Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="247" xlink:href="009/01/247.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.004200">Vt autem cætera problemata rectè, ac facilè ſoluantur, operæpretium
                <lb/>
              eſt, ortum, ac generationem totius Muſicæ breuiter præmittere; natura
                <lb/>
              enim ipſius ritè perſpecta, ea deinde, quæ ipſam conſequuntur nullo nego­
                <lb/>
              tio percipi poſſunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004201">Primò igitur ſciendum eſt, duplicem nos poſſe conſiderare in voce, ſono­
                <lb/>
              uè varietatem. </s>
              <s id="s.004202">prima eſt, qua eadem vox, aut ſonus modo maior, modo mi­
                <lb/>
              nor efficitur, vt quando eadem chorda lentè pulſata ſonum edit exiguum;
                <lb/>
              vehementer verò percuſſa, maiorem emittit ſonum. </s>
              <s id="s.004203">huiuſmodi vocem ap­
                <lb/>
              pellant Muſici continuam. </s>
              <s id="s.004204">Philoſophi fortè eam vocarent vocis extenſio­
                <lb/>
              nem. </s>
              <s id="s.004205">ſecunda vocis differentia, aut varietas eſt, cum ab vna voce ad aliam
                <lb/>
              tranſimus, vt cum à graui ad acutiorem aſcendimus, vel contra, ab acuta
                <lb/>
              ad grauem deſcendimus, ita vt hæc ſit mutatio ab vna voce ad aliam, hanc
                <lb/>
              harmonici diſcretam vocem dicunt. </s>
              <s id="s.004206">quam fortè Philoſophi ex varia vocis
                <lb/>
              intenſione prouenire iure dixerint. </s>
              <s id="s.004207">Hanc porrò diſcretam vocem, altera
                <lb/>
              omiſſa, conſiderant Muſici. </s>
              <s id="s.004208">qua ratione autem, & in quot, quaſuè voces eam
                <lb/>
              diuiſerint antiqui, paucis accipe.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004209">Cape duas chordas æreas, ex ijs ſcilicet, quas in cytharis adhibere
                <expan abbr="ſolẽt">ſolent</expan>
              ;
                <lb/>
              nam quæ ex inteſtinis ouium fiunt, vt plurimum aut falſæ ſunt, aut aeris mu­
                <lb/>
              tationi obnoxiæ. </s>
              <s id="s.004210">ſint hæ duæ chordæ æquales omninò, atque æquè intenſæ,
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.247.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/247/1.jpg" number="154"/>
                <lb/>
              ita vt ſint vniſonæ, hoc eſt, vna
                <expan abbr="tan-tũ">tan­
                  <lb/>
                tum</expan>
              vox ſit. </s>
              <s id="s.004211">quamuis duæ fides. </s>
              <s id="s.004212">opor­
                <lb/>
              tet autem, vt ſint ſuper regula ali­
                <lb/>
              qua lignea oblonga, & perpolita,
                <lb/>
              collocatæ,
                <expan abbr="quemadmodũ">quemadmodum</expan>
              ſuper ma­
                <lb/>
              nubrio alicuius muſici inſtrumenti.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004213">hanc regulam veteres appellant regulam harmonicam, vel etiam mono­
                <lb/>
              chordium; quo inſtrumento omnes conſonantias, ac
                <expan abbr="diſſonãtias">diſſonantias</expan>
              ,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              etiam
                <lb/>
              interualla muſica experiebantur. </s>
              <s id="s.004214">altera iam ex illis diuidatur bifariam in
                <lb/>
              E. deinde ſub puncto E, pone quem vulgò Tactum dicunt, veteres autem,
                <lb/>
              hemiſphærium à figura denominabant, erat autem inſtar vnius Tacti mobi­
                <lb/>
              lis: ſuppoſito igitur in E, Tacto, preme ibi chordam, ita vt altera tantum
                <lb/>
              ipſius medietas, v. g. E D, tota pulſari, atque reſonare poſſit; pulſa igitur
                <lb/>
              chordam vtranque ſimul, ſcilicet totam A B, & dimidiam E D, ita vt ſimul
                <lb/>
              reſonent. </s>
              <s id="s.004215">& audies ſuauiſſimam omnium conſonèntiam, ex ſono totius A B,
                <lb/>
              & ſono dimidiæ E D, conflatam. </s>
              <s id="s.004216">hunc veteres Diapaſon, ideſt per omnes
                <lb/>
              ſubaudi, chordas appellabant, quia in
                <expan abbr="antiquorũ">antiquorum</expan>
              muſicis inſtrumentis chor­
                <lb/>
              dæ duæ omnium extremæ, ideſt grauiſſima, & acutiſſima omnium fidium,
                <lb/>
              conſonantiam hanc continebant: ita vt à grauiſſima omnium facto tranſitu
                <lb/>
              per omnes chordas ad omnium ſupremam, & acutiſſiman, conſonantiam
                <lb/>
              hanc ſuauiſſimam exaudirent. </s>
              <s id="s.004217">appellatur etiam Dupla ratione proportio­
                <lb/>
              nis vnius vocis ad alteram, vox enim chordæ A B, eſt duplo maior, aut gra­
                <lb/>
              uior voce dimidiæ E D. quemadmodum enim corpora ſononantia ſe habent
                <lb/>
              ad inuicem, ita ſe ſoni eorum. </s>
              <s id="s.004218">chorda autem A B, dupla eſt chordæ E D.
                <lb/>
              nunc eam vulgus Octauam appellat, eo quod à prima voce,
                <expan abbr="eaq́">eaque</expan>
              ; grauiſſi­
                <lb/>
              ma, quæ Vt dicitur,
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              ad eam vocem, quæ ei in conſonantia diapaſon re­
                <lb/>
              ſpondent, ſunt hæ octo voces, Vt, Re, Mi, Fa, Sol, Re, Mi, Fa. </s>
              <s id="s.004219">ex quibus </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>