Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001421">
                <pb pagenum="77" xlink:href="009/01/077.jpg"/>
              non potuerunt tamen deſcribi, niſi finitæ; appoſitæ idcircò ſunt ad partes
                <lb/>
              illas, ad quas deberent eſſe infinitæ lineolæ quædam infinitatem indicantes.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001422">debemus poſtea, vt mentem Ariſt. percipiamus concipere lineam A G E,
                <lb/>
              moueri circulariter facto centro in G. quæ quia infinita ſupponitur ad par­
                <lb/>
              tem E, ſecabit neceſſariò alteram
                <expan abbr="vtrinq;">vtrinque</expan>
              infinitam
                <foreign lang="grc">β</foreign>
              B,
                <expan abbr="illamq́">illamque</expan>
              ; neceſſariò
                <lb/>
              finito tempore percurret, finito enim tempore tota mundi circulatio per­
                <lb/>
              agitur, ſpatio videlicet viginti quatuor horarum. </s>
              <s id="s.001423">ex quo Ariſt. infert mun­
                <lb/>
              dum non poſſe eſſe infinitæ magnitudinis; quia ſi mundus eſſet infinitus; &.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001424">duæ lineæ infinitæ, quales ſunt prædictæ in ipſo,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              cum ipſo moueri alte­
                <lb/>
              ra earum A E, intelligatur, alteram
                <foreign lang="grc">β</foreign>
              B, manentem in tempore finito, ideſt,
                <lb/>
              in diurna conuerſione pertranſibit: fieri autem nequit, vt infinita magni­
                <lb/>
              tudo finito tempore percurratur; quare dicendum eſt, mundum eſſe finita
                <lb/>
              magnitudine præditum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001425">
                <arrow.to.target n="marg102"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001426">
                <margin.target id="marg102"/>
              102</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001427">Tex. 48.
                <emph type="italics"/>
              (Nihil autem refert grauitates, commenſurabiles ſint, an incommen­
                <lb/>
              ſurabiles)
                <emph.end type="italics"/>
              quidnam ſit commenſurabilitas, & incommenſurabilitas, expli­
                <lb/>
              catum eſt lib. 1. Priorum, ſecto 1. cap. 23.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001428">
                <arrow.to.target n="marg103"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001429">
                <margin.target id="marg103"/>
              103</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001430">Tex. 119.
                <emph type="italics"/>
              (Est autem impoſſibile, & poſſibile; falſum, & verum, ex ſuppoſitio­
                <lb/>
              ne quidem, dico autem, vt triangulum impoſſibile eſt duos rectos habere, ſi hæc)
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              ideſt, ſi ſupponantur falſa quædam, quæ ſupponi poſſunt, ſequetur impoſſi­
                <lb/>
              bile eſſe triangulum habere tres angulos æquales duobus rectis angulis, vi­
                <lb/>
              de, quæ ſcripſi lib. 1. Priorum, ſecto 3. cap. 1. de hoc, quod eſt, habere tres
                <lb/>
              angulos æquales duobus rectis. </s>
              <s id="s.001431">v. g. ſi in triangulo pag. </s>
              <s id="s.001432">73. producto late­
                <lb/>
              re A C, in D. ſi ſupponatur externus angulus B C D, non eſſe æqualis duobus
                <lb/>
              internis, & oppoſitis A, & B, nunquam poterimus eo modo, quo Euclides,
                <lb/>
              demonſtrare paſſionem prædictam de triangulo A B C. huiuſmodi impoſſi­
                <lb/>
              bile, cuius oppoſitum non ſolum poſſibile, ſed etiam neceſſarium eſt, vocat
                <lb/>
              Ariſt. impoſſibile ex ſuppoſitione, quia ſcilicet impoſſibile euadit ex quo­
                <lb/>
              dam falſo ſuo ſuppoſito, vt in allato exemplo, triangulum habere tres an­
                <lb/>
              gulos æquales duobus rectis, quamuis neceſſarium ſit, tamen ex falſa ſup­
                <lb/>
              poſitione, impoſſibile euaſit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001433">
                <arrow.to.target n="marg104"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001434">
                <margin.target id="marg104"/>
              104</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001435">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Et diameter commenſurabilis est coſtæ, ſi hæc)
                <emph.end type="italics"/>
              vide primo Priorum,
                <lb/>
              ſecto 3. cap. 23. hoc ſolum nunc addendum
                <emph type="italics"/>
              (Si hæc)
                <emph.end type="italics"/>
              v. g. ſi ſupponamus li­
                <lb/>
              neas eſſe compoſitas ex indiuiſibilibus, conſectarium erit diametrum eſſe
                <lb/>
              commenſurabilem coſtæ, quia indiuiſibile illud, ex quo vtraque linea con­
                <lb/>
              ſtat, erit
                <expan abbr="vtriuſq;">vtriuſque</expan>
              menſura communis.</s>
            </p>
          </chap>
          <chap>
            <p type="head">
              <s id="s.001436">
                <emph type="italics"/>
              Ex Secundo de Cælo.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001437">
                <arrow.to.target n="marg105"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001438">
                <margin.target id="marg105"/>
              105</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001439">Tex. 24.
                <emph type="italics"/>
              (Amplius qui ſolida diuidunt in plana,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              ex planis corpora
                <lb/>
              generant, his teſtes fuiſſe videntur: ſolam enim figurarum ſolidarum
                <lb/>
              ſphæram non diuidunt, vt non plures ſuperficies. </s>
              <s id="s.001440">quam vnam
                <expan abbr="habẽum">habentem</expan>
              .
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001441">diuiſio enim in plana non perinde efficitur, vt quiſpiam
                <expan abbr="diuidẽs">diuidens</expan>
              in par­
                <lb/>
              tes diuidat totum, ſed vt in ſpecie diuerſa: patet igitur ſphæram eſſe ſolidarum
                <lb/>
              primam)
                <emph.end type="italics"/>
              qui ſolida diuidunt in plana, ea diuidunt
                <expan abbr="ſecũdum">ſecundum</expan>
              numerum ſuper­
                <lb/>
              ficierum, quibus ambiuntur, v. g. diuidunt cubum in ſex ſuperficies, quia
                <lb/>
              cubus ſex quadratis planis ſuperficiebus continetur: qua ratione nequeunt </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>