Schott, Gaspar, Mechanica hydraulico-pneumatica. Pars I. Mechanicae Hydraulico-pnevmaticae Theoriam continet. , 1657

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 203 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb xlink:href="051/01/101.jpg" pagenum="70"/>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg139"/>
                <emph type="italics"/>
              Aquæ par­
                <lb/>
              tes inferio­
                <lb/>
              res
                <expan abbr="premũ-tur">premun­
                  <lb/>
                tur</expan>
              à ſupe­
                <lb/>
              rioribus ad
                <lb/>
              perpendicu­
                <lb/>
              lum incum­
                <lb/>
              bentibus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Proprietas V.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Aquâ in ſitu naturali conſiſtente, partes ſuperiores non
                <lb/>
              premunt inferiores.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>PAtet hoc ex multis ſignis. </s>
              <s>Primò enim alioquin partes aquæ
                <lb/>
              inferiores eſſent denſiores ſuperioribus, quia
                <expan abbr="cõpreſſæ">compreſſæ</expan>
              eſſent. </s>
              <s>
                <lb/>
              Secundò, vrinatores infra aquam exiſtentes non ſentiunt pon­
                <lb/>
              dus aquarum incumbentium ſibi. </s>
              <s>Tertiò, herbæ leviſſimæ intra
                <lb/>
              aquam creſcentes, & in altum aſſurgentes, non ſternuntur ab
                <lb/>
              aqua ſuperincumbente. </s>
              <s>Quartò, corpus grave fune alligatum
                <lb/>
              & infra aquam demerſum, ſuſtinetur à manu, & extrahitur, tan­
                <lb/>
              ta facilitate, quanta ſuſtineretur & extraheretur, ſi nulla aqua illi
                <lb/>
              incumberet; imò maiorietiam facilitate, quoniam gravia mi­
                <lb/>
              nùs ponderantintra, quàm extra aquam. </s>
              <s>Quintò, ſitula aquâ
                <lb/>
              plena levior eſt intra aquam, quàm extra: Curhoc, niſi quia
                <lb/>
              aqua intra aquam non ponderat? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Poriſma.
                <emph.end type="center"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg140"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg140"/>
                <emph type="italics"/>
              Aquæ con­
                <lb/>
              ſiſtentis par­
                <lb/>
              tes ſuperio­
                <lb/>
              res non pre­
                <lb/>
              munt actu
                <lb/>
              inferiores.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>COlligitur hinc, quando Archimedes, alijque dicunt, omnes
                <lb/>
              aquæ partes, dum ea in ſitu conſiſtit naturali, a qualiter pre­
                <lb/>
              mi, non eſſe ſermonem de actuali preſſione, ſed ſolùm de aptitu­
                <lb/>
              dinali. </s>
              <s>Premi vnum ab alio aptitudinaliter, eſt, habere ſupra
                <lb/>
              ſe grave non ſuſtentatum; at premi actualiter eſt ita habere ſu­</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg141"/>
                <lb/>
              pra ſe grave non ſuſtentatum, vt ablato impedimento cedere co­
                <lb/>
              gatur corpori incumbenti; & niſi cedat, comprimatur. </s>
              <s>Vel di­
                <lb/>
              cendum eſt, premi quidem partes humidi inferiores à ſuperio­
                <lb/>
              ribus ſibi ſuperin cumbentibus, at non comprimi. </s>
              <s>Solùm ergo
                <lb/>
              partes ſuperiores aquæ actu premunt inferiores, quando vel ab
                <lb/>
              alio premuntur ſuperiores, vel quando ſunt altiores alijs partibus
                <lb/>
              contiguis in eodem vaſe, aut in duobus vaſis inter ſe communi­
                <lb/>
              cantibus, vt videbimus, cùm de Siphonibus agetur; vel denique
                <lb/>
              quando infra ſe habent inferiores immediatè corpus levius ſe in
                <lb/>
              ſpecie, v.g. aërem, aut tenuiſſimum fundum; in omnibus enim
                <lb/>
              hiſce caſibus partes inferiores cedunt quidem ſuperioribus, at
                <lb/>
              minimè ab illis comprimuntur. </s>
              <s>Hinc eſt, quòd aqua effluatè
                <lb/>
              foramine in fundo aut latere vaſis. </s>
              <s>Hinc etiam eſt, quòd </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>