Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[361.] DE STATIONE, DIRECTIONE, ET Retrogradatione Planetarum.
[362.] COMMENTARIVS.
[363.] DE ECCLIPSI LVN AE
[364.] COMMENTARIVS.
[365.] DE ECLIPSI SOLIS.
[366.] COMMENTARIVS.
[367.] THEORICA ORBIVM.
[368.] ET MOTVVM *** SOLIS.
[369.] THEORICA ORBIVM,
[370.] ET MOTVM ☽ LVNÆ.
[371.] THEORICA ORBIVM.
[372.] ET MOTVVM @. ♃. ***.
[373.] THEORICA ORBIVM.
[374.] ET MOTVVM ♀ VENERIS.
[375.] ET MOTVM ☿ MERCVRII.
[376.] THEORICA ORBIVM, ETMOTVVM
[377.] PRIMI MOBILIS, NONAE SPHAERAE, ET OCTAVAE
[378.] DEFINITIONES TERMINORVM
[379.] ASTRONOMICORVM.
[380.] DEFINITIONES TERMINORVM.
[381.] ASTRONOMICORVM.
[382.] PASSIONES
[383.] PLANETARVM.
[384.] PASSIONES
[385.] PLANETARVM
[386.] FINIS QVARTI CAPITIS.
[387.] REGESTVM. † † † ABCDEFGHIKLMNOPQRS TVXYZ.
[388.] VENETIIIS. M D XCI.
< >
page |< < (328) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div726" type="section" level="1" n="255">
          <pb o="328" file="364" n="365" rhead="Comment. in III. Cap. Sphæræ"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14056" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Porro</emph>
            in ſphæra recta aſcenſio cuiuſlibet ſigni, ſeu arcus Zodiaci, æqua-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-364-01" xlink:href="note-364-01a" xml:space="preserve">Aſcenſio cu
                <lb/>
              iuſuis @rcus
                <lb/>
              Zodiaci in
                <lb/>
              ſphæra ar-
                <lb/>
              ctæ æqualis
                <lb/>
              eſt deſcẽſio
                <lb/>
              ni eiuſdem
                <lb/>
              in eadem
                <lb/>
              ſphęra recta
                <lb/>
              & cœli me
                <lb/>
              ditationi tã
                <lb/>
              @ſphæra re
                <lb/>
              cta, quã in
                <lb/>
              obliqua.</note>
            lis eſt ſuæ deſcenſioni: </s>
            <s xml:id="echoid-s14057" xml:space="preserve">quoniam deſcenſio in uno Horizonte recto, eſt aſcen-
              <lb/>
            ſio in alio Horizonte recto, (quem nimirum habent antipodes habitantium
              <lb/>
            in priori Horizonte) & </s>
            <s xml:id="echoid-s14058" xml:space="preserve">contra. </s>
            <s xml:id="echoid-s14059" xml:space="preserve">Certum autem eſt, aſcenſionem unius eiuſ-
              <lb/>
            demque arcus Zodiaci eandem eſſe in quolibet Horizonte @ecto, propter æ-
              <lb/>
            qualem inclinationem Zodiaci. </s>
            <s xml:id="echoid-s14060" xml:space="preserve">Eodem pacto aſcenſio cuiuſlibet ſigni æqua-
              <lb/>
            lis eſt meditationi cęli eiuſdem, hoc eſt, quanto tempore ſignum aliquod ſu
              <lb/>
            pra Horizontem exoritur, tanto etiam præciſe tempore Meridianũ cuiuſcun-
              <lb/>
            que loci pertranſit, quia uidelicet Meridianus quilibet Horizon rectus appel-
              <lb/>
            lari poteſt, cum per mundi polos tranſeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s14061" xml:space="preserve">Quare omnia, quæ dicta ſunt de
              <lb/>
            aſcenſionibus ſignorum, ſiue arcuum Zodiaci, in ſphæra recta, eadem intelli-
              <lb/>
            genda ſunt de deſcenſionibus in eadem ſphæra recta, necnon de cęli medita-
              <lb/>
            @@onibus tam in ſphæra recta, quàm in obliqua.</s>
            <s xml:id="echoid-s14062" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div728" type="section" level="1" n="256">
          <head xml:id="echoid-head267" xml:space="preserve">QVOMODO ASCENSIO RECTA
            <lb/>
          cuiuſlibet arcus Zodiaci a Verna ſectione
            <lb/>
          inchoati ſupputetur.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14063" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Demonstravit</emph>
            Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s14064" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s14065" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14066" xml:space="preserve">ultima lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14067" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s14068" xml:space="preserve">Epitomes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14069" xml:space="preserve">Ge-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-364-02" xlink:href="note-364-02a" xml:space="preserve">Aſcenſio re
                <lb/>
              cta cuiuſuis
                <lb/>
              arcus Ecli-
                <lb/>
              pticæ qua
                <lb/>
              ratione per
                <lb/>
              ſinus ſit in
                <lb/>
              @@ſtiganda.</note>
            ber in opere Aſtronomico, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14070" xml:space="preserve">nos etiam in ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14071" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14072" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s14073" xml:space="preserve">Gnomonices
              <lb/>
            demonſtrauimus: </s>
            <s xml:id="echoid-s14074" xml:space="preserve">Talem eſſe proportionem ſinus complementi declinatio-
              <lb/>
            nis puncti arcum Eclipticæ ab alterutro æquino ctio inchoatum terminantis,
              <lb/>
            ad ſinum complementi eiuſdem arcus, qualis eſt proportio ſinus totius ad ſi-
              <lb/>
            num complementi aſcenſionis rectæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14075" xml:space="preserve">Quare ſi iuxta regulam proportionum
              <lb/>
            ſinus totus in ſinum complemẽti arcus propoſiti multiplicetur, productusque
              <lb/>
            numerus diuidatur in ſinum complementi declinationis ultimi puncti arcus,
              <lb/>
            inuenietur ſinus complementi aſcenſionis rectæ, ideoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14076" xml:space="preserve">aſcenſio nota erit.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14077" xml:space="preserve">Quæ cum ita ſint, inuenietur aſcenſiones rectæ omnium arcuum Eclipticæ
              <lb/>
            incipientium a ſectione Verna hac ratione.</s>
            <s xml:id="echoid-s14078" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14079" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Si</emph>
            arcus propoſitus Quadrante minorſuerit, dabit documentum iam expo
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-364-03" xlink:href="note-364-03a" xml:space="preserve">Quando at
                <lb/>
              cus Eclipti
                <lb/>
              @æ quadran
                <lb/>
              @e minor eſt@</note>
            ſitum aſcenſionem eius rectam. </s>
            <s xml:id="echoid-s14080" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Exemplvm</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s14081" xml:space="preserve">Sit inuenienda aſcenſio recta
              <lb/>
            viceſimi gradus ♊, hoc eſt, arcus continentis grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14082" xml:space="preserve">80. </s>
            <s xml:id="echoid-s14083" xml:space="preserve">Multiplicetur ſinus to-
              <lb/>
            tus, uidelicet, 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s14084" xml:space="preserve">per 17364. </s>
            <s xml:id="echoid-s14085" xml:space="preserve">ſinum complementi dicti arcus, productuſ-
              <lb/>
            que numerus 1736400000. </s>
            <s xml:id="echoid-s14086" xml:space="preserve">diuidatur par 91970. </s>
            <s xml:id="echoid-s14087" xml:space="preserve">ſinum complementi decli-
              <lb/>
            nationis. </s>
            <s xml:id="echoid-s14088" xml:space="preserve">Nam proueniet ſinus complementi aſcenſionis rectæ 18880. </s>
            <s xml:id="echoid-s14089" xml:space="preserve">cui re-
              <lb/>
            ſpondet in tabula ſinuum arcus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14090" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s14091" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14092" xml:space="preserve">53. </s>
            <s xml:id="echoid-s14093" xml:space="preserve">quo ablato ex 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s14094" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14095" xml:space="preserve">relin-
              <lb/>
            quetur aſcenſio recta grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14096" xml:space="preserve">79. </s>
            <s xml:id="echoid-s14097" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14098" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s14099" xml:space="preserve">Quod ſi arcus zodiaci pręciſe Quadrans
              <lb/>
            fuerit, erit eius aſcenſio recta Quadrans quoque, nempe grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14100" xml:space="preserve">90.</s>
            <s xml:id="echoid-s14101" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14102" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Si</emph>
            arcus Quadrante quidem maior, at ſemicirculo minor extiterit, detra-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-364-04" xlink:href="note-364-04a" xml:space="preserve">Quando at
                <lb/>
              cus Eclipti
                <lb/>
              @ę quadran
                <lb/>
              @e maior eſt
                <lb/>
              minortamẽ
                <lb/>
              @emicirculo</note>
            hendus erit ex ſemicirculo, hoc eſt, ex grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14103" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s14104" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s14105" xml:space="preserve">reliqui incipientis a ſectio-
              <lb/>
            ne Autumnali aſcẽſio recta exploranda. </s>
            <s xml:id="echoid-s14106" xml:space="preserve">Nam ſi ea rurſus a ſemicirculo aufe-
              <lb/>
            ratur, remanebit aſcenſio recta arcus propoſiti: </s>
            <s xml:id="echoid-s14107" xml:space="preserve">quia totus ſemicirculus Zo-
              <lb/>
            diaci aſcendit cum toto ſemicirculo Aequatoris. </s>
            <s xml:id="echoid-s14108" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Exemplvm</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s14109" xml:space="preserve">Quærenda
              <lb/>
            ſit aſcenſio recta grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14110" xml:space="preserve">♋, hoc eſt, arcus continentis grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14111" xml:space="preserve">100. </s>
            <s xml:id="echoid-s14112" xml:space="preserve">Detracto hoc
              <lb/>
            arcu ex ſemicirculo, remanet arcus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14113" xml:space="preserve">80. </s>
            <s xml:id="echoid-s14114" xml:space="preserve">cuius aſcenſio recta grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14115" xml:space="preserve">79.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14116" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14117" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s14118" xml:space="preserve">ablata a ſemicirculo dabit aſcenſionem propoſiti arcus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14119" xml:space="preserve">100.</s>
            <s xml:id="echoid-s14120" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>