Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004339
">
<
pb
pagenum
="
451
"
xlink:href
="
016/01/100.jpg
"/>
diebus, dum caniculæ ſydus torret terras
<
lb
/>
perpetuò miſcendo, agitandóque permiſ
<
lb
/>
cueris, vermicularem habebis ab initio mel
<
lb
/>
lis habentem craſſitudinem, æruginis au
<
lb
/>
tem colorem, ſed longè ſplendidiorem: detra
<
lb
/>
cta verò è vaſe, atque tabulæ impoſita, for
<
lb
/>
matáque in vermiculorum ſimilitudinem,
<
lb
/>
vnde nomen ſumpſit, etiam æruginis ſub
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg584
"/>
<
lb
/>
ſtantiam acquiret. </
s
>
<
s
id
="
s.004340
">Cæruleum fit ſic: In fer
<
lb
/>
reum vas aceti acerrimi pondo tria infunde,
<
lb
/>
ſed prius in eo ſalis Ammoniaci
<
expan
abbr
="
qualiſcunq;
">qualiſcunque</
expan
>
<
lb
/>
vnciæ quadrantem diſſolue, inde bracteas
<
lb
/>
tenues argenti, vnicuique perforatis paruis
<
lb
/>
foraminibus, ac viuo argento oblitas bacu
<
lb
/>
lo innecte, ipſum baculum ita ſuſpende ſu
<
lb
/>
per vas, ne multum abfit ab aceto, nec ta
<
lb
/>
men tangat illud: inde omnia fimo equino
<
lb
/>
calidiore contege: poſt 20. dies ex argento
<
lb
/>
cæruleum detrahes, inde repone rurſus: & ſi
<
lb
/>
opus eſt, argento obline argenti bracteas:
<
lb
/>
& poſt alios 20. dies, quod collectum cæ
<
lb
/>
rulei fuerit, erades: repete hoc ſæpius: tan
<
lb
/>
dem quicquid ex cæruleo collectum fuerit
<
lb
/>
in vas prius argenti ſpuma, lithargyrium
<
lb
/>
vocant, oblitum coniice, & paululùm
<
lb
/>
torreto: inde refrigeratum fontis aqua el
<
lb
/>
uito, vt puluis abſcedat, ſiccatóque in
<
lb
/>
Sole.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg585
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004341
">
<
margin.target
id
="
marg583
"/>
Metallica
<
lb
/>
igne conſtitu
<
lb
/>
ta non reti
<
lb
/>
nent colores
<
lb
/>
præter ni
<
lb
/>
grum. </
s
>
<
s
id
="
s.004342
">Vermi
<
lb
/>
cularis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004343
">
<
margin.target
id
="
marg584
"/>
Cæruleum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004344
">
<
margin.target
id
="
marg585
"/>
Ceruſſa.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004345
">Ceruſſa fit iniecto aceto acri in vas, inde
<
lb
/>
ſarmenta impone, ſarmentis plumbi tenues
<
lb
/>
bracteas pondo vnius. </
s
>
<
s
id
="
s.004346
">Sepeli in fimo equi
<
lb
/>
no, poſt 25. dies colliges ceruſſam: vel ſi
<
lb
/>
diligentior cuſtos eſſe volueris, poſt primos
<
lb
/>
decem dies eradito, & reponito rurſus, ac
<
lb
/>
ter repetito. </
s
>
<
s
id
="
s.004347
">Aliud genus fuco aptiſſimum,
<
lb
/>
candidiſſimumque, vehitur ex hiſpania. </
s
>
<
s
id
="
s.004348
">In
<
lb
/>
vrinam bracteas pone tenues è plumbo can
<
lb
/>
dido, hoc autem nos vocamus ſtannum, &
<
lb
/>
diſtilla vrinam totam, interim plumbum
<
lb
/>
tranſit in ceruſſam, ſiccatur, teritur, cri
<
lb
/>
bratur.
<
arrow.to.target
n
="
marg586
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004349
">
<
margin.target
id
="
marg586
"/>
Sandix.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004350
">E ceruſſa ſandix fit, coloris rubicundi ve
<
lb
/>
nuſtiſſimi. </
s
>
<
s
id
="
s.004351
">Ceruſſam igitur in ferream pati
<
lb
/>
nam pone: agitáque iuxta ignem tamdiu,
<
lb
/>
donec rubeſcat, ac ſplendeat. </
s
>
<
s
id
="
s.004352
">Manifeſtum
<
lb
/>
eſt igitur ex optima ceruſſa optimam fie
<
lb
/>
ri oportere. </
s
>
<
s
id
="
s.004353
">Ochra, id eſt, pallida naſci
<
lb
/>
tur, velut & ſandix: vnde Virgilius,
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Sponte ſua ſandix paſcentes veſtiet agnos.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg587
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004354
">
<
margin.target
id
="
marg587
"/>
Ochra.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004355
">Sed nos eam quæ arte fit, docemus. </
s
>
<
s
id
="
s.004356
">Itaque
<
lb
/>
plumbum nigrum tamdiu in vaſe excoqui
<
lb
/>
to, donec calorem ochræ contraxerit: nati
<
lb
/>
uæ autem ochræ color eſt flammeus. </
s
>
<
s
id
="
s.004357
">Fit &
<
lb
/>
ex rubrica ochra, dum vaſe fimo oblito tor
<
arrow.to.target
n
="
marg588
"/>
<
lb
/>
retur. </
s
>
<
s
id
="
s.004358
">Argenti ſpuma, quam vocamus Li
<
lb
/>
thargyrium, fit dum ab argento plumbum
<
lb
/>
ſeparatur, eſtque plumbum impurum: atque
<
lb
/>
ex vtroque viciſſim in alterum tranſitus eſt:
<
lb
/>
retinet tamen argenti quandam vim, &
<
lb
/>
quæ colore eſt flauo, aurea ob id appellatur.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg589
"/>
<
lb
/>
Plumbago & ipſa ex plumbo fit: nam plum
<
lb
/>
bum cùm vexatur ignibus, in hæc duo tran
<
lb
/>
ſit; præſertim argento iunctum, argenti ſpu
<
lb
/>
mam atque plumbaginem. </
s
>
<
s
id
="
s.004359
">Aliquantulum
<
lb
/>
ſplendet plumbago, cæterùm argenti ſpu
<
lb
/>
mæ exterius ſimilis, infima parte colore ci
<
lb
/>
nereo, media miſto, cum in puluerem, au
<
lb
/>
rumque imitatur, ſi optima fuerit: hoc ſo
<
lb
/>
lo differt, quòd non reſiſtit iniuriis cœli, nec
<
lb
/>
diuturna admodum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.004360
">Conſtat autem ex
<
lb
/>
plumbi albi, argentique viui, paribus por
<
lb
/>
tionibus: ſalis rurſus Ammoniaci & ſulphu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg590
"/>
<
lb
/>
phuris paribus iterum inter ſe portionibus,
<
lb
/>
ſed quæ ſint priorum ſextantes, aut qua
<
lb
/>
drantes. </
s
>
<
s
id
="
s.004361
">Sal, & ſulphur ſubtiliter teruntur,
<
lb
/>
plumbumque album, & argentum viuum
<
lb
/>
miſcentur: nam plumbum album tenuiſſi
<
lb
/>
ma in folia redactum eſſe oportet: miſcen
<
lb
/>
tur omnia in vitreo vaſe, diſtillatóque: &
<
lb
/>
quod in imo remanſerit, purpurina vo
<
lb
/>
catur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004362
">
<
margin.target
id
="
marg588
"/>
Lithargy
<
lb
/>
rium.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004363
">
<
margin.target
id
="
marg589
"/>
Plumbago.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004364
">
<
margin.target
id
="
marg590
"/>
Purpurina.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004365
">Omnis metallica materia, quæ arte con
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg591
"/>
<
lb
/>
ſtat, duabus ex partibus componitur: altera
<
lb
/>
quidem tenui & ignea, quæ plerunque vrit,
<
lb
/>
& coloris egregij eſt: altera terrea, quæ im
<
lb
/>
modicè ſiccat: tota verò vt eſt compoſita,
<
lb
/>
meta lis mutandis conducit: igitur metalli
<
lb
/>
ca factitia ad tres vſus parantur, ad mede
<
lb
/>
lam humani corporis, ad picturam, & adul
<
lb
/>
teranda metalla, gemmaſve: addi poteſt
<
lb
/>
quartus, qui præter propoſitum eſt, ſcilicet
<
lb
/>
ad venena. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004366
">
<
margin.target
id
="
marg591
"/>
Tres vtili
<
lb
/>
tates metal
<
lb
/>
licorum arte
<
lb
/>
conſtantiam.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004367
">Succedit omnibus his maiore miraculo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg592
"/>
<
lb
/>
vitrum, artis opus tale, vt gemmeæ natu
<
lb
/>
ræ, atque ob id mirum, quòd cùm omnes
<
lb
/>
ille ſeorſum, candidum, cæruleum, nigrum,
<
lb
/>
purpureum, viride, vitrum ſimul hæc obti
<
lb
/>
neat. </
s
>
<
s
id
="
s.004368
">Memini me vidiſſe olim ſplendore ac
<
lb
/>
colorum varietate, tenacitatéque adeò ele
<
lb
/>
gans, vt cælatum imitaretur Achatem. </
s
>
<
s
id
="
s.004369
">Mi
<
lb
/>
ro ingenio nunc candido adeò ſubtiliter ac
<
lb
/>
ordinatè diſtinguitur, vt dicere poſſis non
<
lb
/>
facilius, aut ſubtilius ceram elaborari poſſe.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.004370
">Vnicum hoc eſt fragilitatis humanæ exem
<
lb
/>
plum, quod inter cæteros non ſolùm oculis,
<
lb
/>
ſed mente Principes perpetuò debent con
<
lb
/>
templari: verùm fragilior eſt longè vitro
<
lb
/>
vita humana, atque tantò, quantò res, quæ
<
lb
/>
ſponte frangitur, ea quæ non niſi alieno im
<
lb
/>
petu. </
s
>
<
s
id
="
s.004371
">Fiunt ex eo organa vocata, inſtrumen
<
lb
/>
ta muſicæ, ſuauicæ admodum voce, & quæ
<
lb
/>
faſtum pulchritudine humani regni oſten
<
lb
/>
dunt. </
s
>
<
s
id
="
s.004372
">Hinc colores iucundi, vox dulciſona,
<
lb
/>
ſplendor gratus, omnia leui caſu momento
<
lb
/>
pereuntia. </
s
>
<
s
id
="
s.004373
">Conſtat vitrum ex tribus lapidi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg593
"/>
<
lb
/>
bus ſcilicet lucidis, vel arena, ſale chali, &
<
lb
/>
ſyderea: horum memini ſuperiùs me natu
<
lb
/>
ram recitaſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.004374
">Trita hæc omnia magno igni
<
lb
/>
mandantur in vaſis, cogunturque vi ignis
<
lb
/>
in vitrum, quod extractum denuò vaſis mi
<
lb
/>
noribus in fornace excoquitur, & elabora
<
lb
/>
ratur. </
s
>
<
s
id
="
s.004375
">Sed iam his relictis, quæ vel arte
<
lb
/>
conſtant, vel imperfecta ſunt, ad perfectiora
<
lb
/>
tranſeamus. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>