Descartes, René, Renati Des-Cartes principia philosophiae
page |< < of 334 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="22"/>
              dum. </s>
              <s>Etenim ad perceptionem, cui certum & indubi­
                <lb/>
              tatum judicium poſſit inniti, non modò requiritur ut
                <lb/>
              ſit clara, ſed etiam ut ſit diſtincta. </s>
              <s>Claram voco illam,
                <lb/>
              quae menti attendenti praeſens & aperta eſt: ſicut ea
                <lb/>
              clarè à nobis videri dicimus, quae, oculo
                <arrow.to.target n="marg160"/>
                <lb/>
              praeſentia, ſatis fortiter & apertè illum movent. </s>
              <s>Diſtin­
                <lb/>
              ctam autem illam, quae, cùm clara ſit, ab omnibus aliis
                <lb/>
              ita ſejuncta eſt & praeciſa, ut nihil planè aliud, qu'am
                <lb/>
              quod clarum eſt, in ſe contineat. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg158"/>
              XLV.
                <lb/>
              Quid ſit perceptio
                <lb/>
              clara, quid diſtincta. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg159"/>
              30</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg160"/>
              5</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg161"/>
                <lb/>
              Ita, dum quis magnum aliquem ſentit
                <arrow.to.target n="marg162"/>
              cla­
                <lb/>
              riſſima quidem in eo eſt iſta perceptio doloris, ſed non
                <lb/>
              ſemper eſt diſtincta; vulgò enim homines illam con­
                <lb/>
              fundunt cum obſcuro ſuo judicio de naturâ ejus, quod
                <lb/>
              putant eſſe in parte dolente ſimile ſenſui doloris, quem
                <lb/>
              ſolum clarè percipiunt. </s>
              <s>Atque ita poteſt eſſe
                <arrow.to.target n="marg163"/>
              per­
                <lb/>
              ceptio, quae non ſit diſtincta; non autem ulla diſtincta,
                <lb/>
              niſi ſit clara. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg161"/>
              LVI.
                <lb/>
              Exemplo doloris oſten­
                <lb/>
              ditur, claram eſſe
                <lb/>
              poſſe perceptionem,
                <lb/>
              etſi non ſit diſtincta;
                <lb/>
              non autem diſtin­
                <lb/>
              ctam, niſi ſit clara. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg162"/>
              10</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg163"/>
              5</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg164"/>
                <lb/>
              Et quidem in primâ aetate mens ita corpori fuit im­
                <lb/>
              merſa, ut quamvis multa clarè, nihil tamen unquam
                <lb/>
              diſtinctè perceperit; cùmque tunc nihilominus de
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg165"/>
                <lb/>
              multis judicârit, hinc multa hauſimus praejudicia, quae
                <lb/>
              à pleriſque nunquam poſtea deponuntur. </s>
              <s>Ut autem nos
                <lb/>
              iis poſſimus liberare, ſummatim hîc enumerabo ſim­
                <lb/>
              plices omnes notiones, ex quibus cogitationes noſtrae
                <lb/>
              componuntur; & quid in unâquâque ſit
                <arrow.to.target n="marg166"/>
              quid­
                <lb/>
              que obſcurum, ſive in quo poſſimus falli, diſtinguam. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg164"/>
              XLVII.
                <lb/>
              Ad primae aetatis prae­
                <lb/>
              judicia emendanda,
                <lb/>
              ſimplices notiones
                <lb/>
              eſſe confiderandas, &
                <lb/>
              quid in quâque ſit
                <lb/>
              clarum. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg165"/>
              20</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg166"/>
              25</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg167"/>
                <lb/>
              Quaecunque ſub perceptionem noſtram cadunt, vel
                <lb/>
              tanquam res, rerumve affectiones quaſdam, conſidera­
                <lb/>
              mus; vel tanquam aeternas veritates, nullam exiſten­
                <lb/>
              tiam extra cogitationem noſtram habentes. </s>
              <s>Ex iis
                <arrow.to.target n="marg168"/>
                <lb/>
              tanquam res conſideramus, maximè generalia ſunt </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>