Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001636">
                <pb pagenum="90" xlink:href="009/01/090.jpg"/>
                <emph type="italics"/>
              ſufficienter, fortè vtique deſisterent ab hac puerili opinione; valde enim ſimplex
                <lb/>
              eſt putare
                <expan abbr="vnumquodq;">vnumquodque</expan>
              eorum quæ feruntur eſſe paruum magnitudinibus, quia vi­
                <lb/>
              detur aſpicientibus, hinc nobis ſic)
                <emph.end type="italics"/>
              vtinam iſta, necnon alia his ſimilia, quæ
                <lb/>
              paſſim apud Ariſt. occurrunt,
                <expan abbr="pleriq;">plerique</expan>
              noſtræ ætatis conſiderarent, qui nulla
                <lb/>
              ratione probari poſſe exiſtimant, Solem, v. g. terra eſſe centies ſexagies ſe­
                <lb/>
              xies maiorem; ſed etiam, quod peius eſt, negant eſſe maiorem; ad demon­
                <lb/>
              ſtrationes autem aſtronomicas dicunt ſe exiſtimare eas eſſe fallaces; at que
                <lb/>
              impoſſibile eſſe nos res adeo à nobis diſtantes ſufficienter perueſtigare:
                <lb/>
              quanto ſapientius, ac prudentius eorum Magiſter Ariſt. alibi ſæpius, ſed hoc
                <lb/>
              præcipuè loco; quippe qui Mathematicis ſufficienter excultus erat; quibus
                <lb/>
              iſti deſtituti, nullo vnquam modo veſtigia præceptoris aſſequi poterunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001637">
                <arrow.to.target n="marg133"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001638">
                <margin.target id="marg133"/>
              133</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001639">Summa 1. cap. 4.
                <emph type="italics"/>
              (Quæ igitur astrorum eſt, velox quidem; longè autem: quæ
                <lb/>
              verò Lunæ deorſum quidem, tarda autem: quæ autem Solis ambo hæc habet ſuffi­
                <lb/>
              cienter)
                <emph.end type="italics"/>
              quæ igitur aſtrorum, ideſt latio aſtrorum eſt velox, ſed procul à ter­
                <lb/>
              ra; Lunæ verò latio terræ quidem proxima, tarda tamen: at verò Solis la­
                <lb/>
              tio medio modo ſe habet inter vtrumque, ideſt, quia
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              nimis vt aſtra di­
                <lb/>
              ſtat,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              tardè ſicut Luna circunfertur. </s>
              <s id="s.001640">exiſtimo Ariſt. loqui de motu diur­
                <lb/>
              no, quia ſecundum hunc aſtra inerrantia ſunt Sole citatiora, Sol verò ipſa
                <lb/>
              Luna citior. </s>
              <s id="s.001641">Verumenimuerò illud non prætereundum, quod plurium inua­
                <lb/>
              luerit opinio exiſtimantium Ariſt. his verbis, Solem ſupra Lunam proximè
                <lb/>
              collocaſſe; quod tamen ex ipſis nullo pacto deduci poteſt; ſed ſolummodo
                <lb/>
              ipſum ſupra Lunam collocaſſe. </s>
              <s id="s.001642">quod ſi ita ſenſiſſet venia dignus haberetur,
                <lb/>
              cum tunc temporis nondum fortè adinuentæ eſſent demonſtrationes illæ
                <lb/>
              aſtronomicæ, quibus ordo Planetarum certiſſimè conſtat,
                <expan abbr="Solq́">Solque</expan>
              ; medius in­
                <lb/>
              ter Planetas collocatur. </s>
              <s id="s.001643">At verò nulla ratione ferendi ſunt
                <expan abbr="quicunq;">quicunque</expan>
              noſtra
                <lb/>
              hac tempeſtate non ſolum Ariſt. ita ſenſiſſe, ſed etiam contra firmiſſimas
                <lb/>
              aftronomorum demonſtrationes, quibus adeò Ariſt. deferebat, vnica, vt pu­
                <lb/>
              tant ipſius auctoritate fulti, Solem ſecundum à Luna locum occupare om­
                <lb/>
              ni ope defendunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001644">
                <arrow.to.target n="marg134"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001645">
                <margin.target id="marg134"/>
              134</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001646">Summa 2. cap. 3.
                <emph type="italics"/>
              (Quod accidit circa Mercurij stellam, quia enim modicum
                <lb/>
                <expan abbr="ſuperaſcẽdis">ſuperaſcendis</expan>
              , ſæpè non apparet, it a vt poſt tempus multum appareat)
                <emph.end type="italics"/>
              quod Mer­
                <lb/>
              curius non niſi rarò conſpici poſſit, cauſa eſt, quia parum à Sole elongatur,
                <lb/>
              ſiue ipſum antecedat, ſiue ſubſequatur. </s>
              <s id="s.001647">ex quo fit, vt diu ferè ſimul cum So­
                <lb/>
              le circumferatur, & propterea ſiue oriatur, ſiue occidat, parum ſupra ho­
                <lb/>
              rizontem eleuatus apparere poteſt, quod Ariſt. ait modicum
                <expan abbr="ſuperaſcẽdit">ſuperaſcendit</expan>
              .
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001648">vnde fit tum propter nimiam Solis vicinitatem, cuius lumine tegitur; tum
                <lb/>
              propter vapores, qui horizonti vt plurimum incumbunt, vt rarò, & poſt ma­
                <lb/>
              gna temporis interualla conſpiciatur. </s>
              <s id="s.001649">non me fugit hæc omnia ab aſtrono­
                <lb/>
              mis per epiciclum excuſari; ſed ego mediocritati eorum, in quorum gra­
                <lb/>
              tiam hæc ſcribo, conſultum volo.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001650">
                <arrow.to.target n="marg135"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001651">
                <margin.target id="marg135"/>
              135</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001652">Eodem cap.
                <emph type="italics"/>
              (Ad auſtrum autem quando feratur, copiam quidem habere talís
                <lb/>
              humiditatis, ſed quia parua eſt ſectio circuli, quæ ſuper terram, quæ autem deor­
                <lb/>
              ſum multiplex, non poſſe viſum hominum fractum ferri ad Solem,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              ipſi tropico
                <lb/>
              auſtrino appropinquanti;
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              in æſtiuis verſionibus exiſtente Sole. </s>
              <s id="s.001653">quapropter in
                <lb/>
              lis quidem locis neque fieri cometem ipſum. </s>
              <s id="s.001654">quando verò ad Boream ſubdefecerit,
                <lb/>
              accipere comam, quia magna eſt circunferentia, quæ eſt ſupra horizontem; quæ au-
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>