Descartes, René, Renati Des-Cartes principia philosophiae

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 334 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="49"/>
              mus, ut ſitum ſuum inter ripas non mutet, facilè ali­
                <lb/>
              quis credet ipſam manere in eodem loco, quamvis
                <lb/>
              omnis ſuperficies ambiens mutetur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg356"/>
              XV.
                <lb/>
              Quomodo locus exter­
                <lb/>
              nus pro ſuperficie
                <lb/>
              corporis ambientis
                <lb/>
              rectè ſumatur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg357"/>
              15</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg358"/>
              20</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg359"/>
              25</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg360"/>
              30</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg361"/>
                <lb/>
              Vacuum autem philoſophico more ſumptum, hoc
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg362"/>
              eſt, in quo nulla planè ſit ſubſtantia, dari non
                <lb/>
              poſſe manifeſtum eſt, ex eo quòd eytenſio ſpatii,
                <lb/>
              vel loci interni, non differat ab extenſione corporis. </s>
              <s>
                <lb/>
              Nam cùm ex hoc ſolo quòd corpus ſit extenſum in
                <lb/>
              longum, latum & profundum, rectè concludamus
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg363"/>
              illud eſſe ſubſtantiam, quia omnino repugnat ut nihili
                <lb/>
              ſit aliqua extenſio, idem etiam de ſpatio, quod va­
                <lb/>
              cuum ſupponitur, eſt concludendum: quòd nempe,
                <lb/>
              cúm in eo ſit extenſio, neceſſari etiam in ipſo ſit
                <lb/>
              ſubſtantia. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg361"/>
              XVI.
                <lb/>
              Repugnare ut detur
                <lb/>
              vacuum, ſive in quo
                <lb/>
              nulla planè ſit res. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg362"/>
              5</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg363"/>
              10</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg364"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg365"/>
              Et quidem ex vulgi uſu, per nomen vacui non ſole­
                <lb/>
              mus ſignificare locum vel ſpatium in quo nulla planè
                <lb/>
              ſit res, ſed tantummodo locum in quo nulla ſit ex iis
                <lb/>
              rebus, quas in eo eſſe debere cogitamus. </s>
              <s>Sic, quia urna
                <lb/>
              facta eſt ad aquas continendas, vacua dicitur, cùm
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg366"/>
              ae***re tantùm eſt plena. </s>
              <s>Sic nihil eſt in piſcinâ, licèt
                <lb/>
              aquis abundet, ſi in eâ deſint piſces. </s>
              <s>Sic inane eſt navi­
                <lb/>
              gium, quod comparatum erat ad vehendas merces, ſi
                <lb/>
              ſolis arenis, quibus frangat impetus venti, ſit onuſtum. </s>
              <s>
                <lb/>
              Sic denique inane eſt ſpatium, in quo nihil eſt ſenſi­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg367"/>
              bile, quamvis materiâ creatâ & per ſe ſubſiſtente ple­
                <lb/>
              num ſit: quia non ſolemus conſiderare, niſi eas res quae
                <lb/>
              à ſenſibus attinguntur. </s>
              <s>Atqui ſi poſtea, non attenden­
                <lb/>
              tes quid per nomina vacui & nihili ſit intelligendum,
                <lb/>
              in ſpatio quod vacuum eſſe diximus, non modò nihil
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg368"/>
              ſenſibile, ſed omnino nullam rem contineri exiſtime­
                <lb/>
              mus in eundem errorem incidemus, ac ſi ex eo quòd </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>