Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[261.] COMMENTARIVS.
[262.] COMMENTARIVS.
[263.] COMMENTARIVS.
[264.] COMMENTARIVS.
[265.] QVA RATIONE ASCENSIO OBLIQVA cuiuslibet arcus Zodiaci à Verna ſectione nu-merati inueniatur.
[266.] Sequuntur Tabulæ.
[267.] TABVLA DIFFERENTIARVM Aſcenſionalium.
[268.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium. # Poli
[269.] TABVLA DIFFERENTIARVM Aſcenſionalium.
[270.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[271.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[272.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[273.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[274.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[275.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[276.] AD LATITV DINEM Graduum 36.
[277.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[278.] AD LATITVDINEM Graduum 37.
[279.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[280.] AD LATITVDINEM Graduum 38.
[281.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[282.] AD LATITVDINEM Graduum 39.
[283.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[284.] AD LATITVDINEM Graduum 40.
[285.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[286.] AD LATITVDINEM Graduum 41.
[287.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[288.] AD LATITVDINEM Graduum 42.
[289.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[290.] AD LATITVDINEM Graduum 43.
< >
page |< < (229) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div468" type="section" level="1" n="153">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9300" xml:space="preserve">
              <pb o="229" file="265" n="266" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            que in duobus punctis, nempe in principio ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9301" xml:space="preserve">♎, ad quæ cum proprio mo-
              <lb/>
            tu Sol peruenit, æqualia diei, noctisq́ue ſpacia efficit: </s>
            <s xml:id="echoid-s9302" xml:space="preserve">Vnde & </s>
            <s xml:id="echoid-s9303" xml:space="preserve">dicta puncta æ-
              <lb/>
            quinoctialia dicuntur ab Aſtronomis. </s>
            <s xml:id="echoid-s9304" xml:space="preserve">Quæ eleganter deſcribit Manilius poe
              <lb/>
            ta dicens.</s>
            <s xml:id="echoid-s9305" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div469" type="section" level="1" n="154">
          <head xml:id="echoid-head160" style="it" xml:space="preserve">Libra, Ariesq́ue parem reddunt noctemq́ue, diemq́ue.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9306" xml:space="preserve">Quibus antem diebus anni olim duo æquinoctia contigerint, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9307" xml:space="preserve">quibus hoc
              <lb/>
            tempore contingant, aperiemus, quando de Coluris agemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s9308" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div470" type="section" level="1" n="155">
          <head xml:id="echoid-head161" xml:space="preserve">V.</head>
          <note position="right" xml:space="preserve">Aequator
            <lb/>
          terminus
            <lb/>
          eſt a quo
            <lb/>
          declinatio
            <lb/>
          nes nume
            <lb/>
          rantur.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9309" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Est</emph>
            terminus, à quo initium ſumunt declinationes omnium punctorum
              <lb/>
            Eclipticæ, ſtellarumq́ue. </s>
            <s xml:id="echoid-s9310" xml:space="preserve">Eſt enim declinatio diſtantia ſtellæ, punctiue Eclipti-
              <lb/>
            cæ ab Aequatore uerſus alterutrum polorum mundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s9311" xml:space="preserve">Penes quid uero capien-
              <lb/>
            da ſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9312" xml:space="preserve">menſuranda hæc diſtantia, ſiue declinatio, dicemus, cum de Eclipti-
              <lb/>
            ca egerimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s9313" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Declinatio
            <lb/>
          quid.</note>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div471" type="section" level="1" n="156">
          <head xml:id="echoid-head162" xml:space="preserve">VI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9314" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Indicat</emph>
            , quæ pars cœli dicatur Septentrionalis, Borealisve, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9315" xml:space="preserve">quæ
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-265-03" xlink:href="note-265-03a" xml:space="preserve">Aequator
                <lb/>
              dirimit par
                <lb/>
              tem cęli b@
                <lb/>
              realem ab
                <lb/>
              auſtrali.</note>
            Auſtralis, ſeu Meridionalis. </s>
            <s xml:id="echoid-s9316" xml:space="preserve">Quæ enim interijcitur inter polum ſeptentriona-
              <lb/>
            lem, ſiue Arcticum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9317" xml:space="preserve">Aequinoctialem circulum, Septentrionalis nuncupatur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9318" xml:space="preserve">Reliqua uero, quæ ponitur inter eundem Aequinoctialem circulum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9319" xml:space="preserve">polum
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-265-04" xlink:href="note-265-04a" xml:space="preserve">Borealis
                <lb/>
              pars cęli, &
                <lb/>
              auſtralis q̃.</note>
            Auſtralem, ſiue Antarcticum. </s>
            <s xml:id="echoid-s9320" xml:space="preserve">Meridionalis appellatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9321" xml:space="preserve">Ex quo facile percipi
              <lb/>
            poteſt, quænam ſidera, quæve conſtellationes, uel ſ
              <unsure/>
            igna Septentrionalia, uel
              <lb/>
            Auſtralia appellentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9322" xml:space="preserve">Itẽ quando planetæ dicantur Septentrionales, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9323" xml:space="preserve">quan-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-265-05" xlink:href="note-265-05a" xml:space="preserve">Septentrio-
                <lb/>
              nalia, au-
                <lb/>
              ftraliave
                <lb/>
              aſtra, uel ſi
                <lb/>
              gna, quæ.</note>
            do Auſtrales. </s>
            <s xml:id="echoid-s9324" xml:space="preserve">Quandocunque enim fuerint in ea parte cęli, quam Septentrio-
              <lb/>
            nalem diximus uocari, ſeptentrionales dicuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s9325" xml:space="preserve">quãdo uero in ea extiterint,
              <lb/>
            quam nominauimus Auſtralem, Auſtrales uocantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9326" xml:space="preserve">Vnde dum Sol mouetur
              <lb/>
            ab initio ♈, uſque ad principium ♎, Septentrionalis appellatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s9327" xml:space="preserve">Dum uero à
              <lb/>
            principio ♎, ad principium ♈, tendit, Meridionalis, ſiue Auſtralis dici conſue
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-265-06" xlink:href="note-265-06a" xml:space="preserve">Aequator
                <lb/>
              in terra par
                <lb/>
              titur terrã
                <lb/>
              totam in
                <lb/>
              partem bo-
                <lb/>
              realẽ, & au
                <lb/>
              ſtralem.</note>
            uit. </s>
            <s xml:id="echoid-s9328" xml:space="preserve">Sumitur quidem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9329" xml:space="preserve">aliter pars ſeptentrionalis, Auſtralisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9330" xml:space="preserve">apud Aſtrono-
              <lb/>
            mos, ut docebimus, quando de Eclipticæ utilitatibus uerba faciemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s9331" xml:space="preserve">Sed hæc
              <lb/>
            eſt potiſſima acceptio partis ſeptentrionalis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9332" xml:space="preserve">Auſtralis apud auctores. </s>
            <s xml:id="echoid-s9333" xml:space="preserve">Im-
              <lb/>
            mo & </s>
            <s xml:id="echoid-s9334" xml:space="preserve">apud Coſmographos Aequator, in terra deſcriptus diſtribuit totam ter-
              <lb/>
            ram in partem Borealem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9335" xml:space="preserve">Auſtralem.</s>
            <s xml:id="echoid-s9336" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div473" type="section" level="1" n="157">
          <head xml:id="echoid-head163" xml:space="preserve">VII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9337" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Praefinit</emph>
            nobis longitudinem, ſeu quantitatem diei artificialis, no
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-265-07" xlink:href="note-265-07a" xml:space="preserve">Aequator
                <lb/>
              indicat lon
                <lb/>
              gitudinem
                <lb/>
              diei, & no-
                <lb/>
              ctis arti fi-
                <lb/>
              cialis.</note>
            ctisq́ue in quacunque orbis terreni habitatione. </s>
            <s xml:id="echoid-s9338" xml:space="preserve">Eſt enim in quauis regione, A
              <lb/>
            quolibet anni tempore, dies artificialis tanta, quantus eſt arcus Aequinoctia-
              <lb/>
            lis circuli, qui ſupra hemiſphærium aſcendit, dũ ſupra idem hemiſphæriũ Sol
              <lb/>
            commoratur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9339" xml:space="preserve">Hic aũt arcus Aequatoris hac ratione deprehendetur ex ſphæ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9340" xml:space="preserve">ra materiali rite, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9341" xml:space="preserve">accurate fabricata. </s>
            <s xml:id="echoid-s9342" xml:space="preserve">Statuatur ſphæra materialis in propria
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-265-08" xlink:href="note-265-08a" xml:space="preserve">Quanta ſit
                <lb/>
              dies arti fi-
                <lb/>
              cialis, &
                <lb/>
              qũo exſphę
                <lb/>
              ta materia
                <lb/>
              li deprehẽ
                <lb/>
              datur.</note>
            poſitione, ideſt, in debita eleuatione poli, gradusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9343" xml:space="preserve">ille Eclipticæ, in quo Sol
              <lb/>
            die propoſito exiſtit, in Horizonte ex parte orientis collocetur, diligenterq́;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9344" xml:space="preserve">notetur punctum illud Aequatoris, quod tunc in Horizonte ex eadem parte
              <lb/>
            exiſtit: </s>
            <s xml:id="echoid-s9345" xml:space="preserve">Deinde circumuoluatur ſphæra, donec idem gradus Eclipticæ, addito
              <lb/>
            inſuper dimidiato fere gradu, in Horizonte reperiatur ex parte occidentis, ite
              <lb/>
            rumq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9346" xml:space="preserve">punctum illud Aequatoris ſignetur, quod tunc Horizontem ex parte
              <lb/>
            orientis præciſe, ac ad amuſſim contingere conſpicitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9347" xml:space="preserve">Quibus peractis, nu-
              <lb/>
            merentur gradus Aequinoctialis circuli inter duo illa puncta interiecti, initio
              <lb/>
            facto à primo puncto, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9348" xml:space="preserve">uerſus partes orientales procedendo. </s>
            <s xml:id="echoid-s9349" xml:space="preserve">Nam dicti gra-
              <lb/>
            dus Aequatoris deproment arcum diurnum propoſitum, hoc eſt, qui ſimul </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>