Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 525
>
Scan
Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
2
40
3
41
4
42
5
43
6
44
7
45
8
46
9
47
10
48
49
12
50
13
51
14
52
15
53
16
54
17
55
18
56
19
57
20
58
21
59
22
60
23
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 525
>
page
|<
<
(20)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div87
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
45
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s938
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
20
"
file
="
056
"
n
="
57
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
tricus, hoc eſt, ſiue idem cum mundo centrum poſſideat, ſiue diuerſum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s939
"
xml:space
="
preserve
">quo
<
lb
/>
pacto quilibet Planeta plures orbes continere dicitur, quorum tractatio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s940
"
xml:space
="
preserve
">con
<
lb
/>
ſideratio ad Theoricas planetarum ſpectat, quamuis etiam auctor noſter eos
<
lb
/>
breuiſſime capite 4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s941
"
xml:space
="
preserve
">perſtringere conetur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s942
"
xml:space
="
preserve
">Alio modo ſumitur ſphæra cœleſtis
<
lb
/>
pro orbe totali ab alijs diuiſo, qui undequaque a mundi centro æquidiſtat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s943
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
tam ſecundum conuexum, quàm ſecundum concauum mundo cõcẽtricus exi-
<
lb
/>
ſtit, conficiturq́. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s944
"
xml:space
="
preserve
">ex pluribus orbibus particularibus, qui ordinantur ad motum
<
lb
/>
planetæ, quo pacto quiuis planeta unum proprium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s945
"
xml:space
="
preserve
">peculiarem orbem habe
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-056-01
"
xlink:href
="
note-056-01a
"
xml:space
="
preserve
">Quo pacto
<
lb
/>
accipiatur
<
lb
/>
ſphæra cæle
<
lb
/>
ſtis in hac
<
lb
/>
diuiſione.</
note
>
re dicitur, continentem alios orbes partiales partim concentricos, partim ec-
<
lb
/>
centricos, ut in Theoricis planetarum fiet perſpicuum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s946
"
xml:space
="
preserve
">Hoc igitur modo poſte
<
lb
/>
riore accipitur in hac diuiſione ſphæra, pro orbe uidelicet cæleſti integro con
<
lb
/>
tinente plures alios partiales ad motũ planetæ ordinatos, ſiue hi concentrici
<
lb
/>
ſint, ſiue eccentrici. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s947
"
xml:space
="
preserve
">Diuidit itaque auctor ſphæram ita acceptam in 9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s948
"
xml:space
="
preserve
">ſphæras
<
lb
/>
nempe in ſphæram nonam, quę primus motus, ſiue primum mobile dicitur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s949
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s950
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
in ſphæram ſtellarum fixarum, quæ Firmamentum nuncupatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s951
"
xml:space
="
preserve
">in ſeptem
<
lb
/>
ſphæras ſeptem planetarum, videlicet in ſphærã Saturni, louis, Martis, Solis,
<
lb
/>
Veneris, Mercurij, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s952
"
xml:space
="
preserve
">Lunæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s953
"
xml:space
="
preserve
">Hanc tamen diuiſionem paulo poſt examinabimus,
<
lb
/>
quoniam Aſtronomi recentiores plures ſphæras cæleſtes conſtituunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s954
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s955
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Svnt</
emph
>
autem omnes orbes cæleſtes contigui prorſus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s956
"
xml:space
="
preserve
">immediati inter
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-056-02
"
xlink:href
="
note-056-02a
"
xml:space
="
preserve
">Orbes cæle-
<
lb
/>
ſtes inter ſe
<
lb
/>
@õtigui sũt.</
note
>
ſe, ita vt ſemper ſuperior inferiorem includat, nihilq́ue inter vnum atque alte
<
lb
/>
rum ſit medium, non ſecus ac in tunicis cæparum uidemus ſuperiorem vndiq.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s957
"
xml:space
="
preserve
">circundare inferiorem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s958
"
xml:space
="
preserve
">quod quidem ita eſſe demonſtrabimus, cũ de ordine cæ
<
lb
/>
lorum diſputabimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s959
"
xml:space
="
preserve
">Quare cum omne corpus continens maius ſit corpore
<
lb
/>
contento, quo ad ambitum, recte ſubiungit auctor, ſphærarum cęleſtium quaſ-
<
lb
/>
dam eſſe maiores, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s960
"
xml:space
="
preserve
">quaſdam minores, ſecundum quod plus accedunt, uel re-
<
lb
/>
cedunt a Firmamento. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s961
"
xml:space
="
preserve
">Erit enim hac ratione ſphæra nona omnium maxima; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s962
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Deinde firmamentum maius erit ſphæra Saturni, quę ſtatim ſubſequitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s963
"
xml:space
="
preserve
">ſic
<
lb
/>
deinceps, donec ad ſphæram Lunæ, quæ infima eſt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s964
"
xml:space
="
preserve
">deueniamus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s965
"
xml:space
="
preserve
">Hæc namque
<
lb
/>
omnium ſphærarum minima eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s966
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s967
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Dicitvr</
emph
>
nona ſphæra ab auctore, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s968
"
xml:space
="
preserve
">alijs Aſtronomis primus motus,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-056-03
"
xlink:href
="
note-056-03a
"
xml:space
="
preserve
">Nona ſphę-
<
lb
/>
ra cur dica-
<
lb
/>
t
<
unsure
/>
ur primũ
<
lb
/>
mobile, ſeu
<
lb
/>
primus mo-
<
lb
/>
@us.</
note
>
ſeu primum mobile, quoniam, vt ipſi putãt, nullum aliud cælum mobile ſupra
<
lb
/>
ipſam exiſtit, ſuoq́. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s969
"
xml:space
="
preserve
">motu uelociſſimo, ut ſuo loco dicemus, omnes alias inſe-
<
lb
/>
riores ſphæras, quas ambit, ſecum rapit ab ortu in occaſum ſpacio vigintiqua-
<
lb
/>
tuor horarum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s970
"
xml:space
="
preserve
">Quamuis autem nonam ſphæram, quam auctor hic putat eſſe
<
lb
/>
ſupremam, ac primum mobile, ſine diſcrimine poſſimus dicere & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s971
"
xml:space
="
preserve
">primam ſphæ
<
lb
/>
ram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s972
"
xml:space
="
preserve
">nonam, ſiue ultimam; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s973
"
xml:space
="
preserve
">Primam quidem ordine naturę, quia proprior eſt
<
lb
/>
primo enti, qua ratione ſphæra Lunæ vltima exiſtit, cum a primo ente ſit re-
<
lb
/>
motiſſima; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s974
"
xml:space
="
preserve
">Nonam uero ultimamve, quo ad nos, quia uidelicet remotior a no-
<
lb
/>
bis exiſtit, quo pacto Lunæ ſphæra, quoniam nobis eſt propinquior, dicetur eſ-
<
lb
/>
ſe prima: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s975
"
xml:space
="
preserve
">Non tamen ab Aſtronomis dici conſueuit vltimus motus, ſeu ulti-
<
lb
/>
mum mobile, ſed ſolum primus motus, vel primum mobile, ob dignitatem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s976
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
præſtant@am, quam habet circunſerendo ſphæras inferiores ſecum ſuo motu
<
lb
/>
proprio, qua in re primatum habere videtur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s977
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Octaua
<
lb
/>
ſphæ@a cur
<
lb
/>
dicatur Fir-
<
lb
/>
mamẽtum,
<
lb
/>
& ſphæra
<
lb
/>
ſi
<
unsure
/>
ellarum
<
lb
/>
ſixarum.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s978
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Appellat</
emph
>
quoque auctor cum Aſtronomis ſphæram, quæ eſt octa-
<
lb
/>
ua quo ad nos, Firmamentum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s979
"
xml:space
="
preserve
">ſphæram ſtellarum fixarum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s980
"
xml:space
="
preserve
">Firmamentum
<
lb
/>
quidem, quia ſicut munimẽtum, vallum, aut mœnia in extremis partibus poſi-
<
lb
/>
ta cingunt, muniunt, ac firmant ciuitatem, ſic etiam octaua ſphæra, quæ Fir-
<
lb
/>
mamentum nuncupatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s981
"
xml:space
="
preserve
">quam antiquitas omnis ſupremum, ac </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>