Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001441">
                <pb pagenum="78" xlink:href="009/01/078.jpg"/>
              ſphæram in plana vlla reſoluere,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              in alias plures ſuperficies, quia ſphæ­
                <lb/>
              ra ambitur vnica tantum ſuperficie ſphærica. </s>
              <s id="s.001442">quando verò ex planis corpo­
                <lb/>
              ra generant, vt facit Plato in Timæo, accipíunt primò triangulum æquila­
                <lb/>
              terum, & ex quatuor triangulis æquilateris ſimul compactis conficiunt py­
                <lb/>
              ramidem; & hoc modo alia ſolida à pluribus ſuperficiebus ambita conſti­
                <lb/>
              tuunt: verum hac ratione nullo modo poſſunt ſphæram componere, quia
                <lb/>
              vnica tantum,
                <expan abbr="eaq́">eaque</expan>
              ; ſphærica ſuperficie compræhenditur:
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              hoc pacto iſti
                <lb/>
              diuidentes, & componentes corpora fidem faciunt, ſphæram, cum ex nullis
                <lb/>
              componatur, ſolidorum eſſe primam.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001443">
                <arrow.to.target n="marg106"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001444">
                <margin.target id="marg106"/>
              106</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001445">Tex. 25.
                <emph type="italics"/>
              (Est autem, & ſecundum numerorum ordinem aſſignantibus, ſic po­
                <lb/>
              nentibus rationabiliſſimam, circulum quidem ſecundum vnum; triangulum autem
                <lb/>
              ſecundum dualitatem, quoniam duo recti. </s>
              <s id="s.001446">ſi autem ſecundum triangulum, vnum.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001447">circulus non erit figura)
                <emph.end type="italics"/>
              In ordine figurarum conueniens eſt, inquit, primam
                <lb/>
              facere circulum propter ſimpliciſsimam ipſius naturam, cum vnica, ac per­
                <lb/>
              fecta circulari linea comprehendatur:
                <expan abbr="Triangulũ">Triangulum</expan>
              verò ſecundam, quoniam
                <lb/>
              duo anguli recti, ideſt, quia triangulum habet tres angulos æquales duobus
                <lb/>
              rectis angulis; quod fusè explicatum eſt lib. 1. Priorum, ſecto 3. cap. 1. De­
                <lb/>
              mum ſi primum locum dederimus triangulo, nullus alius remanet pro cir­
                <lb/>
              culo, quod eſt inconueniens, ergo circulus prima figura erit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001448">
                <arrow.to.target n="marg107"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001449">
                <margin.target id="marg107"/>
              107</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001450">Tex. 31.
                <emph type="italics"/>
              (At verò, quod aquæ ſuperficies talis ſit, manifeſtum eſt hac ſuppoſi­
                <lb/>
              tione ſumpta, quod apta natura eſt ſemper confluere aqua ad magis concauum: ma­
                <lb/>
              gis autem concauum eſt, quod centro propinquius est. </s>
              <s id="s.001451">ducantur ergo ex centro A,
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.078.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/078/1.jpg" number="43"/>
                <lb/>
                <emph type="italics"/>
              linea A B, & linea A C, & producatur, in qua B C,
                <lb/>
              ducta igitur ad baſim linea, in qua A D, minor eſt eis,
                <lb/>
              quæ ex centro. </s>
              <s id="s.001452">magis igitur concauus locus eſt, quare
                <lb/>
              influet aqua, donec
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              æquetur. </s>
              <s id="s.001453">æqualis eſt autem eis,
                <lb/>
              quæ ex centro linea A E, quare neceſſe eſt apud eas, quæ
                <lb/>
              ex centro, eſſe aquam, tunc enim quieſcet. </s>
              <s id="s.001454">linea autem,
                <lb/>
              quæ eas, quæ ex centro tangit, circularis eſt, ſphærica
                <lb/>
              igitur aquæ ſuperficies eſt, in qua B E C.)
                <emph.end type="italics"/>
              toto hoc
                <lb/>
              textu lineari demonſtratione probat aquæ manen­
                <lb/>
              tis ſuperficiem eſſe ſphæricam: quæ demonſtratio
                <lb/>
              perſpicua euadit, ſi figura, quæ in codicibus tam
                <lb/>
              græcis, quam latinis,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              etiam in commentarijs deſideratur, quemadmo­
                <lb/>
              dum fecimus, reſtituatur. </s>
              <s id="s.001455">ſit igitur in præcedenti figura A, centrum mundi,
                <lb/>
              ex quo educantur duæ rectæ lineæ æquales A B, A C, quæ deinde alia recta
                <lb/>
              B C, coniungantur. </s>
              <s id="s.001456">educatur
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              recta alia ex centro A, quæ pertingat
                <lb/>
              ad B C, quæ baſis eſt trianguli B A C, & producatur vlterius quantumlibet
                <lb/>
              in E. intelligatur demum circumferentia tranſire per puncta B, & C, quia
                <lb/>
              illæ duæ lineæ A B, A C, ſunt æquales, quæ circumferentia alteram A D, quæ
                <lb/>
              fuit protracta, ſecet in E. </s>
              <s id="s.001457">Iam ſic argumentatur: aqua natura ſua ſemper
                <lb/>
              defluit ad locum magis concauum, ideſt, ad loca centro A, terræ propin­
                <lb/>
              quiora, quale eſſet in figura locus D, reſpectu locorum B, & C, quia A D,
                <lb/>
              linea minor eſt ijs, quæ ex centro eductæ ſunt A B, A C. quapropter aqua
                <lb/>
              debet defluere ex B, ad D, vel ex C, ad idem D, donec pertingat ad E. qui
                <lb/>
              locus non eſt decliuior punctis B, & C. quare cum loca B, E, C, quæ ſunt </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>