac planum apparere)
Quæſtionem hanc demonſtratiuè pertractat Vitellio lib. 4. propoſit. 65. Eu
clides etiam theor. 25. optices. cæterùm textus ſatis clarus videtur: vbi au
tem ait (niſi varius color adſit) hoc ait, quia nonnulli colores ſunt, qui fa
ciunt, vt obiecta appareant prominentiora, & proinde propinquiora; ta
les ſunt colores, qui præ cæteris Iucidiores ſunt: alij verò ſunt, qui obiecta
deprimunt, & proinde remouent; cuiuſmodi ſunt colores omnes tenebri
coſi. poſito igitur in re viſa eodem colore, partes illius ob magnam diſtan
tiam videntur æqualiter à viſu diſtare, & ideo res plana apparet. quia, quam
uis diſtantiæ illæ partium ab oculo ab inuicem differant, tamen parum dif
ferunt, idcircò eas ſenſus iudicat æquales, ſicque; æqualiter iudicamus diſtare
partes remotiſſimæ ſphæræ, quamuis pars illa, cui linea viſualis perpendi
culariter accidit, ſit propinquior; ſiue illa, quæ eſt in medio hemiphærij viſi:
partes autem, quæ ſunt circa baſim dicti hemiſphærij ſint remotiores. reli
qua ex ſe manifeſta ſunt.
ſint? An, vt ea omnia, quorum quodnam plus, minuſuè, diſtet, incertum ſit, æquè
poſita eſſe videntur? ſic etiam res, quamuis vna, cùm plures tamen habeat partes,
niſi varius color adſit, partes illæ omnes, ex æquo collocatas videri neceſſe eſt: quod
autem ex æquo videtur, neceſſarium etiam eſt æquabile, ac planum apparere)
Quæſtionem hanc demonſtratiuè pertractat Vitellio lib. 4. propoſit. 65. Eu
clides etiam theor. 25. optices. cæterùm textus ſatis clarus videtur: vbi au
tem ait (niſi varius color adſit) hoc ait, quia nonnulli colores ſunt, qui fa
ciunt, vt obiecta appareant prominentiora, & proinde propinquiora; ta
les ſunt colores, qui præ cæteris Iucidiores ſunt: alij verò ſunt, qui obiecta
deprimunt, & proinde remouent; cuiuſmodi ſunt colores omnes tenebri
coſi. poſito igitur in re viſa eodem colore, partes illius ob magnam diſtan
tiam videntur æqualiter à viſu diſtare, & ideo res plana apparet. quia, quam
uis diſtantiæ illæ partium ab oculo ab inuicem differant, tamen parum dif
ferunt, idcircò eas ſenſus iudicat æquales, ſicque; æqualiter iudicamus diſtare
partes remotiſſimæ ſphæræ, quamuis pars illa, cui linea viſualis perpendi
culariter accidit, ſit propinquior; ſiue illa, quæ eſt in medio hemiphærij viſi:
partes autem, quæ ſunt circa baſim dicti hemiſphærij ſint remotiores. reli
qua ex ſe manifeſta ſunt.
348
In 8. problema (Cur Sol oriens, etque occidens vmbras efficit longas; efferens
ſe, minores: obtinens cœli medium minimas? An quod oriens primo vmbram ter
ræ æquidiſtantem reddit, ac infinitam pęnè protrahit, deinde longam, & poſtea mi
norem ſubinde? quia linea recta, quæ de ſuperiori puncto elicitur, interius cadit.
147[Figure 147]
ſit Gnomon A B. Sol, vbi C, & vbi D.
radius igitur ex C, preficiſcens, eſt C F,
& exterius procedit, quàm radius D E.
eſt autem vmbra B E, Sole ſublimiori
exiſtente: vmbra verò B F, Sole humi
liori. ergò quò Sol altior fuerit, eò mi
nor vmbra erit, minimaqué tunc erit, cum
Sol ſuper caput noſtrum verſabitur)
Problema præſens eſt idem cum quar
to huius ſectionis: eadem igitur ex
poſitio vtrique inſeruiat. hoc ſolum addendum eſt, Gnomonem apud græcos
inter cætera ſignificare ſtylum ſolaris horologij: in quo ſenſu hoc loco po
nitur. ſignificat præterea amuſſim, ſeu normam, quæ nihil aliud eſt, quam
quidam angulus rectus materialis: & quoniam ſtylus horologij figitur ad
angulos rectos in plano horizontali, propterea ipſe quoque Gnomon appel
latus eſt: imò plerique amuſſim quandam horologijs præſertim viatorijs, lo
co ſtyli accommodant.
ſe, minores: obtinens cœli medium minimas? An quod oriens primo vmbram ter
ræ æquidiſtantem reddit, ac infinitam pęnè protrahit, deinde longam, & poſtea mi
norem ſubinde? quia linea recta, quæ de ſuperiori puncto elicitur, interius cadit.
147[Figure 147]ſit Gnomon A B. Sol, vbi C, & vbi D.
radius igitur ex C, preficiſcens, eſt C F,
& exterius procedit, quàm radius D E.
eſt autem vmbra B E, Sole ſublimiori
exiſtente: vmbra verò B F, Sole humi
liori. ergò quò Sol altior fuerit, eò mi
nor vmbra erit, minimaqué tunc erit, cum
Sol ſuper caput noſtrum verſabitur)
Problema præſens eſt idem cum quar
to huius ſectionis: eadem igitur ex
poſitio vtrique inſeruiat. hoc ſolum addendum eſt, Gnomonem apud græcos
inter cætera ſignificare ſtylum ſolaris horologij: in quo ſenſu hoc loco po
nitur. ſignificat præterea amuſſim, ſeu normam, quæ nihil aliud eſt, quam
quidam angulus rectus materialis: & quoniam ſtylus horologij figitur ad
angulos rectos in plano horizontali, propterea ipſe quoque Gnomon appel
latus eſt: imò plerique amuſſim quandam horologijs præſertim viatorijs, lo
co ſtyli accommodant.
349
In 9. (Cur vmbræ Lunæ maiores, quam Solis ſunt cùm eodem proueniant per
pendiculo? An quod Sol ſuperior, quam Luna eſt? itaque neceſſe eſt radium à ſupe
riore procedentem intus cadere. ſit Gnomon A D, Luna B Sol C, Lunæ radius B F.
pendiculo? An quod Sol ſuperior, quam Luna eſt? itaque neceſſe eſt radium à ſupe
riore procedentem intus cadere. ſit Gnomon A D, Luna B Sol C, Lunæ radius B F.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib