Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
81
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg728
"/>
<
lb
/>
Ariſtotelem quę quoquo pacto licet diſsimiliter,
<
expan
abbr
="
definitionẽ
">definitionem</
expan
>
reſpiciat:
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
quidem ſenſilem,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
alteram mente
<
expan
abbr
="
cõprehendendam
">comprehendendam</
expan
>
, & eiuſmodi, vt ſenſum pro ſe non excitet. </
s
>
<
s
>Hæc quidem
<
lb
/>
quæ mente
<
expan
abbr
="
cõprehendi
">comprehendi</
expan
>
poteſt, variis modis accipitur. </
s
>
<
s
>ſiquidem & materia illa quæ ſenſilis eſt,
<
lb
/>
vbi ſeuocetur à qualitatibus quæ ſenſum mouent, non amplius ſenſilis eſt, ſed mente duntaxat
<
lb
/>
concipitur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
etiam continuum quod eſt materia
<
expan
abbr
="
mathematicorũ
">mathematicorum</
expan
>
, vi noſtræ mentis à ſenſilibus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg729
"/>
<
lb
/>
affectionibus
<
expan
abbr
="
ſegregatũ
">ſegregatum</
expan
>
eſt materia quæ cadit in mentem
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſenſilis. </
s
>
<
s
>Ita & genus in definitione
<
lb
/>
eſt materia quam mens ſola attingit. </
s
>
<
s
>Conuincunt ſanè rationes, & loca Ariſtotelis
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
ſenſi
<
lb
/>
lem complere definitiones naturales. </
s
>
<
s
>quandò res ſenſiles à naturali philoſopho tractantur: hæ
<
lb
/>
verò tali materia conſiſtunt, nec ab ea, quà ſenſiles & naturales, ne cogitatione
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
, ne dum re
<
lb
/>
diuelli queunt: aliter in aliud genus tranſirent, vt mathematicum, aut diuinum; eam nos docui
<
lb
/>
mus eſſe vniuerſalem. </
s
>
<
s
>Nunc etiam materia ſenſilis quę vniuerſalis eſt, ita diſtribuitur ab Ariſto
<
lb
/>
tele,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
in eam quæ toto poſterior eſt, atque illam quæ toto prior. </
s
>
<
s
>eam ſanè vocante toto poſte
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg730
"/>
<
lb
/>
riorem quæ à toto ſecreta non ſeruatur, ſed ſine ipſa compoſitum exiſtere poteſt, vt digitus, aut
<
lb
/>
manus,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quæ tum verè ſunt, cum in compoſito ſubſiſtunt, ab eo remota ſolùm nomen ad ſum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg731
"/>
<
lb
/>
mum ſeruant, naturam amiſerunt. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
At cor, ſeu cerebrum contrà ſe habent. </
s
>
<
s
>etenim ipſa, vt in pri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg732
"/>
<
lb
/>
ma fœtus conformatione conſtat, ſine reliquis partibus viuunt; at reliqua ſine talium partium ge
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg733
"/>
<
lb
/>
nere nequaquam. </
s
>
<
s
>idcirco toto hæc priora
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſine optima
<
expan
abbr
="
rõne
">ratione</
expan
>
cenſentur. </
s
>
<
s
>Ita in naui ſunt
<
expan
abbr
="
quędã
">quędam</
expan
>
<
lb
/>
partes ſenſiles, vt aſſeres, & tigna: ſunt
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
prora, puppis, & carina. </
s
>
<
s
>ſine illis
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
conſiſtit, vt quan
<
lb
/>
uis
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
iugiter commutentur, permaneat tamen nauis, at ſi proram puppim carinamúe, aut au
<
lb
/>
feras, aut immutes, ſeu nauem è medio ſuſtuleris, ſeu ſpeciem euariaueris. </
s
>
<
s
>Cùm hæc ita ſint, cer
<
lb
/>
tè partes illæ quas toto poſteriores eſſe poſuimus, à definitione arcebuntur. </
s
>
<
s
>explicat enim rei
<
lb
/>
principia definitio, poſteriora relinquit ponens illa ſolùm ob oculos ea ratione, quia poſterio
<
lb
/>
rum cauſſas euoluit. </
s
>
<
s
>Reſtat igitur, vt ſi ſenſilis materia collocanda ſit in definitione, ea ſit toto
<
lb
/>
prior, & ab hac, dum ſingularis eſt,
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
ſi fuerit ſingulare, nullo pacto ſeparatur, & paritatione,
<
lb
/>
ſi fuerit vniuerſale, non diſiungitur ab ea, quatenus vniuersè
<
expan
abbr
="
cõprehenditur
">comprehenditur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Et
<
expan
abbr
="
quoniã
">quoniam</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
<
lb
/>
eſt, & vniuerſalis optimè cum definitione congruit. </
s
>
<
s
>etenim materia per ſe ignota eſt, cùm ſenſilis
<
lb
/>
exiſtit. </
s
>
<
s
>ita enim incerta & infinita eſt, & obnoxia mutationi; at cùm ſit intelligenda per ſe note
<
lb
/>
ſcit, definitio verò ex per ſe notis conſtituatur oportet; cùm verò vniuersè accipitur, intelligi
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
, vt enim verbis Ariſtotelis vtar. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Si ab actu receſſerint (ſunt enim actu in ſingularibus) non
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg734
"/>
<
lb
/>
ſanè patet (ſenſui) ſint nec'ne. </
s
>
<
s
>Sed vniuerſali ratione ſemper dicuntur, ac cognoſcuntur. </
s
>
<
s
>Qua
<
lb
/>
propter etiam ſiquis ad materias intelligendas hoc materię genus adiiciat, non abutetur aucto
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg735
"/>
<
lb
/>
ritate Ariſtotelis. </
s
>
<
s
>Quod verò pertinet ad
<
expan
abbr
="
eã
">eam</
expan
>
quæ mente comprehendi poteſt, mente quidem ma
<
lb
/>
teria prima concipitur, cùm ſenſus à ſingulari
<
expan
abbr
="
pulſet̃
">pulſetur</
expan
>
, & ab ea quæ à qualitate ſenſili occupatur,
<
lb
/>
à qua materia prima ſi
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
re, ſaltem cogitatione diſiungitur. </
s
>
<
s
>Verùm quia ſola ipſa non planè ſe
<
lb
/>
cundùm
<
expan
abbr
="
rẽ
">rem</
expan
>
, ſed ſecundùm
<
expan
abbr
="
rõnem
">rationem</
expan
>
prior eſt, & in ſingularibus quæ iam certis potentiis præfinita
<
lb
/>
ſunt, prorſus exiſtit. </
s
>
<
s
>eſt enim per ſe extenta nec vniuerſitatis capax, cùm ſit hoc formæ ſolius,
<
lb
/>
quòd in definitione contineatur, vt rei principium non opinor, ſed vt ratione prius, & ita no
<
lb
/>
tius, quia per
<
expan
abbr
="
analogiã
">analogiam</
expan
>
in aliis eodem modo ſe habere notuerit. </
s
>
<
s
>Secunda illa Mathematicorum
<
lb
/>
propria eſt, ideò nihil ad methodum ſeu definitionem naturalem. </
s
>
<
s
>Tertia quæ per genus expri
<
lb
/>
mitur, nonmodò naturalis eſt propria, ſed generatim pertinet ad omneis methodos atque
<
expan
abbr
="
ſciẽtias
">ſcientias</
expan
>
<
lb
/>
quæ definitione vtuntur. </
s
>
<
s
>Nam quæcunque definitio propriè ſtatuitur, ea planè conſtat ex gene
<
lb
/>
re & differentiis: genus in definitione materiæ locum ſibi vendicat; differentia formæ. </
s
>
<
s
>Verum
<
lb
/>
eninuerò genus materiæ locum in definitione obtinere non vno modo
<
expan
abbr
="
verũ
">verum</
expan
>
eſſe arbitror. </
s
>
<
s
>Etenim
<
lb
/>
video genus appellari materiam non ſemper ex eo, quòd denotet id quod eſt in natura, ſicut
<
lb
/>
materia, ſed notionem communem, ſeu formam vniuerſalem, quæ alia notione, ſeu forma mi
<
lb
/>
nus communi determinari poteſt, vt cùm dicimus animal bipes. </
s
>
<
s
>hîc enim notio animalis quæ
<
lb
/>
communis eſt, à bipedis notione coërcetur, & tamen animalis nomine forma
<
expan
abbr
="
ſignificat̃
">ſignificatur</
expan
>
, animus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg736
"/>
<
lb
/>
nimirùm, à bipede verò materia ſenſilis. </
s
>
<
s
>Quocirca materiam non re, ſed cogitatione duntaxat ge
<
lb
/>
nus habendum eſſe puto. </
s
>
<
s
>Sed enim materiam ſenſilem, quam vniuerſalem accepimus, & toto
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
priorẽ
">priorem</
expan
>
, genere explicari poſſe credo, vt cùm corpus in definitione pro genere ſumitur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Itaq.
">Itaque</
expan
>
ma
<
lb
/>
teria ſenſilis illa quam in naturali definitione ſumendam eſſe monui, modò genere. </
s
>
<
s
>aliàs diffe
<
lb
/>
rentia poterit explicari; ex hoc ordine ſunt illa bipes, aquatile, volatile & huiuſmodi. </
s
>
<
s
>Proinde
<
lb
/>
ſpeciatim Philoſophus 1. de partib. animal: necnon 4. c. 12. 13. volatile dixit eſſe de
<
expan
abbr
="
eſsẽtia
">eſsentia</
expan
>
auis,
<
lb
/>
&
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ νευστικὸν κατὰ τὸν τῆς οὐσίας λόγον</
foreign
>
, quæ tametſi in metaphyſica definitione collocantur
<
lb
/>
(ſiquidem genus & differentia
<
expan
abbr
="
diffinitionẽ
">diffinitionem</
expan
>
compleant in
<
expan
abbr
="
oĩ
">omni</
expan
>
philoſophia) tamen in naturali me
<
lb
/>
thodo cum habitudine ad materiam ſenſilem concipiuntur; in cęteris verò ab eiuſmodi materiæ
<
lb
/>
notione ſegregantur. </
s
>
<
s
>Etenim veriſimile eſt, vt
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
homo non conſideratur à naturali
<
lb
/>
philoſopho ſine materia ſenſili, quia ſupponitur pro ſubſtantia ſenſili, ſiue, vt rectius loquar, cir
<
lb
/>
culus, quia
<
expan
abbr
="
ſupponit̃
">ſupponitur</
expan
>
pro figura quę ſit in materia ſenſili, à Mathematico verò, vt ſine ipſa: ſic ea </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>