Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004379">
                <pb pagenum="255" xlink:href="009/01/255.jpg"/>
                <expan abbr="tateẽ">tatem</expan>
              , siue ad indiuiſum, & ad æquale accedit, cùm in partes æquas diuidat:
                <lb/>
              & cùm ad eam opus ſit unica tantum diuisione. </s>
              <s id="s.004380">In alijs proportionalibus, vt
                <lb/>
              in tripla, opus eſt duabus diuiſionibus, vt supra patuit: ſimiliter in alijs, ſeſ­
                <lb/>
              quialtera, ſeſquitertia, opus eſt pluribus diuiſionibus: cùm igitur ipſa præ­
                <lb/>
              cæteris magis ad æqualitatem, & vnitatem accedat, facit,vt voces ipſius
                <lb/>
              videantur ferè æquales, hoc eſt ferè eædem, & vniſonæ, & eiuſdem naturæ:
                <lb/>
              id, quod etiam in ſiſstolis adeò verum eſt, vt aliquando aures decipiant, cùm
                <lb/>
              nimirum aures iudicent duas fiſstulas eſſe aut vnam tantum, aut duas vni­
                <lb/>
              ſonas, quæ tamen re vera ſunt in conſonantia Diapaſon.
                <arrow.to.target n="marg363a"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004381">
                <margin.target id="marg363a"/>
              371</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004382">Probl. 15 (Cur genus cantilenæ, quod lex apellatum eſt non per antiſtrophos
                <lb/>
              olim agebatur, cùm tamen cæteris chorici canticis antiſtrophi vſus non deeſſet?
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004383">An quod olim leges à certatoribus, & pugilibus agebantur, qui cùm iam egregiè
                <lb/>
              imitari,
                <expan abbr="valenterqq́">valenterque</expan>
              ; pertendere poſſent, cantum prolixum, ac varium efficiebant
                <lb/>
                <expan abbr="itaqq́">itaque</expan>
              vt verba, ita etiam moduli,
                <expan abbr="numeriqq́">numerique</expan>
              variè ſubinde imitationem inſequeban­
                <lb/>
              tur; imitari
                <expan abbr="namqq́">namque</expan>
              modulamine potius, quam vocabulis neceſſe eſt. </s>
              <s id="s.004384">Quamobrem
                <lb/>
              dithryambi etiam poſteaquam imitari coeperunt, antiſtrophis amplius non vtuntur
                <lb/>
              quamquam plurimum ante vterentur. </s>
              <s id="s.004385">Cuius rei cauſa eſt, quod olim homines li­
                <lb/>
              beri, atque ingenui ſolebant ipſi tripudiare, atque choreas ducere: ïtaque multos
                <lb/>
              eſſe, qui certatorio cantu fungi poſſent, erat difficile: quapropter illis in more fue­
                <lb/>
              rat, vt modulos enharmonios cantarent. </s>
              <s id="s.004386">Vnus enim crebrò cantilenam mutare,
                <lb/>
                <expan abbr="variamqq́">variamque</expan>
              , contexere facilius poteſt, quàm multi; & certator, quàm qui mores con­
                <lb/>
              ſeruat: quocirca ſimplicius illi modulari debuerant. </s>
              <s id="s.004387">Antiſtrophus autem simplex
                <lb/>
              eſt, eſt enim numerus, & ab vno menſuratur: hæc eadem causa eſt, cur in ſcena nul­
                <lb/>
              li ſint antiſtrophi: in choro verò maximè. </s>
              <s id="s.004388">Hiſtrio namque ſimul & certator, &
                <lb/>
              imitator eſt: chorus verò minus imitatur) </s>
              <s id="s.004389">Cur cantilenæ quædam antiquitus
                <lb/>
              leges apellarentur, infra Probl. 28. explicabitur. </s>
              <s id="s.004390">Antiſtrophon hoc loco
                <lb/>
              ſumitur pro ſtropha, ſtrophæ autem nihil aliud ſunt, quàm Odarum partes
                <lb/>
              illæ ſibi numerò, & genere carminum conſimiles, ex quibus tota ode
                <expan abbr="coñ">conſtat</expan>
              .
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004391">Dithryambi erant hymni in honorem Bacchi decantari ſoliti. </s>
              <s id="s.004392">Tandem, vt
                <lb/>
              intelligamus quidnam eſſent modi enharmonij, sciendum eſt veteres illos
                <lb/>
              Muſicos tria totius muſicæ genera feciſſe,
                <expan abbr="Diatonicuũ">Diatonicum</expan>
              , Chromaticum, Enhar­
                <lb/>
              monicum. </s>
              <s id="s.004393">quæ genera ab invicem diſtinguebantur, ſecundum variam Te­
                <lb/>
              trachordorum
                <expan abbr="coñ">conſtitutionem</expan>
              ; ex tetrachordis enim totam ſeriem, ſeu Mo­
                <lb/>
              nochordium, ſeu regulam harmonicam componebant. </s>
              <s id="s.004394">Erat autem tetra­
                <lb/>
              chordum intervallum Diateſſaron, conſtans ex quatuor chordis, ſeu voci­
                <lb/>
              bus, vt, re, mi, fa;
                <expan abbr="quaruũ">quarum</expan>
              vocum interualla vnius tetrachordi generis, vnius,
                <lb/>
              differebant ab interuallis alterius tetrachordi alterius generis, v.g. in ge­
                <lb/>
              nere Diatonico erat huiuſmodi tetra chordium, cuius primum interualllum
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.255.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/255/1.jpg" number="160"/>
              erat ſemitonium, reliqua verò duo erant to­
                <lb/>
              ni. </s>
              <s id="s.004395">& à prima voce Hypate, ad vltimam Me­
                <lb/>
              ſen, erat conſonantia Diateſſeron huic tetra­
                <lb/>
              chordo addebant aliud ſimile, mediante tono
                <lb/>
              vno inter vtrunque: ita vt ex duobus confla­
                <lb/>
              retur tota diapaſon à gravi hypate, ad ſupre­
                <lb/>
              mam Neten. </s>
              <s id="s.004396">his interuallis, ac tetrachordis
                <lb/>
              in genere Diatonico cantabatur. Genus verò </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>