1clarius dici poterat?
quæ tamen omnia aduerſarij videntur clauſis de indu
ſtria oculis præterijſſe; conſtat enim ex opuſculo Piccolominei ipſum dili
genter hoc conſilio Proclum perlegiſſe; quì igitur fieri potuit, quin ea vi
derit. Sed hodie plurimi non ad verum, ſed ad libitum philoſophamur.
ſtria oculis præterijſſe; conſtat enim ex opuſculo Piccolominei ipſum dili
genter hoc conſilio Proclum perlegiſſe; quì igitur fieri potuit, quin ea vi
derit. Sed hodie plurimi non ad verum, ſed ad libitum philoſophamur.
Placuit hos tres ſolos Platonem, Ariſtotilem, & Proclum ex veteribus pro
noſtra ſententia in medium adducere, propterea quod eos ſibi adiungere con
tra omnem rationem nitantur aduerſarij, vt ex prædictis iam ſatis liquidè
conſtat. Reliquorum verò Philoſophorum, tàm Græcorum, quàm Arabum,
aut Latinorum placita citare ſuperſedeo, etiam ſi omnes vno ore Geome
tricas demonſtrationes tanquam omnium exactiſſimas celebrauerint, vel
teſte ipſo Piccolomineo, qui initio libelli de certitudine, Mathematica, ſic
ait; omnes ferè Latini, vt D. Albertus, D. Tho nas, Marſilius, Egydius, Zi
mara, & plerique, alij vno ore Auerroem interpretati ſunt, dicere Mathema
ticas demonſtrationes eſſe in primo gradu certitudinis, quod Mathemati
cus ex notioribus nobis, & natura demonſtret, quippequi vel ſolus, vel ma
ximè demonſtratione illa, quam potiſſimam appellant, vtatur, qua. ſ. ſimul
& quod effectus ſit, & cur ſit liquidò innoteſcit. Verum ipſe omnium pri
mus abſolutè dici poteſt, cum nullus ante ipſum, cuius opera extent, id di
cat; quamuis ipſe fallo Proclum, Ariſt. & Platonem ſibi conetur adiungere.
Poſt ipſum verò ſoli duo ferè Pererius, & Conimbric. eum ſequuti ſunt. At
verò contrariam ſententiam reliqui omnes poſt ipſum amplexi ſunt; ex qui
bus ſolos duos, eosque; præſtantiſſios huiuſce tempeſtatis philoſophos alle
gaſſe ſit ſatis. Toletum. ſ. & Zabarellam. Toletus enim quæſt. 4. 2. Phyſ.
in 3. concluſione habet iſta; Phyſicus, & Mathematicus differunt in modo
demonſtrandi, Phyſicus enim frequenter vtitur demonſtratione ſigni, & ef
fectus, quia ipſius cauſæ frequentius ſunt occultæ, nec per ſe ſenſibiles, effe
ctus verò ſunt ſenſibiles, vt mors, motus, &c. quæ ad ſenſum patent, quorum
cauſæ à ſenſibus ſunt remotæ. At Mathematicus frequentius à prioribus
procedit cum eius cauſæ notiores ſint effectibus, à ſenſu enim abſtrahit, &
in intellectu notius eſt, quod prius eſt. videas Lector, quàm ſyncerè natu
ralis philoſophiæ profeſſor vera de Mathematicis loquatur, ita vt etiam eas
illi præferat. Iacobus autem Zabarella in toto ſuo opere logico, perpetuò
Mathematicas demonſtrationes, vt potiſſimas agnoſcit, exemplaque; Ariſt.
geometrica exponit tanquam vera, & omnino rebus ipſis accommodata;
quare non eſt, cur vnum, aut alterum ipſius locum hic deſcribamus. illud
non prætermittam, ipſum fateri ſe bis, teruè totum Euclidem ſedulò perle
giſſe, vt probè poſſet Ariſt. mentem circa demonſtrationis naturam aſſequi,
cùm videret Ariſt. quæcunque de demonſtratione præciperet, omnia ad Geo
metricam normam, tanquam ad lydium lapidem examinare. Locus, vbi
hæc ait, mihi è memoria excidit, certus tamen ſum apud ipſum ea me le
giſſe. quarto tandem loco, communi authoritate omnium antiquorum idem
comprobatur, apud quos ſemper demonſtrationes Geometricę appellatæ
ſunt per antonomaſiam demonſtrationes, non rationes, non opiniones, non
ſententiæ, quemadmodum in reliquis philoſophiæ partibus fieri ſolet. Sed
iam ab authoritatibus ad rationes.
noſtra ſententia in medium adducere, propterea quod eos ſibi adiungere con
tra omnem rationem nitantur aduerſarij, vt ex prædictis iam ſatis liquidè
conſtat. Reliquorum verò Philoſophorum, tàm Græcorum, quàm Arabum,
aut Latinorum placita citare ſuperſedeo, etiam ſi omnes vno ore Geome
tricas demonſtrationes tanquam omnium exactiſſimas celebrauerint, vel
teſte ipſo Piccolomineo, qui initio libelli de certitudine, Mathematica, ſic
ait; omnes ferè Latini, vt D. Albertus, D. Tho nas, Marſilius, Egydius, Zi
mara, & plerique, alij vno ore Auerroem interpretati ſunt, dicere Mathema
ticas demonſtrationes eſſe in primo gradu certitudinis, quod Mathemati
cus ex notioribus nobis, & natura demonſtret, quippequi vel ſolus, vel ma
ximè demonſtratione illa, quam potiſſimam appellant, vtatur, qua. ſ. ſimul
& quod effectus ſit, & cur ſit liquidò innoteſcit. Verum ipſe omnium pri
mus abſolutè dici poteſt, cum nullus ante ipſum, cuius opera extent, id di
cat; quamuis ipſe fallo Proclum, Ariſt. & Platonem ſibi conetur adiungere.
Poſt ipſum verò ſoli duo ferè Pererius, & Conimbric. eum ſequuti ſunt. At
verò contrariam ſententiam reliqui omnes poſt ipſum amplexi ſunt; ex qui
bus ſolos duos, eosque; præſtantiſſios huiuſce tempeſtatis philoſophos alle
gaſſe ſit ſatis. Toletum. ſ. & Zabarellam. Toletus enim quæſt. 4. 2. Phyſ.
in 3. concluſione habet iſta; Phyſicus, & Mathematicus differunt in modo
demonſtrandi, Phyſicus enim frequenter vtitur demonſtratione ſigni, & ef
fectus, quia ipſius cauſæ frequentius ſunt occultæ, nec per ſe ſenſibiles, effe
ctus verò ſunt ſenſibiles, vt mors, motus, &c. quæ ad ſenſum patent, quorum
cauſæ à ſenſibus ſunt remotæ. At Mathematicus frequentius à prioribus
procedit cum eius cauſæ notiores ſint effectibus, à ſenſu enim abſtrahit, &
in intellectu notius eſt, quod prius eſt. videas Lector, quàm ſyncerè natu
ralis philoſophiæ profeſſor vera de Mathematicis loquatur, ita vt etiam eas
illi præferat. Iacobus autem Zabarella in toto ſuo opere logico, perpetuò
Mathematicas demonſtrationes, vt potiſſimas agnoſcit, exemplaque; Ariſt.
geometrica exponit tanquam vera, & omnino rebus ipſis accommodata;
quare non eſt, cur vnum, aut alterum ipſius locum hic deſcribamus. illud
non prætermittam, ipſum fateri ſe bis, teruè totum Euclidem ſedulò perle
giſſe, vt probè poſſet Ariſt. mentem circa demonſtrationis naturam aſſequi,
cùm videret Ariſt. quæcunque de demonſtratione præciperet, omnia ad Geo
metricam normam, tanquam ad lydium lapidem examinare. Locus, vbi
hæc ait, mihi è memoria excidit, certus tamen ſum apud ipſum ea me le
giſſe. quarto tandem loco, communi authoritate omnium antiquorum idem
comprobatur, apud quos ſemper demonſtrationes Geometricę appellatæ
ſunt per antonomaſiam demonſtrationes, non rationes, non opiniones, non
ſententiæ, quemadmodum in reliquis philoſophiæ partibus fieri ſolet. Sed
iam ab authoritatibus ad rationes.
Prima, Vera, & perfecta demonſtratio ex Auerrois ſententia debet à no
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib