Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of figures

< >
[Figure 1]
[Figure 2]
[Figure 3]
[Figure 4]
[Figure 5]
[Figure 6]
[Figure 7]
[Figure 8]
[Figure 9]
[Figure 10]
[Figure 11]
[Figure 12]
[Figure 13]
[Figure 14]
[Figure 15]
[Figure 16]
[Figure 17]
[Figure 18]
[Figure 19]
[Figure 20]
[Figure 21]
[Figure 22]
[Figure 23]
[Figure 24]
[Figure 25]
[Figure 26]
[Figure 27]
[Figure 28]
[Figure 29]
[Figure 30]
< >
page |< < (26) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div96" type="section" level="1" n="47">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1207" xml:space="preserve">
              <pb o="26" file="062" n="63" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            Æquinoctiali degunt, dici rectam; </s>
            <s xml:id="echoid-s1208" xml:space="preserve">Vel, quia neuter polorum magis altero
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-062-01" xlink:href="note-062-01a" xml:space="preserve">@ur ſub
                <lb/>
              Aequino-
                <lb/>
              ctiali degẽ-
                <lb/>
              tes dicãtur
                <lb/>
              habereſphę
                <lb/>
              ram rectã.</note>
            illis ſupra Horizontem eleuatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1209" xml:space="preserve">Vel, quoniam illorum Horizon interſecat
              <lb/>
            Aequinoctialem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1210" xml:space="preserve">ab eodem interſecatur ad angulos rectos ſphęrales.</s>
            <s xml:id="echoid-s1211" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1212" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Hinc</emph>
            factum eſt, vt quidem ſphæram rectam definieriut dicentes, Eam´eſ
              <lb/>
            ſe, in qua vterque polus inſiſtit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1213" xml:space="preserve">innititur Horizonti, vel, in qua Aequinoctia
              <lb/>
            lis, (qui medium inter polos locum exacte obtinet) cum Horizonte rectos con
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-062-02" xlink:href="note-062-02a" xml:space="preserve">Variæ de
                <lb/>
              ſeriptiones
                <lb/>
              ſphæræ re-
                <lb/>
              ctæ.</note>
            ſtituit angulos ſphæricos, uel, in qua uterque polus in Horizonte iacet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1214" xml:space="preserve">Ae-
              <lb/>
            quinoctialis ſupra verticem capitis directe eminet, uel, in qua Horizontem u-
              <lb/>
            terque polus contingit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1215" xml:space="preserve">Sphęram rectam ſortita eſt magna pars Africæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1216" xml:space="preserve">Indiæ
              <lb/>
            occidentalis, nempe ea pars, quæ Peru dicitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1217" xml:space="preserve">Inſulę quoque Moluccæ, Inſula
              <lb/>
            Taprobena, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1218" xml:space="preserve">Inſula D. </s>
            <s xml:id="echoid-s1219" xml:space="preserve">Thomæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1220" xml:space="preserve">Nulla autem pars Europæ rectæ ſphęrę eſt ſu
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-062-03" xlink:href="note-062-03a" xml:space="preserve">Quæ regio-
                <lb/>
              nes ſphærã
                <lb/>
              rectam ha-
                <lb/>
              beant.</note>
            biecta.</s>
            <s xml:id="echoid-s1221" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1222" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Illi</emph>
            uero dicuntur, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1223" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s1224" xml:space="preserve">] Sphæram obliquam, inquit, illi habent, quicun-
              <lb/>
            que citra, uel vltra Æquinoctialem habitant. </s>
            <s xml:id="echoid-s1225" xml:space="preserve">Subiungit deinde cauſam, curnã
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-062-04" xlink:href="note-062-04a" xml:space="preserve">Qui dican-
                <lb/>
              tur habere
                <lb/>
              ſphærã obli
                <lb/>
              quã, & cur.</note>
            his dicatur obliqua ſphęra: </s>
            <s xml:id="echoid-s1226" xml:space="preserve">quoniam videlicet alter polorum ſemper ſupra Ho-
              <lb/>
            rizontẽ attollitur, alter uero ſemper deprimitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1227" xml:space="preserve">Vnde obliquũ uidetur ſitum
              <lb/>
            habere ſphæra: </s>
            <s xml:id="echoid-s1228" xml:space="preserve">Vel certe, quoniam illorum Horizon artificialis interſecat Ae-
              <lb/>
            quinoctialem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1229" xml:space="preserve">ab eodem interſecatur ad angulos obliquos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1230" xml:space="preserve">inæquales.</s>
            <s xml:id="echoid-s1231" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1232" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Appellat</emph>
            Horizontem ſphęræ obliquæ artificialem, eam fortaſſis ob
              <lb/>
            cauſam, quod admodum variabilis exiſtat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1233" xml:space="preserve">non naturaliter ſphęram diuidat.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1234" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-062-05" xlink:href="note-062-05a" xml:space="preserve">Cur Hori-
                <lb/>
              zon ſphæræ
                <lb/>
              o
                <unsure/>
              bliquæ di-
                <lb/>
              ctus ſi@ ab
                <lb/>
              auctore ar-
                <lb/>
              @ific
                <unsure/>
              ialis.</note>
            Solus enim Horizon ſphæræ rectę, cum tranſeat per vtrunq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1235" xml:space="preserve">mundi polum, ui-
              <lb/>
            detur per ſeſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1236" xml:space="preserve">quodammodo naturaliter ſphæram diuidere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1237" xml:space="preserve">Nam hoc pacto
              <lb/>
            ſortitur ſphæra directum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1238" xml:space="preserve">proprium ſitum, neque talis Horizon unquam ua-
              <lb/>
            riari poteſt, ut aliqui habere poſſint Horizontem magis rectam, alij minus re-
              <lb/>
            ctum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1239" xml:space="preserve">At uero in Horizonte ſphæræ obliquę, cum non tranſeat per polos mun
              <lb/>
            di ſed ſupra ipſum ſemper alter attollatur, alter ſub ipſo deprimatur, obliquæ
              <lb/>
            uidetur collocari ſphæra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1240" xml:space="preserve">non naturaliter. </s>
            <s xml:id="echoid-s1241" xml:space="preserve">Accedit etiam, quod Horizon
              <lb/>
            ſphęræ obliquæ pro arbitrio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1242" xml:space="preserve">uoluntate hominum habitancium in terra va-
              <lb/>
            riabilis propemodum infinitis modis exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1243" xml:space="preserve">Quo enim magis ad polum quis
              <lb/>
            accedit, eo magis obliquum Horizontem habeat neceſſe eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1244" xml:space="preserve">Quare non imme-
              <lb/>
            rito Horizon obliquę ſphęrę quodammodo artificialis appellari poteſt, ut di-
              <lb/>
            ſtinguatur ab Horizonte ſphęrę rectæ, qui quaſi naturalis eſt ipſi ſphæræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1245" xml:space="preserve">Cum
              <lb/>
            enim in ipſo vterq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1246" xml:space="preserve">mundi polus exiſtat, vĩ naturaliter in ipſo ſphæra moueri.</s>
            <s xml:id="echoid-s1247" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1248" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Obliqvam</emph>
            Sphęram alij definiunt dicentes, eam eſſe, in qua alter po-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-062-06" xlink:href="note-062-06a" xml:space="preserve">Variæ de-
                <lb/>
              fcription es
                <lb/>
              ſphæræ ob-
                <lb/>
              liquæ.</note>
            lorum mundi ſupra Horizontem eleuatus eminet, alter infra Horizontem de
              <lb/>
            cumbit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1249" xml:space="preserve">ſubſidit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1250" xml:space="preserve">Vel, in qua Aequinoctialis cum Horizonte angulos efficit,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1251" xml:space="preserve">conformat obliquos, obtuſum quidem eum, qui polum exaltatum reſpicit,
              <lb/>
            acutum uero, qui ad polum uergit occultum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1252" xml:space="preserve">Sphæram obliquam nacti ſunt
              <lb/>
            omnes inhabitantes Europam, ut ſunt Hiſpani, Galli, Itali, Germani, Gręci, Po
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-062-07" xlink:href="note-062-07a" xml:space="preserve">Quæ regio-
                <lb/>
              nes habeãr
                <lb/>
              ſphærã ob-
                <lb/>
              @i
                <unsure/>
              quam.</note>
            loni, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1253" xml:space="preserve">maior pars Africæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1254" xml:space="preserve">Indię occidentalis, necnon tota Aſia.</s>
            <s xml:id="echoid-s1255" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1256" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Non</emph>
            ſolum Sphęra, verum etiam orbis, ſeu Mundus, Item Horizon, Fi-
              <lb/>
            niensve, ſeu Finitor ab auctoribus dici ſolet rectus & </s>
            <s xml:id="echoid-s1257" xml:space="preserve">obliquus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1258" xml:space="preserve">Solent namque
              <lb/>
            dicere, Germanos, Italos, Gallos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1259" xml:space="preserve">Hiſpanos habitare in orbe obli quo: </s>
            <s xml:id="echoid-s1260" xml:space="preserve">Pari ra
              <lb/>
            tione Horizontem, ſeu Finitorem, mundum, uel ſphęram illos habere obli-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-062-08" xlink:href="note-062-08a" xml:space="preserve">Qui ſub
                <lb/>
              polis habi-
                <lb/>
              tant, habẽt
                <lb/>
              ſpheram ob
                <lb/>
              liquam.</note>
            quam, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1261" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s1262" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1263" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvod</emph>
            ſi quis interroget, qualem ſphęram dicantur habere ij, qui dire-
              <lb/>
            cte ſub polis habitant; </s>
            <s xml:id="echoid-s1264" xml:space="preserve">reſpondendum erit, eos, ex auctoris ſententia habere
              <lb/>
            ſphęram obliquam. </s>
            <s xml:id="echoid-s1265" xml:space="preserve">Nam licet eorum Horizon, cum ſit idem prorſus, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>