Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[91.] THEOR. 14. PROPOS. 16.
[92.] THEOR. 15. PROPOS. 17.
[93.] THEOR. 16. PROPOS. 18.
[94.] COMMENTARIVS.
[95.] COMMENTARIVS.
[96.] COMMENTARIVS.
[97.] TERRAM, ET AQVAM ESSE ROTVNDAS.
[98.] COMMENTARIVS.
[99.] COMMENTARIVS.
[100.] COMMENTARIVS.
[101.] COMMENTARIVS.
[102.] COMMENTARIVS.
[103.] AN EX TERRA, ET AQVA VNVS FIAT GLO-bus, hoc eſt, an horum elementorum conuexæ ſuperficies idem habeant centrum.
[104.] TERRAM ESSE CENTRVM MVNDI.
[105.] COMMENTARIVS.
[106.] COMMENTARIVS.
[107.] COMMENTARIVS.
[108.] COMMENTARIVS.
[109.] COMMENTARIVS.
[110.] Omnes ſtellæ 4. magnit. Quartæ.
[111.] Omnes ſtellæ 12. Tertiæ magnit. 2. Quartæ 6. Quintæ 4.
[112.] IN PLAGA ERGO AVSTRALI STELLÆ omnes 316. Primæ magnitud. 7. Secundæ 18. Tertiæ 60. Quar-tæ 168. Quintæ 53. Sextæ 9. Neb. 1. IN TOTO AVTEM FIRMAMENTO STELLÆ omnes, præter tres in cincinno. 1022. vt ſupra dictum eſt.
[113.] VSVS PRÆCEDENTIS TABVLAE.
[114.] DE STELLARVM DECLINATIONIBVS inueſtigandis.
[115.] DE QVANTITATE STELLARVM.
[116.] Proportiones diametrorum ſtellarum omnium ad diametrum terræ.
[117.] Quoties diameter cuiuſuis ſtellæ diametrum terræ, uel diameter terræ diametrum ſtellæ in ſe contineat.
[118.] Proportiones magnitudinum ftellarum omnium ad magnitudinem terrę.
[119.] Quoties magnitudo cuiuſuis ſtellæ magnitudinem terræ, uel magnitu-do terrę magnitudinem ſtellæ in ſe contineat.
[120.] TERRAM ESSE IMMOBILEM.
< >
page |< < (63) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div175" type="section" level="1" n="60">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3183" xml:space="preserve">
              <pb o="63" file="099" n="100" rhead="Ioan. de Sacro Boſco"/>
            motu, quorũ unus eſt ab ortu in occaſum, alter uero ab occaſu in ortum, mo
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-099-01" xlink:href="note-099-01a" xml:space="preserve">Cur motus
                <unsure/>
                <lb/>
              trepidatio-
                <lb/>
              nis in cælo
                <lb/>
              ponatur ab
                <lb/>
              Aſtrono-
                <lb/>
              mis.</note>
            ueri, ſed habere etiam propriũ motũ acceſſus & </s>
            <s xml:id="echoid-s3184" xml:space="preserve">receſſus, quem trepidationis
              <lb/>
            dicunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3185" xml:space="preserve">oſtendendum nunc eſt, quæ phænomena, apparentiæve Aſtronomos
              <lb/>
            coegerint, ut hunc motum in cęlo ponerent. </s>
            <s xml:id="echoid-s3186" xml:space="preserve">Non paucienim motum hunc
              <lb/>
            omnino explodendum à ſcholis Aſtronomorũ, tanquam ridiculum, arbitrã
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3187" xml:space="preserve">Primo ergo obſeruarũt, ſtellas fixas inæqualiter incedere ab occidẽte in
              <lb/>
            orientem: </s>
            <s xml:id="echoid-s3188" xml:space="preserve">Nunc enim velocius, nunc tardius, nunc nullo pacto moueri in Zo
              <lb/>
            diaco uidebantur, nunc uero retrocedere ab oriente in occidentem, p̃ter il-
              <lb/>
            lum motum diurnum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3189" xml:space="preserve">eandem nihilominus diſtantiam à centro mũdi ha
              <lb/>
            bere. </s>
            <s xml:id="echoid-s3190" xml:space="preserve">Quare dixerunt eas moueri à ſeptentrione in auſtum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3191" xml:space="preserve">contra, ut ſu-
              <lb/>
            pra declaratum fuit in motu illo acceſſus & </s>
            <s xml:id="echoid-s3192" xml:space="preserve">receſſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3193" xml:space="preserve">Propter hunc. </s>
            <s xml:id="echoid-s3194" xml:space="preserve">n. </s>
            <s xml:id="echoid-s3195" xml:space="preserve">motum
              <lb/>
            accidit tota iſta inæqualitas motus ſtellarum fixarum, ut facile intelligi po-
              <lb/>
            teſt ex aliquo inſtrumento materiali ad hanc rem fabricato. </s>
            <s xml:id="echoid-s3196" xml:space="preserve">Hanc quoque
              <lb/>
            Aſtronomi aſſerunt eſſe cãm, ꝙ tam uariæ opiniones exortæ ſint de quantita
              <lb/>
            te, ſiue periodo motus ſtellarum fixarum ab occidente in orientem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3197" xml:space="preserve">Rurſus
              <lb/>
            animaduertunt, maximam ſolis declinationem uariam extitiſſe in diuerſis
              <lb/>
            temporibus, nunc. </s>
            <s xml:id="echoid-s3198" xml:space="preserve">ſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3199" xml:space="preserve">maiorem, nunc minorem; </s>
            <s xml:id="echoid-s3200" xml:space="preserve">ut in ſecundo capite dicemus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3201" xml:space="preserve">Quamobrem coacti ſunt admittere hunc motum trepidationis, ut huius ua-
              <lb/>
            rietatis in maxima ſolis declinatione poſſent reddere cãm: </s>
            <s xml:id="echoid-s3202" xml:space="preserve">Poſito enim hoc
              <lb/>
            motu, ſequitur octauam ſphæram modo à ſeptentrione in auſtrum, modo ab
              <lb/>
            auſtro in ſeptentrionem declinare, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3203" xml:space="preserve">ex conſequenti duos tropicos in orbe
              <lb/>
            Solari, aliquando propinquiores fieri æquinoctiali circulo, aliquando uero
              <lb/>
            magis ab eo diſtare, ut in theorica octauæ ſphæræ explicatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3204" xml:space="preserve">Poſtremo ob-
              <lb/>
            ſeruatum fuit ab illis, æquinoctia accidiſſe, antequam Sol ad ♈, primi mobi-
              <lb/>
            lis perueniret, aut ad ♎, immo poſtquam aliquando iam tranſiuerat princi-
              <lb/>
            pium ♈, aut ♎. </s>
            <s xml:id="echoid-s3205" xml:space="preserve">Pari ratione facta fuiſſe Solſtitia, etiamſi Sol non extiterit in
              <lb/>
            principio ♋, vel ♑. </s>
            <s xml:id="echoid-s3206" xml:space="preserve">Cum igitur Sol neceſſario reperiri debeat in Æquino-
              <lb/>
            ctiali circulo, ut fiat Æquinoctium. </s>
            <s xml:id="echoid-s3207" xml:space="preserve">Item in tropicis, ut contingant Solſtitia,
              <lb/>
            non potuit huius diuerſitatis alia cauſa aſſerri, præter motum trepidationis: </s>
            <s xml:id="echoid-s3208" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Ad hũc enim motum facile conſequitut anticipatio illa Æquinoctiorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3209" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Solſtitiorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3210" xml:space="preserve">Hoc porro motu omnes quoque globi ſeptem planetarũ mo-
              <lb/>
            uentur, ita ut orbes omnium planetarum, concomitentur aſſidue Zodiacum
              <lb/>
            octauę ſphæræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3211" xml:space="preserve">Quemadmodum autem certum uidetur, ut uel motus trepi-
              <lb/>
            dationis, uel aliquid ſimile in octaua ſphæra concedatur, propter apparen-
              <lb/>
            tias dictas: </s>
            <s xml:id="echoid-s3212" xml:space="preserve">ita incertiſſimus eſt modus, quo eum Aſtronomi explicant: </s>
            <s xml:id="echoid-s3213" xml:space="preserve">ut ni-
              <lb/>
            mirum principia ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3214" xml:space="preserve">♎, octauæ ſphæræ deſcribant circulos circa initia ♈,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s3215" xml:space="preserve">♎, nonæ ſphæræ, quorum ſemidametri contineant grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s3216" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s3217" xml:space="preserve">cum ex hac po
              <lb/>
            fitione multa conſequantur, quæ cum experientia pugnare uidentur, ut in
              <lb/>
            theorica octauæ ſphæræ copioſe explicabimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3218" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div177" type="section" level="1" n="61">
          <head xml:id="echoid-head65" xml:space="preserve">DE ORDINE SPÆRARVM CÆLESTIVM.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3219" xml:space="preserve">Ex ijs, quę de motibus cælorũ dicta ſunt, perſpicuum relinquitur, cęlos
              <lb/>
            omnes unũ corpus continuũ minime efficere, propterea quòd cęli uarijs & </s>
            <s xml:id="echoid-s3220" xml:space="preserve">
              <lb/>
            diuerſis motibus quodammodo oppoſitis, ut dictum eſt, feruntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3221" xml:space="preserve">Nullũ au-
              <lb/>
            tem corpus cõtrarijs ſimul motibus ferri eſt aptũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3222" xml:space="preserve">Suntigitur omnes cęli ha
              <lb/>
            ctenus reperti concentrici cum mundo uniuerſo, atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s3223" xml:space="preserve">contigui inter ſe, ita vt
              <lb/>
            inter quoslibet duos ꝓximos orbes nihil ſit intermediũ, quod ſit uel </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>