Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[191.] IIII.
[192.] VSVS TABVLAE DECLINATIONVM.
[193.] VI.
[194.] VII.
[195.] VIII.
[196.] DE MERIDIANO.
[197.] COMMENTARIVS.
[198.] COMMENTARIVS.
[199.] COMMENTARIVS.
[200.] OFFICIA MERIDIANI. I.
[201.] II.
[202.] III.
[203.] IIII.
[205.] VI.
[206.] VII.
[207.] VIII.
[208.] SEQVITVR TABVLA LONGITV DINVM, & latitudinem Ciuitatum.
[209.] QVOMODO INVESTIG AND A SIT DIST AN-tiu duarum ciuitatum inter ſe, quarum utriuſque longitudo, atque latitudo explorata habeatur.
[210.] DEHORIZONTE.
[211.] COMMENTARIVS.
[212.] COMMENTARIVS.
[213.] SCHEMA ORIZONTIS RECTI ET OBLIQVI.
[214.] COMMENTARIVS.
[215.] OFFICIA HORIZONTIS. I.
[216.] II.
[217.] III.
[218.] IIII.
[220.] VI.
< >
page |< < (276) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div579" type="section" level="1" n="194">
          <pb o="276" file="312" n="313" rhead="Comment. in I. cap. Sphæræ"/>
          <note position="right" xml:space="preserve">
            <lb/>
          ###### Ingreſſus Solis in 12. ſigna Zodlaci.
            <lb/>
          ♈ # ♉ # ♊ # ♋ # ♌ # ♍
            <lb/>
          21. Ma@tij # 21. Apr
            <unsure/>
          i is # 21. Maij # 22. Iunij # 24. Iulij # 24. Auguſti
            <lb/>
          ♎ # ♏ # ♐ # ♑ # ♒ # ♓
            <lb/>
          24. Septé
            <unsure/>
          brn # 24. Octobris # 23. Nouemb. # 22. Decemb. # 21. Ianuar. # 19. Febr.
            <lb/>
          </note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11504" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Hinc</emph>
            facile inuenies, in quo gradu Zodiaci Sol quouis die plus minus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-312-02" xlink:href="note-312-02a" xml:space="preserve">Quomodo
                <lb/>
              @ognoſca-
                <lb/>
                <gap/>
              quo
                <lb/>
              gradu Zo-
                <unsure/>
                <lb/>
              diac@ @ol
                <lb/>
              ſit quo
                <unsure/>
              uis
                <lb/>
              die.</note>
            reperiatur, tribuendo ſingulis diebus ſingulos gradus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11505" xml:space="preserve">@Vt quoniam Sol die 24.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11506" xml:space="preserve">Septẽbris eſt in primo grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11507" xml:space="preserve">♎, erit die 25. </s>
            <s xml:id="echoid-s11508" xml:space="preserve">in gradu 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s11509" xml:space="preserve">♎. </s>
            <s xml:id="echoid-s11510" xml:space="preserve">Die au@ẽ 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s11511" xml:space="preserve">in gradu
              <lb/>
            7. </s>
            <s xml:id="echoid-s11512" xml:space="preserve">♎, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11513" xml:space="preserve">die 9. </s>
            <s xml:id="echoid-s11514" xml:space="preserve">Octobris in gradu 16. </s>
            <s xml:id="echoid-s11515" xml:space="preserve">♎, exiſtet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11516" xml:space="preserve">ſic de cęteris. </s>
            <s xml:id="echoid-s11517" xml:space="preserve">Nam licet hac
              <lb/>
            ratione uno die aliquando à uero loco Solis aberremus, error tamen notabi-
              <lb/>
            lis inde non ſequetur, u
              <unsure/>
            t diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s11518" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div584" type="section" level="1" n="195">
          <head xml:id="echoid-head204" xml:space="preserve">VIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11519" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Idem</emph>
            Colurus Aequin
              <unsure/>
            octiorum ſecat Eclipticam in duos Semicirculos,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-312-03" xlink:href="note-312-03a" xml:space="preserve">G
                <unsure/>
              olurus æ-
                <unsure/>
                <lb/>
              quinoctio@
                <lb/>
              r
                <unsure/>
              um parti-
                <lb/>
              @ur Eclipti-
                <lb/>
              cam in ſe-
                <lb/>
              micircu@ũ
                <unsure/>
                <lb/>
              borealẽ, &
                <lb/>
              auſtralem.
                <lb/>
              Meridia-
                <lb/>
              nus quid.</note>
            Borealem ſcilicet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11520" xml:space="preserve">Auſtralem. </s>
            <s xml:id="echoid-s11521" xml:space="preserve">De quibus ſupra.</s>
            <s xml:id="echoid-s11522" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div586" type="section" level="1" n="196">
          <head xml:id="echoid-head205" style="it" xml:space="preserve">DE MERIDIANO.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s11523" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">SVnt</emph>
            iterum duo alij circuli maiores in ſphęra, ſcili-
              <lb/>
            cet Meridianus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11524" xml:space="preserve">Horizon. </s>
            <s xml:id="echoid-s11525" xml:space="preserve">Eſt autem Meridianus,
              <lb/>
            circulus quidam tranſiens per polos mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11526" xml:space="preserve">per Ze
              <lb/>
            nith capitis noſtri. </s>
            <s xml:id="echoid-s11527" xml:space="preserve">Et dicitur Meridianus, quia ubi-
              <lb/>
            cunque ſit homo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11528" xml:space="preserve">in quocunque tempore anni, quan-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-312-04" xlink:href="note-312-04a" xml:space="preserve">Meridian@
                <lb/>
              cur ſic diea
                <lb/>
              @ur, & circu
                <lb/>
              lus medij
                <lb/>
              di@i@</note>
            do Sol motu firmamẽti peruenit ad ſuum Meridianum,
              <lb/>
            eſt illi meridies. </s>
            <s xml:id="echoid-s11529" xml:space="preserve">Conſimili ratione dicitur circulus medij diei.</s>
            <s xml:id="echoid-s11530" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div588" type="section" level="1" n="197">
          <head xml:id="echoid-head206" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11531" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">EXplicatis</emph>
            quatuor circulis maioribus, qui dicuntur intrin-
              <lb/>
            ſeci, ſeu mobiles, agit nunc de reliquis duobus maioribus circu-
              <lb/>
            lis, qui extrinſeci, immobilesve appellantur, nempe de Meridiano
              <lb/>
            atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s11532" xml:space="preserve">Horizonte. </s>
            <s xml:id="echoid-s11533" xml:space="preserve">Prius autem exponit Meridianũ circulũ, quia di-
              <lb/>
            gnior eſt, ac nobilior, tum quia eſt in medio hemiſphærio, ubi a-
              <lb/>
            f
              <unsure/>
            tra maximas habent eleuationes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11534" xml:space="preserve">uirtutes, ut mox dicemus: </s>
            <s xml:id="echoid-s11535" xml:space="preserve">tum quia ab hoc
              <unsure/>
              <lb/>
            circulo Aſtronomi dies inchoant, non autem ab Horizonte, ut uulgus eos cõ-
              <lb/>
            ſueuit inchoare. </s>
            <s xml:id="echoid-s11536" xml:space="preserve">Definit igitur circulum Meridianũ, dicens eũ tranſire per mũ
              <lb/>
            di polos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11537" xml:space="preserve">Zenith, ſiue uerticem capitis: </s>
            <s xml:id="echoid-s11538" xml:space="preserve">qualis eſt ille, qui in materiali ſphæ
              <lb/>
            ra omnibus ſupereminet, ſuſtinetq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s11539" xml:space="preserve">axem mundi, circa quem reliqui uertun-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11540" xml:space="preserve">Deinde docet, hunc circulum uocari Meridianum à meridie, quia uideli-
              <lb/>
            cet Sol motu primi mobilis ad eum delatus quocunque anni tempore efficit
              <lb/>
            meridiem, ſiue medium diem. </s>
            <s xml:id="echoid-s11541" xml:space="preserve">Vnde eandem ob rationem ait, eum appellari cir
              <lb/>
            culum medij diei, quia nimirũ diuidit diẽ artificialẽ in duas partes æquales.</s>
            <s xml:id="echoid-s11542" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11543" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Solet</emph>
            etiam hic circulus ab Aſtronomis nuncupari linea medii cœli@
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-312-05" xlink:href="note-312-05a" xml:space="preserve">Alia nomi
                <lb/>
              @a Mer
                <unsure/>
              idia
                <lb/>
              ni.</note>
            uel medii diei: </s>
            <s xml:id="echoid-s11544" xml:space="preserve">Cuſpis regalis: </s>
            <s xml:id="echoid-s11545" xml:space="preserve">Cardo regius: </s>
            <s xml:id="echoid-s11546" xml:space="preserve">principiu@ decimi domicilii cęle
              <lb/>
            ſtis: </s>
            <s xml:id="echoid-s11547" xml:space="preserve">medium cęli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11548" xml:space="preserve">aliis huiuſmodi nominibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11549" xml:space="preserve">Eſt autem hic circulus conci-
              <lb/>
            piendus in cęlo immobilis prorſus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11550" xml:space="preserve">ſemper fixus in eodem loco. </s>
            <s xml:id="echoid-s11551" xml:space="preserve">Cum enim
              <lb/>
            neceſ
              <unsure/>
            ſario tranſire debeat per uerticem illius loci, cuius Meridianus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>