Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[341.] DE DIVERSITATE DIERVM ET NOCTIVM artificialium per omnia terræ lo@a.
[342.] COMMENTARIVS.
[343.] COMMENTARIVS.
[344.] COMMENTARIVS.
[345.] COMMENTARIVS.
[346.] COMMENTARIVS.
[347.] COMMENTARIVS.
[348.] TABVLA MAXIMORVM DIERVM, VBI POLVS ELEVATVR pluribus gradibus, quam 66 {1/2}.
[349.] COMMENTARIVS.
[350.] DE DIVISIONE CLIMATVM.
[351.] COMMENTARIVS.
[352.] COMMENTARIVS.
[353.] COMMENTARIVS.
[354.] COMMENTARIVS.
[355.] FINIS TERTII CAPITIS.
[356.] CAPVT QVARTVM DE CIRCVLIS, ETMOTIBVS Planetarum, & de cauſis eclipſium Solis, & Lunæ.
[357.] COMMENTARIVS.
[358.] ECCENTRICI, ET EPICYCLI QVIBVS φαινομένοις ab Aſtronomis inuenti ſint in cœlo.
[359.] NOTANDVM, quòd Sol habet unicam circulum, & c. COMMENTARIVS.
[360.] COMMENTARIVS.
[361.] DE STATIONE, DIRECTIONE, ET Retrogradatione Planetarum.
[362.] COMMENTARIVS.
[363.] DE ECCLIPSI LVN AE
[364.] COMMENTARIVS.
[365.] DE ECLIPSI SOLIS.
[366.] COMMENTARIVS.
[367.] THEORICA ORBIVM.
[368.] ET MOTVVM *** SOLIS.
[369.] THEORICA ORBIVM,
[370.] ET MOTVM ☽ LVNÆ.
< >
page |< < (304) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div657" type="section" level="1" n="224">
          <pb o="304" file="340" n="341" rhead="Comment. in II. Cap. Sphæræ"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div660" type="section" level="1" n="225">
          <head xml:id="echoid-head236" xml:space="preserve">COMMENTARIS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12816" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Explicat</emph>
            hic duos circulos polares: </s>
            <s xml:id="echoid-s12817" xml:space="preserve">Arcticum ſcilicet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12818" xml:space="preserve">Antarcticum,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-340-01" xlink:href="note-340-01a" xml:space="preserve">Circuli po-
                <lb/>
              lares ꝗ ſin@.</note>
            qui deſcribuntur motu primi mobilis à poli Zodiaci circa polos mundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s12819" xml:space="preserve">Vn-
              <lb/>
            de quoniam diſtantia polorum Zodiaci à polismundi æqualis eſt maximæ
              <lb/>
            Solis declinationi, vt paulo ſuperius demonſtrauimus, efficitur, ut uterque
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-340-02" xlink:href="note-340-02a" xml:space="preserve">Polares cir-
                <lb/>
              culi quan-
                <lb/>
              tum à polis
                <lb/>
              mundi ab
                <lb/>
              ſint.</note>
            circulus polaris tantum abſit à polis mundi, (Arcticus quidem à polo Arcti-
              <lb/>
            cto, Antarcticus uero ab Antarctico) quantum ab Æquatore reced unt duo
              <lb/>
            Tropici, nimirum grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12820" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s12821" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12822" xml:space="preserve">30.</s>
            <s xml:id="echoid-s12823" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12824" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Graeci</emph>
            , vt videre licet apud Proclum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12825" xml:space="preserve">Cleomedem, multo aliter in-
              <lb/>
            telligunt duos circulos polares. </s>
            <s xml:id="echoid-s12826" xml:space="preserve">Non enim cum Latinis circulos polares ap-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-340-03" xlink:href="note-340-03a" xml:space="preserve">Polares cir-
                <lb/>
              culi quomo
                <lb/>
              do à Græ-
                <lb/>
              cis ſumãtur</note>
            pellant eos, qui à Zodiaci polis deſcribũtur, ſed apud ipſos duo circuli dicun
              <lb/>
            tur polares, quorũ alter eſt maximus parallelorũ ſemper apparentiũ, alter ue-
              <lb/>
            ro maximus ſemper deliteſcentiũ de quibus in officio 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s12827" xml:space="preserve">Horizontis egimus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12828" xml:space="preserve">Maluerunt autẽ Græci potius hoc modo definire circulos polares, ut per ip-
              <lb/>
            ſos cognoſcantur omnes ſtellæ, quæ nunquam oriuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12829" xml:space="preserve">occidunt, ſed uel
              <lb/>
            perpetuo apparent, ut ſunt illæ, quas Arcticus includit, uel perpetuo latent,
              <lb/>
            quales ſunt eæ, quas comprehendit Antarcticus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12830" xml:space="preserve">Ex quibus perſpicuum eſt,
              <lb/>
            apud Græcos duos circulos polares non eſſe eiuſdem quantitatis in omnibus
              <lb/>
            regionibus, quemadmodum apud Lations, ſed quo obliquior ſphæra fuerit, eo
              <lb/>
            etiam maiores eos effici, ut ſupra de maximo paralle lorum ſemper apparen-
              <lb/>
            tium, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12831" xml:space="preserve">maximo ſemper occultorum dictum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s12832" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12833" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Caetervm</emph>
            quatuor prædicti circuli minores: </s>
            <s xml:id="echoid-s12834" xml:space="preserve">tropici uidelicet, atque po-
              <lb/>
            lares, æquidiſtant Aequatori, ut conſtat ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12835" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s12836" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12837" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s12838" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s12839" xml:space="preserve">propterea,
              <lb/>
            quod eoſdem polos poſſident, quos Aequator, nempe polos mundi, ex qui-
              <lb/>
            bus deſcribũ tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s12840" xml:space="preserve">Et quamuis quiuis circulus in ſphæra maximus ſuos habeat
              <lb/>
            parallelos, ut initio huius cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s12841" xml:space="preserve">diximus, præcipua tamen apud Aſtronomos ra
              <lb/>
            tio habetur parallelofũ Aequatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12842" xml:space="preserve">Zodiaci. </s>
            <s xml:id="echoid-s12843" xml:space="preserve">Nam ſingulæ ſtellæ, punctave
              <lb/>
            cœli Aequatori ſingulos circulos æquidiſtantes deſcribunt ad motum diur-
              <lb/>
            num primi mobilis: </s>
            <s xml:id="echoid-s12844" xml:space="preserve">Ad motum uero nonæ ſphæræ ab occaſu in ortum de-
              <lb/>
            lineant circulos æquidiſtantes Zodiaco. </s>
            <s xml:id="echoid-s12845" xml:space="preserve">Inter omnes autem circulos paral-
              <lb/>
            lelos Aequatoris inſigniti ſunt peculiaribus nominibus quatuor hi minores,
              <lb/>
            quos auctor noſter explicauit.</s>
            <s xml:id="echoid-s12846" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12847" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvemadmodvm</emph>
            autem Aequator, ſeu circulus quilibet maximus in
              <lb/>
            ſphæra diſtribuitur in 360. </s>
            <s xml:id="echoid-s12848" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12849" xml:space="preserve">ita etiam, ut ſupra monuimus, circulus qui-
              <lb/>
            cunque minor in totidem gradus ſecatur, qui omnino ſimiles ſunt gradibus
              <lb/>
            maximi circuli, ut ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12850" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s12851" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s12852" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s12853" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s12854" xml:space="preserve">colligitur, ita ut quàm propor-
              <lb/>
            tionem habet circulus maximus ad circulum non maximum, eandem ſeruent
              <lb/>
            ſinguli gradus maximi circuli ad ſingulos gradus circuli non maximi.</s>
            <s xml:id="echoid-s12855" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12856" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Habebitvr</emph>
            autem ex do ctrina ſinuum proportio circuli maximi ad cir
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-340-04" xlink:href="note-340-04a" xml:space="preserve">proportio
                <lb/>
              circuli ma-
                <lb/>
              @ imi ad nõ
                <lb/>
              maximum
                <lb/>
              qua ratione
                <lb/>
              ex ſinubus
                <lb/>
              @ognoſca-
                <lb/>
              tur.</note>
            culum nõ maximum, cuius declinatio nota fuerit, hac ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s12857" xml:space="preserve">Multiplicetur
              <lb/>
            ſinus complemẽti declinationis circuli non maximi per circulum integrum,
              <lb/>
            hoc eſt, per grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12858" xml:space="preserve">360. </s>
            <s xml:id="echoid-s12859" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12860" xml:space="preserve">numerus productus diuidatur in ſinũ totum, habebi-
              <lb/>
            turq; </s>
            <s xml:id="echoid-s12861" xml:space="preserve">numerus graduum circuli non maximi, qualium 360. </s>
            <s xml:id="echoid-s12862" xml:space="preserve">cõtinet maximus
              <lb/>
            circulus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12863" xml:space="preserve">Vt enim in Coſmographia oſtendimus, quemadmodum ſe habet ſi-
              <lb/>
            nus totus ad ſinum cõplementi declinationis cuiuſuis paralleli, ita ſe habet
              <lb/>
            circulus maximus ad propoſitum circulum non maximum. </s>
            <s xml:id="echoid-s12864" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Exempivm</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s12865" xml:space="preserve">Pro-
              <lb/>
            poſitum ſit perquirere, quam proportionem habeat Aequator ad </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>