Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001377">
                <pb pagenum="75" xlink:href="009/01/075.jpg"/>
              tum procedatur, numeri ſemper quadrati progignentur. </s>
              <s id="s.001378">Vides igitur, qui
                <lb/>
              ratione Gnomonum, ſiue imparium additione fiat ſemper eadem ſpecies,
                <lb/>
              ſcilicet quadratus numerus, quod ſignum eſt, inquiunt, imparem numerum
                <lb/>
              non infinitatis, ſed finitatis eſſe auctorem. </s>
              <s id="s.001379">Poſt prædictam 26. propoſitio­
                <lb/>
              nem Iordani, ſunt aliquot propoſitiones, quarum ſumma hæc eſt: ſi pares
                <lb/>
              numeri ab vnitate coaceruentur; coaceruati erunt ſemper variæ formæ nu­
                <lb/>
              merorum. </s>
              <s id="s.001380">quæ ſic explicantur: ſint ab vnitate pares diſpoſiti ordinatim
                <lb/>
              hoc modo, 1. 2. 4. 6. &c. </s>
              <s id="s.001381">ſi igitur vnitati binarius coaceruetur, fit numerus
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.075.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/075/1.jpg" number="41"/>
                <lb/>
              triangularis, vt in prima figura. </s>
              <s id="s.001382">ſi huic ternario
                <lb/>
              coaceruetur ſequens par, fiet altera ſpecies, ni­
                <lb/>
              mirum hexagonus numerus, vt in ſecunda figu­
                <lb/>
              ra. </s>
              <s id="s.001383">cui ſi ſequens addatur par, ſcilicet ſenarius,
                <lb/>
              fiet iterum noua numeri forma, v. g. </s>
              <s id="s.001384">dodecago­
                <lb/>
              nus, vt in tertia figura. </s>
              <s id="s.001385">& ſic ſemper in infinitum nouæ ac variæ numerorum
                <lb/>
              formæ ex hac additione parium prouenient, quod argumento eſt numerum
                <lb/>
              parem infiniti naturam ſapere. </s>
              <s id="s.001386">Porrò reperiri numeros triangulares, pen­
                <lb/>
              tagonos, & ſimiles, conſtat ex Arithmetica Nicomachi, Boetij, & Iordani,
                <lb/>
              citati in definitionibus 7. ſuæ Arithmeticæ, atque ex tractatu Diophantis
                <lb/>
              Alex. de numeris rectangulis. </s>
              <s id="s.001387">
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              ex his locus hic ſatis clarus redditur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001388">
                <arrow.to.target n="marg94"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001389">
                <margin.target id="marg94"/>
              94</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001390">Tex. 31.
                <emph type="italics"/>
              (Vtuntur etiam Mathematici infinito)
                <emph.end type="italics"/>
                <expan abbr="aliquãdo">aliquando</expan>
              Mathematici du­
                <lb/>
              cunt lineas quantumuis longas, ſeu indefinitæ longitudinis, quas etiam in­
                <lb/>
              finitas appellant: & hoc modo vtuntur infinito, vt infra tex. 71. ipſe Ariſt.
                <lb/>
              exponit. </s>
              <s id="s.001391">alio præterea modo vtuntur infinito, vt quando ſupponunt data
                <lb/>
              quauis quantitate poſſe ſumi maiorem, vel etiam minorem in infinitum, vt
                <lb/>
              patet ex 6. poſtulato primi Elem. editionis Clauianæ. </s>
              <s id="s.001392">numerum
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              au­
                <lb/>
              geri poſſe in infinitum, eſt ſecundum poſtulatum libri 7. Elem. vel demum
                <lb/>
              quando probant quamlibet lineam poſſe diuidi bifariam, quia hinc ſequitur
                <lb/>
              poſſe ſub diuidi in
                <expan abbr="infinitũ">infinitum</expan>
              ; his igitur modis Mathematicis
                <expan abbr="infinitũ">infinitum</expan>
              in vſu eſt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001393">
                <arrow.to.target n="marg95"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001394">
                <margin.target id="marg95"/>
              95</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001395">Tex. 68. & 69. plura de magnitudine, & numero continent; ſed quæ non
                <lb/>
              indigeant opera noſtra.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001396">
                <arrow.to.target n="marg96"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001397">
                <margin.target id="marg96"/>
              96</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001398">Tex. 71.
                <emph type="italics"/>
              (Non remouet autem ratio Mathematicos à contemplatione auferens
                <lb/>
              ſic eſſe infinitum, vt actu ſit verſus augmentum, vt intranſibile,
                <expan abbr="ncq;">neque</expan>
              enim nunc in­
                <lb/>
              digent infinito,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              vtuntur, ſed ſolum eſſe
                <expan abbr="quantumcunqu;">quantumcunque</expan>
              velint finitam)
                <emph.end type="italics"/>
              ratio
                <lb/>
              phyſica tollens infinitum actu, non eſt Mathematicis impedimento, quia ipſi
                <lb/>
              non vtuntur infinito actu; quam enim ipſi ducunt lineam infinitam, non eſt
                <lb/>
              verè infinita, ſed indefinita, eam enim quantumlibet magnam producunt, vt
                <lb/>
              poſſit ad demonſtrandum ſufficere.</s>
            </p>
          </chap>
          <chap>
            <p type="head">
              <s id="s.001399">
                <emph type="italics"/>
              Ex Quarto Phyſicorum.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001400">
                <arrow.to.target n="marg97"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001401">
                <margin.target id="marg97"/>
              97</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001402">Tex. 120. ter in hoc textu meminit commenſurabilitatis, & incommen­
                <lb/>
              ſurabilitatis, quæ eſt diametri ad coſtam: cuius explicationem vide
                <lb/>
              primo Priorum, ſecto primo, cap. 23.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>