Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

List of thumbnails

< >
191
191
192
192
193
193
194
194
195
195
196
196
197
197
198
198
199
199
200
200
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004430">
                <pb pagenum="258" xlink:href="009/01/258.jpg"/>
              rit tibia, ideſt, quod vnicam vocem, & non plures ſimul ederet, quemad­
                <lb/>
              modum refert Zarlinus; quamuis varias voces ſucceſſiuè poſſet edere. </s>
              <s id="s.004431">hoc
                <lb/>
              enim pacto ad ipſum canentes, Diapaſon cum ipſo facilè effeciſſent. </s>
              <s id="s.004432">Notan­
                <lb/>
              dum præterea Ariſt. ſumere in textu Antiphonum pro ſola Diapaſon. </s>
              <s id="s.004433">Quæ­
                <lb/>
              rit igitur, cur canentes ſoliti ſint per ſolam Diapaſon conſonantiam cane­
                <lb/>
              re, quod probat ex vſu Magadis, quod vulgò ad cantum adhibere ſolebant,
                <lb/>
              cùm eo enim omnes in Diapaſon conueniebant. </s>
              <s id="s.004434">Cauſam huius in identita­
                <lb/>
              tem, vt aiunt,
                <expan abbr="vocũ">vocum</expan>
              , ex quibus Diapaſon conſtat, refert. </s>
              <s id="s.004435">quamuis enim non
                <lb/>
              ſint vniſonæ duæ voces octauam conſtituentes, ſunt tamen eiuſdem naturæ,
                <lb/>
              & acutior, vt ſupra dictum eſt, reſpectu grauioris eſt eadem cum graui, in
                <lb/>
              acutiori vocum ordine, quaſi renata. </s>
              <s id="s.004436">ob quam adeò perfectam duorum vo­
                <lb/>
              cum ſimilitudinem fit, vt illarum altera cantata, aut ſonata, altera natura­
                <lb/>
              liter ad illius præſentiam excitetur, & decantetur: vnde huiuſmodi voces
                <lb/>
              mutuam obtinent altera alterius vim. </s>
              <s id="s.004437">Hinc fit, vt paſſim in agris, ac pra­
                <lb/>
              tis ipſi meſſores,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              paſtores naturalia quadam harum vocum ſimilitudi­
                <lb/>
              ne prouocati, ſolam Diapaſon conſonantiam ſuauiter ſimul canentes, ſuos
                <lb/>
              labores fœliciter fallant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004438">
                <arrow.to.target n="marg365"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004439">
                <margin.target id="marg365"/>
              374</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004440">Probl. 18.
                <emph type="italics"/>
              (Sed cur Solis Antiphonis vocibus hoc ineſt? </s>
              <s id="s.004441">An quod ſole pari in­
                <lb/>
              teruallo diſtant à Meſe. </s>
              <s id="s.004442">Medietas igitur ſimilitudinem quandam tonorum efficit,
                <lb/>
              vt ſenſus aurium dicat, quod eadem, & quod ambæ extremæ)
                <emph.end type="italics"/>
              Quærit cauſam
                <lb/>
              tantæ ſimilitudinis inter voces Diapaſon conſtituentes, de qua ſimilitudi­
                <lb/>
              ne
                <expan abbr="dictũ">dictum</expan>
              eſt in præcedenti problemate: ait igitur fortè hanc ſimilitudinem
                <lb/>
              inde prouenire, quod
                <expan abbr="vtraq́">vtraque</expan>
              ; illarum
                <expan abbr="duarũ">duarum</expan>
              vocum, quæ Diapaſon efficiunt,
                <lb/>
              æquidiſtat à Meſe, ſeu Media: grauis deorſum, acuta verò ſurſum: quare
                <lb/>
              tot gradus grauitatis grauis obtinebit, quot acuta acuminis, igitur ſimilli­
                <lb/>
              mæ erunt, & propterea auditus iudicat vnam eſſe, quæ quidem ratio iuxta
                <lb/>
              ordinem
                <expan abbr="Terpãdri">Terpandri</expan>
              , & antiquorum illius æui nullam habet
                <expan abbr="difficultatẽ">difficultatem</expan>
              , cùm
                <lb/>
              ſeptem tantum fidibus, quarum media Meſe erat totum
                <expan abbr="Monochordiũ">Monochordium</expan>
              con­
                <lb/>
              ſtituerent. </s>
              <s id="s.004443">At verò in ordine Lychaonis, & poſteriorum, qui octo chordas
                <lb/>
              aſſumebant, aliter re ſe haberet.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004444">
                <arrow.to.target n="marg366"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004445">
                <margin.target id="marg366"/>
              375</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004446">Probl. 19.
                <emph type="italics"/>
              (Cur non canunt Diapente, & Diateſſaron in Antiphonis? </s>
              <s id="s.004447">An quod
                <lb/>
              non eadem conſonandi ratio ijs ineſt, quæ in Diapaſon: in qua vox grauis eundem
                <lb/>
              habet in grauitate modum, quem acuta in acumine: ita vt, & eadem vox quidem,
                <lb/>
              & ſimul diuerſa oriatur. </s>
              <s id="s.004448">At però in Diapente, & Diateſſaron non ita est, quam­
                <lb/>
              obrem ſonus vocis oppoſitæ non apparet; non enim eſt idem)
                <emph.end type="italics"/>
              Cur in quotidia­
                <lb/>
              nis cantilenis, in quibus voces non vniſonæ, ſed diuerſæ, ſeu antiphonæ ad­
                <lb/>
              hibentur, non vtuntur vocibus Diapente, aut Diateſſaron reſonantibus, ſed
                <lb/>
              tantum, vt antea dictum eſt, Diapaſon. </s>
              <s id="s.004449">Ratio, inquit, eſt, quia inter voces
                <lb/>
              illarum non eſt tanta ſimilitudo, quanta in vocibus Diapaſon conſonantiæ,
                <lb/>
              in qua vox grauis tanta eſt in grauitate, quanta acuta in acumine; & proin­
                <lb/>
              de non ita naturaliter, ac facilè ſe produnt, & canuntur, quemadmodum
                <lb/>
              Diapaſon, vbi vox altera alteram ob naturalem ſimilitudinem prouocat.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004450">
                <arrow.to.target n="marg367"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004451">
                <margin.target id="marg367"/>
              376</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004452">Probl. 20.
                <emph type="italics"/>
              (Cur ſi quis, mota Meſe, alijs quamuis omnibus chordis benè con­
                <lb/>
              ſonantibus, inſtrumento vtatur, non ſolŭ cum ad Meſes ſonŭ peruenerit, ſed etiam
                <lb/>
              in reliqua melodia, aures anget, modumque
                <expan abbr="incõinnum">incom
                  <gap/>
                innum</expan>
              efficient: ſi verò Lycha­
                <lb/>
              nos, aut alia quæpiam mota fuerit, tunc diſcrimen, aut inc
                <expan abbr="õ">on</expan>
              cinnitas ſolum appare-
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>