Vt autem cætera problemata rectè, ac facilè ſoluantur, operæpretium
eſt, ortum, ac generationem totius Muſicæ breuiter præmittere; natura
enim ipſius ritè perſpecta, ea deinde, quæ ipſam conſequuntur nullo nego
tio percipi poſſunt.
eſt, ortum, ac generationem totius Muſicæ breuiter præmittere; natura
enim ipſius ritè perſpecta, ea deinde, quæ ipſam conſequuntur nullo nego
tio percipi poſſunt.
Primò igitur ſciendum eſt, duplicem nos poſſe conſiderare in voce, ſono
uè varietatem. prima eſt, qua eadem vox, aut ſonus modo maior, modo mi
nor efficitur, vt quando eadem chorda lentè pulſata ſonum edit exiguum;
vehementer verò percuſſa, maiorem emittit ſonum. huiuſmodi vocem ap
pellant Muſici continuam. Philoſophi fortè eam vocarent vocis extenſio
nem. ſecunda vocis differentia, aut varietas eſt, cum ab vna voce ad aliam
tranſimus, vt cum à graui ad acutiorem aſcendimus, vel contra, ab acuta
ad grauem deſcendimus, ita vt hæc ſit mutatio ab vna voce ad aliam, hanc
harmonici diſcretam vocem dicunt. quam fortè Philoſophi ex varia vocis
intenſione prouenire iure dixerint. Hanc porrò diſcretam vocem, altera
omiſſa, conſiderant Muſici. qua ratione autem, & in quot, quaſuè voces eam
diuiſerint antiqui, paucis accipe.
uè varietatem. prima eſt, qua eadem vox, aut ſonus modo maior, modo mi
nor efficitur, vt quando eadem chorda lentè pulſata ſonum edit exiguum;
vehementer verò percuſſa, maiorem emittit ſonum. huiuſmodi vocem ap
pellant Muſici continuam. Philoſophi fortè eam vocarent vocis extenſio
nem. ſecunda vocis differentia, aut varietas eſt, cum ab vna voce ad aliam
tranſimus, vt cum à graui ad acutiorem aſcendimus, vel contra, ab acuta
ad grauem deſcendimus, ita vt hæc ſit mutatio ab vna voce ad aliam, hanc
harmonici diſcretam vocem dicunt. quam fortè Philoſophi ex varia vocis
intenſione prouenire iure dixerint. Hanc porrò diſcretam vocem, altera
omiſſa, conſiderant Muſici. qua ratione autem, & in quot, quaſuè voces eam
diuiſerint antiqui, paucis accipe.
Cape duas chordas æreas, ex ijs ſcilicet, quas in cytharis adhibere ſolent;
nam quæ ex inteſtinis ouium fiunt, vt plurimum aut falſæ ſunt, aut aeris mu
tationi obnoxiæ. ſint hæ duæ chordæ æquales omninò, atque æquè intenſæ,
154[Figure 154]
ita vt ſint vniſonæ, hoc eſt, vna tan
tum vox ſit. quamuis duæ fides. opor
tet autem, vt ſint ſuper regula ali
qua lignea oblonga, & perpolita,
collocatæ, quemadmodum ſuper ma
nubrio alicuius muſici inſtrumenti.
hanc regulam veteres appellant regulam harmonicam, vel etiam mono
chordium; quo inſtrumento omnes conſonantias, ac diſſonantias, atque etiam
interualla muſica experiebantur. altera iam ex illis diuidatur bifariam in
E. deinde ſub puncto E, pone quem vulgò Tactum dicunt, veteres autem,
hemiſphærium à figura denominabant, erat autem inſtar vnius Tacti mobi
lis: ſuppoſito igitur in E, Tacto, preme ibi chordam, ita vt altera tantum
ipſius medietas, v. g. E D, tota pulſari, atque reſonare poſſit; pulſa igitur
chordam vtranque ſimul, ſcilicet totam A B, & dimidiam E D, ita vt ſimul
reſonent. & audies ſuauiſſimam omnium conſonèntiam, ex ſono totius A B,
& ſono dimidiæ E D, conflatam. hunc veteres Diapaſon, ideſt per omnes
ſubaudi, chordas appellabant, quia in antiquorum muſicis inſtrumentis chor
dæ duæ omnium extremæ, ideſt grauiſſima, & acutiſſima omnium fidium,
conſonantiam hanc continebant: ita vt à grauiſſima omnium facto tranſitu
per omnes chordas ad omnium ſupremam, & acutiſſiman, conſonantiam
hanc ſuauiſſimam exaudirent. appellatur etiam Dupla ratione proportio
nis vnius vocis ad alteram, vox enim chordæ A B, eſt duplo maior, aut gra
uior voce dimidiæ E D. quemadmodum enim corpora ſononantia ſe habent
ad inuicem, ita ſe ſoni eorum. chorda autem A B, dupla eſt chordæ E D.
nunc eam vulgus Octauam appellat, eo quod à prima voce, eaque; grauiſſi
ma, quæ Vt dicitur, vſque ad eam vocem, quæ ei in conſonantia diapaſon re
ſpondent, ſunt hæ octo voces, Vt, Re, Mi, Fa, Sol, Re, Mi, Fa. ex quibus
nam quæ ex inteſtinis ouium fiunt, vt plurimum aut falſæ ſunt, aut aeris mu
tationi obnoxiæ. ſint hæ duæ chordæ æquales omninò, atque æquè intenſæ,
154[Figure 154]ita vt ſint vniſonæ, hoc eſt, vna tan
tum vox ſit. quamuis duæ fides. opor
tet autem, vt ſint ſuper regula ali
qua lignea oblonga, & perpolita,
collocatæ, quemadmodum ſuper ma
nubrio alicuius muſici inſtrumenti.
hanc regulam veteres appellant regulam harmonicam, vel etiam mono
chordium; quo inſtrumento omnes conſonantias, ac diſſonantias, atque etiam
interualla muſica experiebantur. altera iam ex illis diuidatur bifariam in
E. deinde ſub puncto E, pone quem vulgò Tactum dicunt, veteres autem,
hemiſphærium à figura denominabant, erat autem inſtar vnius Tacti mobi
lis: ſuppoſito igitur in E, Tacto, preme ibi chordam, ita vt altera tantum
ipſius medietas, v. g. E D, tota pulſari, atque reſonare poſſit; pulſa igitur
chordam vtranque ſimul, ſcilicet totam A B, & dimidiam E D, ita vt ſimul
reſonent. & audies ſuauiſſimam omnium conſonèntiam, ex ſono totius A B,
& ſono dimidiæ E D, conflatam. hunc veteres Diapaſon, ideſt per omnes
ſubaudi, chordas appellabant, quia in antiquorum muſicis inſtrumentis chor
dæ duæ omnium extremæ, ideſt grauiſſima, & acutiſſima omnium fidium,
conſonantiam hanc continebant: ita vt à grauiſſima omnium facto tranſitu
per omnes chordas ad omnium ſupremam, & acutiſſiman, conſonantiam
hanc ſuauiſſimam exaudirent. appellatur etiam Dupla ratione proportio
nis vnius vocis ad alteram, vox enim chordæ A B, eſt duplo maior, aut gra
uior voce dimidiæ E D. quemadmodum enim corpora ſononantia ſe habent
ad inuicem, ita ſe ſoni eorum. chorda autem A B, dupla eſt chordæ E D.
nunc eam vulgus Octauam appellat, eo quod à prima voce, eaque; grauiſſi
ma, quæ Vt dicitur, vſque ad eam vocem, quæ ei in conſonantia diapaſon re
ſpondent, ſunt hæ octo voces, Vt, Re, Mi, Fa, Sol, Re, Mi, Fa. ex quibus