1vmbra erit igitur G F H, ad partes C, Soli auerſas.
quas nunquam Sol, etiam
ſi ſphæra B, arenulæ vnius grano minor fuerit poterit illuſtrare. quæ quidem
non ſoluunt quæſtionem, ſed eam difficiliorem reddunt. Quapropter non
videtur Ariſt. voluiſſe hoc diſcutere, ſed ſolum tanquam mirum quodam
proponere. quod ſi quid mutire liceat, vbi tantus philoſophus admirabun
dus obmuteſcit, dixerim propterea baſim bullæ non adumbrari ab vmbra
ipſius bullæ, quia cum bulla ſit ſphærica, & tranſparens, Solis lumen eam
peruadit, atque ex ſuperficie concaua ad illius baſim partim reflectitur, ſicque;
eam illuminat. quamuis enim ſit diaphana, non tamen omninò tranſparens
eſt, cum aqua ſit aere craſſior: bulla autem eſt ex aqua. ſuperficiem autem
bullæ concauam id efficere debere, patet ex concaua figura, quæ maximè
reflexioni eſt apta.
ſi ſphæra B, arenulæ vnius grano minor fuerit poterit illuſtrare. quæ quidem
non ſoluunt quæſtionem, ſed eam difficiliorem reddunt. Quapropter non
videtur Ariſt. voluiſſe hoc diſcutere, ſed ſolum tanquam mirum quodam
proponere. quod ſi quid mutire liceat, vbi tantus philoſophus admirabun
dus obmuteſcit, dixerim propterea baſim bullæ non adumbrari ab vmbra
ipſius bullæ, quia cum bulla ſit ſphærica, & tranſparens, Solis lumen eam
peruadit, atque ex ſuperficie concaua ad illius baſim partim reflectitur, ſicque;
eam illuminat. quamuis enim ſit diaphana, non tamen omninò tranſparens
eſt, cum aqua ſit aere craſſior: bulla autem eſt ex aqua. ſuperficiem autem
bullæ concauam id efficere debere, patet ex concaua figura, quæ maximè
reflexioni eſt apta.
352
In 3. problem. (Cur in magnitudinibus, quæ pondere ſunt inæquali, accidit, vt
ſi partem moueas læuiorem, circunferatur, quod iacitur; vt in talis fieri opplum
batis videmus) Ariſtotelis tempore tales tali opplumbati erant in vſu, qui
exemplo præſenti queſtioni eſſe poſſent: Aptius nunc exemplum deſumi po
teſt ex bacillo aliquo, cuius altera extremitas ſit cæteris partibus multò
grauior, qui ſi per aerem manibus eiaculatur, ſolet, dum per aerem fertur,
circumuerti.
ſi partem moueas læuiorem, circunferatur, quod iacitur; vt in talis fieri opplum
batis videmus) Ariſtotelis tempore tales tali opplumbati erant in vſu, qui
exemplo præſenti queſtioni eſſe poſſent: Aptius nunc exemplum deſumi po
teſt ex bacillo aliquo, cuius altera extremitas ſit cæteris partibus multò
grauior, qui ſi per aerem manibus eiaculatur, ſolet, dum per aerem fertur,
circumuerti.
353
Ibidem (Sin autem alterum altero fertur cælerius, circulo ferri neceſſe eſt, cùm
in hoc ſolo figuræ genere efficiatur, vt puncta eadem ſubalterna, lineas inæquales
poſſint eodem tempore permeare) Quando, inquit, duo puncta in eadem magni
tudine poſita mouentur ad motum illius, & tamen non æqualiter progre
diuntur, ſignum eſt, illam magnitudinem moueri circulariter, & proinde
vel eſſe circulum, vel ſaltem circuli in modum conuerti; cum in ſolo orbi
culari motu contingat, vt duo puncta inæqualiter a centro remota, poſſint
inæquales lineas eodem tempore permeare, punctum enim, quod centro pro
pinquius eſt, breuiorem deſcribit lineam, quod autem remotius, maiorem.
in hoc ſolo figuræ genere efficiatur, vt puncta eadem ſubalterna, lineas inæquales
poſſint eodem tempore permeare) Quando, inquit, duo puncta in eadem magni
tudine poſita mouentur ad motum illius, & tamen non æqualiter progre
diuntur, ſignum eſt, illam magnitudinem moueri circulariter, & proinde
vel eſſe circulum, vel ſaltem circuli in modum conuerti; cum in ſolo orbi
culari motu contingat, vt duo puncta inæqualiter a centro remota, poſſint
inæquales lineas eodem tempore permeare, punctum enim, quod centro pro
pinquius eſt, breuiorem deſcribit lineam, quod autem remotius, maiorem.
354
In 4. problem.
ſatis eſſe exiſtimo per paraphraſim præſens problema ex
ponere, ex qua tamen, vbi opus fuerit, textus corrigatur. Cur ea, quæ in
terram cadunt, atque reſiliunt angulos ad planitiem, faciunt ſimiles vtraque
151[Figure 151]
ex parte, qua planum tetigerint? v. g. ſi
corpus quodpiam cadat ex puncto D, per
lineam D C, ſuper planum A B, ex puncto
C, vbi cæciderat, reſilit per lineam C E,
ita vt faciat duos angulos æquales vtrin
que ad punctum. C, angulum ſcilicet in
cidentiæ D C B, & angulum reflexionis
E C A? An quod omnia iſta, natura qui
dem ſua feruntur per rectam lineam, vi
demus enim grauia omnia deorſum re
ctà tendere; ſi autem aliquod impedi
mentum occurrat, vt fit, quando plano
terræ occurrunt, tunc lineam illam, quam infra terram facerent eundemque;
angulum, quem infra planum facerent, ſupra faciunt, v. g. mobile per lineam
D C, cadens, niſi obſtitiſſet planum A B, tetendiſſet per lineam rectam
ponere, ex qua tamen, vbi opus fuerit, textus corrigatur. Cur ea, quæ in
terram cadunt, atque reſiliunt angulos ad planitiem, faciunt ſimiles vtraque
151[Figure 151]ex parte, qua planum tetigerint? v. g. ſi
corpus quodpiam cadat ex puncto D, per
lineam D C, ſuper planum A B, ex puncto
C, vbi cæciderat, reſilit per lineam C E,
ita vt faciat duos angulos æquales vtrin
que ad punctum. C, angulum ſcilicet in
cidentiæ D C B, & angulum reflexionis
E C A? An quod omnia iſta, natura qui
dem ſua feruntur per rectam lineam, vi
demus enim grauia omnia deorſum re
ctà tendere; ſi autem aliquod impedi
mentum occurrat, vt fit, quando plano
terræ occurrunt, tunc lineam illam, quam infra terram facerent eundemque;
angulum, quem infra planum facerent, ſupra faciunt, v. g. mobile per lineam
D C, cadens, niſi obſtitiſſet planum A B, tetendiſſet per lineam rectam