Descartes, René, Renati Des-Cartes principia philosophiae

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 334 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="65"/>
              genter erit advertenda, fuſiuſque infrà exponetur a. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg464"/>
              XXXIX.
                <lb/>
              Altera lex naturae:
                <lb/>
              quòd omnis motus ex
                <lb/>
              ſe ipſo ſit rectus; &
                <lb/>
              ideò quae circulariter
                <lb/>
              moventur, tendere
                <lb/>
              ſemper ut recedankt ¬à
                <lb/>
              centro circuli quem
                <lb/>
              deſcribunt. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg465"/>
              20</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg466"/>
              25</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg467"/>
              30</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg468"/>
              5</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg469"/>
              10</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg470"/>
              15</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg471"/>
              20</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg472"/>
              25</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg473"/>
              30</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg474"/>
                <lb/>
              Tertia lex naturae haec eſt: ubi corpus quod move­
                <lb/>
              tur alteri occurrit, ſi minorem habeat vim ad pergen­
                <lb/>
              dum ſecundùm lineam rectam, quàm hoc alterum ad
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg475"/>
              ei reſiſtendum, tunc deflectitur in aliam partem, &
                <lb/>
              motum ſuum retinendo ſolam motús determinationem
                <lb/>
              amittit; ſi verò habeat majorem, tunc alterum corpus
                <lb/>
              ſecum movet, ac quantum ei dat de ſuo motu, tantun­
                <lb/>
              dem perdit. </s>
              <s>Ita experimur dura quaelibet corpora pro­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg476"/>
              jecta, cúm in aliud durum corpus impingunt, non ideò
                <lb/>
              à motu ceſſare, ſed verſus contrariam partem reflecti;
                <lb/>
              contrà verò, cúm occurrunt corpori molli, quia facilè
                <lb/>
              in illud motum omnem ſuum tranſmittunt, ideò ſtatim
                <lb/>
              ad quietem reduci. </s>
              <s>Atque omnes cauſae particulares
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg477"/>
              mutationum, quae corporibus ſunt;
                <lb/>
              accidunt, in hac tertiâ
                <lb/>
              lege continentur, ſaltem eá quae ipſae corporea ſunt;
                <lb/>
              an enim, & qualem, mentes humanae vel Angelicá vim
                <lb/>
              habeant corpora movendi, non jam inquirimus, ſed ad
                <lb/>
              tractationem
                <emph type="italics"/>
              de homine reſervamus b. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg474"/>
              5XL.
                <lb/>
              Tertia lex: quòd unum
                <lb/>
              corpus, alteri fortio­
                <lb/>
              ri occurrendo, nihil
                <lb/>
              amittat de ſuo motu;
                <lb/>
              occurrendo verò mi­
                <lb/>
              nùs forti, tantum
                <lb/>
              amittat, quantum in
                <lb/>
              illud transfert. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg475"/>
              5</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg476"/>
              10</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg477"/>
              15</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg478"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg479"/>
              Demoniſtratur autem prior pars hujus legis, ex eo
                <lb/>
              quòd differentia ſit inter motum in ſe ſpectatum &
                <lb/>
              ipſius determinationem verſus certam partem, quâ ſit
                <lb/>
              ut iſta determinatio poſſit mutari, motu integro rema­
                <lb/>
              nente. </s>
              <s>Cúm enim, ut antè dictum eſt, unaquaeque res,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg480"/>
              non compoſita, ſed ſimplex, qualis eſt motus, ſemper
                <lb/>
              eſſe perſeveret, quamdiu à nullâ cauſà externâ deſtrui­
                <lb/>
              tur; & in occurſu duri corporis, appareat quidem cauſa
                <lb/>
              quae impediat, ne motus alterius corporis, cui occur­
                <lb/>
              rit, maneat determinatus verſus eandem partem; non </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>