Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Table of contents

< >
[61.] Ad Theoriam aquarum per tubos effluentium. Experimentum 6.
[62.] Experimentum 7.
[63.] Experimentum 8.
[64.] Ad theoriam aquarum, quæ ex vaſis ampliſsi-mis à puncto quietis usque ad datum veloci-tatis gradum effluunt. Experimentum 9.
[65.] Experimentum 10.
[66.] Experimentum 11.
[67.] Experimentum 12.
[68.] HYDRODYNAMICÆ SECTIO QUINTA. De motu aquarum ex vaſis conſtanter plenis. §. 1.
[69.] Problema.
[70.] Solutio.
[71.] Caſus 1.
[72.] Caſus II.
[73.] Scholion 1.
[74.] Scholion 2.
[75.] Scholion 3.
[76.] Scholion 4.
[77.] Corollarium 1.
[78.] Corollarium 3.
[79.] Corollarium 4.
[80.] Problema.
[81.] Solutio.
[82.] Scholium.
[83.] Problema.
[84.] Solutio.
[85.] Corollarium 1.
[86.] Corollarium 2.
[87.] Scholium.
[88.] Experimenta quæ ad Sectionem V. pertinent. Ad §. 5.
[89.] HYDRODYNAMICÆ SECTIO SEXTA. De fluidis non effluentibus ſeu intra latera vaſorum motis. §. 1.
[90.] De motu aquarum per canales indefinite longos. Caſus 1.
< >
page |< < (87) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div90" type="section" level="1" n="65">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2428" xml:space="preserve">
              <pb o="87" file="0101" n="101" rhead="SECTIO QUARTA."/>
            cularum mutua adhæſione præveniri potuiſſent. </s>
            <s xml:id="echoid-s2429" xml:space="preserve">Experimenta autem ſunmſi
              <lb/>
            tum de tubo divergente, tum de cylindrico: </s>
            <s xml:id="echoid-s2430" xml:space="preserve">ſingula nunc exponam:</s>
            <s xml:id="echoid-s2431" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div91" type="section" level="1" n="66">
          <head xml:id="echoid-head89" xml:space="preserve">Experimentum 11.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2432" xml:space="preserve">In Figuræ 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s2433" xml:space="preserve">tubus formâ coni truncati horizontaliter vaſi erat in ſer-
              <lb/>
            tus, vas ipſum aqua implevi usque in C D, ita, ut altitudo ejus ſupra axem
              <lb/>
            tubi eſſet æqualis 433. </s>
            <s xml:id="echoid-s2434" xml:space="preserve">particulis æqualibus, quibus in toto experimento
              <lb/>
            uſus ſum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2435" xml:space="preserve">Pro illa altitudine experimento inquiſivi in punctum Q maximo
              <lb/>
            jactui reſpondens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2436" xml:space="preserve">fuit P Q = 287. </s>
            <s xml:id="echoid-s2437" xml:space="preserve">part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2438" xml:space="preserve">dum altitudo o P erat = 146.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2439" xml:space="preserve">part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2440" xml:space="preserve">Sic vidi motum aquæ tum propter aquæ adhæſionem, tum propter Fi-
              <lb/>
            guram tubi fuiſſe valde retardatum, quod in his caſibus fieri debere aliquo-
              <lb/>
            ties monui. </s>
            <s xml:id="echoid-s2441" xml:space="preserve">Debuiſſet autem, ſi nihil obſtitiſſet motui, eſſe P Q = 503. </s>
            <s xml:id="echoid-s2442" xml:space="preserve">part.</s>
            <s xml:id="echoid-s2443" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2444" xml:space="preserve">Deinde Patinam poſui in tabulam horizontalem, cujus ora erant in S
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s2445" xml:space="preserve">R: </s>
            <s xml:id="echoid-s2446" xml:space="preserve">Patinam autem prius madefeci, omnemque aquam ex illa depluere rur-
              <lb/>
            ſus ſivi: </s>
            <s xml:id="echoid-s2447" xml:space="preserve">ſumtaque menſura P R, illam inveni 206 part.</s>
            <s xml:id="echoid-s2448" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2449" xml:space="preserve">Denique diameter G F erat = 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s2450" xml:space="preserve">part & </s>
            <s xml:id="echoid-s2451" xml:space="preserve">M N = 17 part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2452" xml:space="preserve">longitudo
              <lb/>
            tubi autem erat = 125 part.</s>
            <s xml:id="echoid-s2453" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2454" xml:space="preserve">His omnibus ita præparatis, dum orificium M N dignito obturarem,
              <lb/>
            remoto confeſtim digito aquæ ejiciebantur, earumque pars aliqua in patinam
              <lb/>
            decidebat: </s>
            <s xml:id="echoid-s2455" xml:space="preserve">hanc ſollicite in tubum vitreum collegi cylindricum, cujus diame-
              <lb/>
            ter erat = 8 {1/2} part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2456" xml:space="preserve">tubus iſte impletus fuit ad altitudinem 210 part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2457" xml:space="preserve">fuit igitur
              <lb/>
            quantitas aquæ in patinam delapſæ = 11922 particulis cubicis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2458" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2459" xml:space="preserve">Jam vero deberet iſta quantitas per §. </s>
            <s xml:id="echoid-s2460" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s2461" xml:space="preserve">eſſe = nb√{n/g} X log. </s>
            <s xml:id="echoid-s2462" xml:space="preserve">{a/a - e},
              <lb/>
            ubi per n intelligitur amplitudo orificii N M ſeu 227. </s>
            <s xml:id="echoid-s2463" xml:space="preserve">part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2464" xml:space="preserve">quadratæ per g am-
              <lb/>
            plitudo orificii G F = 133. </s>
            <s xml:id="echoid-s2465" xml:space="preserve">part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2466" xml:space="preserve">quadr. </s>
            <s xml:id="echoid-s2467" xml:space="preserve">denotat porro b longitudinem tubi,
              <lb/>
            quæ fuit = 125 part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2468" xml:space="preserve">per a proprie intelligitur altitudo ſuperficiei C D, ſupra
              <lb/>
            axem tubi, hic vero intelligenda potius eſt altitudo conveniens velocitati
              <lb/>
            aquæ in punctum Q incidentis, ſeu 141. </s>
            <s xml:id="echoid-s2469" xml:space="preserve">part. </s>
            <s xml:id="echoid-s2470" xml:space="preserve">ſimiliterque pro e ſumenda eſt
              <lb/>
            altitudo conveniens velocitati particulæ in punctum R incidentis, nempe 73 part.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2471" xml:space="preserve">Denique vox abbreviata log. </s>
            <s xml:id="echoid-s2472" xml:space="preserve">ſignificat logarithmum Hyperbolicum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2473" xml:space="preserve">Factis
              <lb/>
            iſtis ſubſtitutionibus numericis, fit
              <lb/>
            nb√{n/g} X log. </s>
            <s xml:id="echoid-s2474" xml:space="preserve">{a/a - e} = 227 X 125 X {17/13} X log. </s>
            <s xml:id="echoid-s2475" xml:space="preserve">{141/68} = 26830.</s>
            <s xml:id="echoid-s2476" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>