Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004517">
                <pb pagenum="261" xlink:href="009/01/261.jpg"/>
              leorum ictibus poteſt rithmus fieri:
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              adeò cæteris omnibus, quæ in ſuo
                <lb/>
              motu certis interuallis mouentur; ita vt etiam piſtores ipſi machina ſua il­
                <lb/>
              la, qua maſſam ſubigunt, rithmum quendam efficere ſoleant. </s>
              <s id="s.004518">His porrò mo­
                <lb/>
              tus ſi in vocibus, ac ſonis muſicis, ſeu in cantilenis exiſtat, præcipuè rithmus
                <lb/>
              dicitur, quod ſi concinnus ſit, & elegans aures ſuauiter mulcet,
                <expan abbr="animumq́">animumque</expan>
              ;
                <lb/>
              in varias paſſiones inducit: rithmum hunc, qui in cantilenis eſt, vulgò can­
                <lb/>
              tores appellant Ariam. </s>
              <s id="s.004519">Vnde qui intelligit, quid ſint Ariæ, quæ paſſim can­
                <lb/>
              tantur, ac ſonantur, facilè etiam quid ſit rithmus, intelliget. </s>
              <s id="s.004520">Hic igitur
                <lb/>
              rithmus miram habet in ſe morum ſimilitudinem, quæ conſiſtit in motu
                <lb/>
              rithmi, ſeu in ordine interuallorum aptiſſimo, per quæ vox aſcendit, & de­
                <lb/>
              ſcendit: nullo autem modo conſiſtit in mixtione ſonorum grauium, & acu­
                <lb/>
              torum; ex hac enim mixtione non rithmus, ſed conſonantia exurgit. </s>
              <s id="s.004521">mo­
                <lb/>
              tus autem omnis fit per aliquam actionem, actio verò omnis eſt morum il­
                <lb/>
              lius, cuius eſt actio manifeſtatrix. </s>
              <s id="s.004522">ex quibus patet, cur in cantilenis rithmi­
                <lb/>
              cis mores appareant, non autem in cæteris ſenſuum obiectis.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004523">
                <arrow.to.target n="marg373"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004524">
                <margin.target id="marg373"/>
              382</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004525">Problema 28.
                <emph type="italics"/>
              (Cur pleræque cantilenæ leges appellantur? </s>
              <s id="s.004526">An quod homines
                <lb/>
              priusqué, literas ſcirent, leges cantabant, ne eas obliuione traderent, quod etiam
                <lb/>
              noſtra ætate Agathyrſis in more eſt. </s>
              <s id="s.004527">ergò primas poſteriorum cantilenarum, eodem
                <lb/>
              appellauerunt nomine, quo omnes ſuperiores vocantur)
                <emph.end type="italics"/>
              Agathyrſi populi à Pli­
                <lb/>
              nio, & Pomponio Mela ſupra paludem Meotidem inter Scythicas nationes
                <lb/>
              numerantur. </s>
              <s id="s.004528">cur autem cantilenæ nonnullæ leges dicerentur, præter ratio­
                <lb/>
              nem hic ab Ariſtot. allatam, aliam Plutarchus de Muſica affert, vbi ſic ait:
                <lb/>
              Non enim antiquitus pro libidine cuiuſque, vti nunc, licebat fidibus canere,
                <lb/>
              nec rithmos,
                <expan abbr="concentusq́">concentusque</expan>
              ; transferre; in ipſis
                <expan abbr="namq;">namque</expan>
              legibus accommoda­
                <lb/>
              tam cuique tentionem tuebantur, cuius rei cauſa id nominis inditum erat;
                <lb/>
              leges enim ſunt vocatæ quoniam præſcriptum, quaſi lege,
                <expan abbr="cautumq́">cautumque</expan>
              ; erat, ne
                <lb/>
              quis pro qualibet, vnam ſpeciem,
                <expan abbr="formamq́">formamque</expan>
              ; tentionis lege ſancitam, tranſ­
                <lb/>
              grederetur. </s>
              <s id="s.004529">hæc ille. </s>
              <s id="s.004530">fubdit poſtea alias fuiſſe ſimiles illis harmonijs, quas
                <lb/>
              nunc ſonatas dicimus, fuiſſe tamen ſtatas, ac determinatas numero, quibus
                <lb/>
              ſolis vti liceret.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004531">Probl. 29. Idem eſt cum præcedenti 27. eadem igitur
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              ſit explicatio.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004532">
                <arrow.to.target n="marg374"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004533">
                <margin.target id="marg374"/>
              383</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004534">Probl. 30.
                <emph type="italics"/>
              (Cur
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              hypodorium,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              hypophrygium est in tragœdiarum obo­
                <lb/>
              ro? </s>
              <s id="s.004535">An quia non habet antiſtrophon, vtpotè quæ ſcenica ſunt, imitationiqué, accom­
                <lb/>
              modata)
                <emph.end type="italics"/>
              huc pertinent ea, quæ ad cap. 2. lib. 3. Polit. ſcripſi, de tonis, Do­
                <lb/>
              rio, Phrygio, Lydio. </s>
              <s id="s.004536">quibus nunc hæc addo, ex Boetio lib. 4. tonus, ſen mo­
                <lb/>
              dus erat quædam cantus conſtitutio, ab hypate
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              ad netem, proprio rith­
                <lb/>
              mo modificata: ita vt modos Dorius alium rithmum, à Phrygio, & reliquis
                <lb/>
              diſcrepantem haberet. </s>
              <s id="s.004537">quilibet preterea modus ſuam certam ſedem in Mo­
                <lb/>
              nochordio obtinebat, vnde ſequebatur vnum eſſe reliquis omnibus
                <lb/>
              grauiorem, alium eſſe omnium acutiſſimum, reliquos verò in­
                <lb/>
              termedios, alijs grauiores fuiſſe, vt in ſequenti figura,
                <lb/>
              in qua, tanquam in tabella, omnia, quæ de hiſce
                <lb/>
              modis dici ſolent, perſpicuè licet
                <lb/>
              intueri.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>