Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
81
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg728
"/>
<
lb
/>
Ariſtotelem quę quoquo pacto licet diſsimiliter,
<
expan
abbr
="
definitionẽ
">definitionem</
expan
>
reſpiciat:
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
quidem ſenſilem,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
alteram mente
<
expan
abbr
="
cõprehendendam
">comprehendendam</
expan
>
, & eiuſmodi, vt ſenſum pro ſe non excitet. </
s
>
<
s
>Hæc quidem
<
lb
/>
quæ mente
<
expan
abbr
="
cõprehendi
">comprehendi</
expan
>
poteſt, variis modis accipitur. </
s
>
<
s
>ſiquidem & materia illa quæ ſenſilis eſt,
<
lb
/>
vbi ſeuocetur à qualitatibus quæ ſenſum mouent, non amplius ſenſilis eſt, ſed mente duntaxat
<
lb
/>
concipitur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
etiam continuum quod eſt materia
<
expan
abbr
="
mathematicorũ
">mathematicorum</
expan
>
, vi noſtræ mentis à ſenſilibus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg729
"/>
<
lb
/>
affectionibus
<
expan
abbr
="
ſegregatũ
">ſegregatum</
expan
>
eſt materia quæ cadit in mentem
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſenſilis. </
s
>
<
s
>Ita & genus in definitione
<
lb
/>
eſt materia quam mens ſola attingit. </
s
>
<
s
>Conuincunt ſanè rationes, & loca Ariſtotelis
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
ſenſi
<
lb
/>
lem complere definitiones naturales. </
s
>
<
s
>quandò res ſenſiles à naturali philoſopho tractantur: hæ
<
lb
/>
verò tali materia conſiſtunt, nec ab ea, quà ſenſiles & naturales, ne cogitatione
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
, ne dum re
<
lb
/>
diuelli queunt: aliter in aliud genus tranſirent, vt mathematicum, aut diuinum; eam nos docui
<
lb
/>
mus eſſe vniuerſalem. </
s
>
<
s
>Nunc etiam materia ſenſilis quę vniuerſalis eſt, ita diſtribuitur ab Ariſto
<
lb
/>
tele,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
in eam quæ toto poſterior eſt, atque illam quæ toto prior. </
s
>
<
s
>eam ſanè vocante toto poſte
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg730
"/>
<
lb
/>
riorem quæ à toto ſecreta non ſeruatur, ſed ſine ipſa compoſitum exiſtere poteſt, vt digitus, aut
<
lb
/>
manus,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quæ tum verè ſunt, cum in compoſito ſubſiſtunt, ab eo remota ſolùm nomen ad ſum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg731
"/>
<
lb
/>
mum ſeruant, naturam amiſerunt. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
At cor, ſeu cerebrum contrà ſe habent. </
s
>
<
s
>etenim ipſa, vt in pri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg732
"/>
<
lb
/>
ma fœtus conformatione conſtat, ſine reliquis partibus viuunt; at reliqua ſine talium partium ge
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg733
"/>
<
lb
/>
nere nequaquam. </
s
>
<
s
>idcirco toto hæc priora
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſine optima
<
expan
abbr
="
rõne
">ratione</
expan
>
cenſentur. </
s
>
<
s
>Ita in naui ſunt
<
expan
abbr
="
quędã
">quędam</
expan
>
<
lb
/>
partes ſenſiles, vt aſſeres, & tigna: ſunt
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
prora, puppis, & carina. </
s
>
<
s
>ſine illis
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
conſiſtit, vt quan
<
lb
/>
uis
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
iugiter commutentur, permaneat tamen nauis, at ſi proram puppim carinamúe, aut au
<
lb
/>
feras, aut immutes, ſeu nauem è medio ſuſtuleris, ſeu ſpeciem euariaueris. </
s
>
<
s
>Cùm hæc ita ſint, cer
<
lb
/>
tè partes illæ quas toto poſteriores eſſe poſuimus, à definitione arcebuntur. </
s
>
<
s
>explicat enim rei
<
lb
/>
principia definitio, poſteriora relinquit ponens illa ſolùm ob oculos ea ratione, quia poſterio
<
lb
/>
rum cauſſas euoluit. </
s
>
<
s
>Reſtat igitur, vt ſi ſenſilis materia collocanda ſit in definitione, ea ſit toto
<
lb
/>
prior, & ab hac, dum ſingularis eſt,
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
ſi fuerit ſingulare, nullo pacto ſeparatur, & paritatione,
<
lb
/>
ſi fuerit vniuerſale, non diſiungitur ab ea, quatenus vniuersè
<
expan
abbr
="
cõprehenditur
">comprehenditur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Et
<
expan
abbr
="
quoniã
">quoniam</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
<
lb
/>
eſt, & vniuerſalis optimè cum definitione congruit. </
s
>
<
s
>etenim materia per ſe ignota eſt, cùm ſenſilis
<
lb
/>
exiſtit. </
s
>
<
s
>ita enim incerta & infinita eſt, & obnoxia mutationi; at cùm ſit intelligenda per ſe note
<
lb
/>
ſcit, definitio verò ex per ſe notis conſtituatur oportet; cùm verò vniuersè accipitur, intelligi
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
, vt enim verbis Ariſtotelis vtar. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Si ab actu receſſerint (ſunt enim actu in ſingularibus) non
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg734
"/>
<
lb
/>
ſanè patet (ſenſui) ſint nec'ne. </
s
>
<
s
>Sed vniuerſali ratione ſemper dicuntur, ac cognoſcuntur. </
s
>
<
s
>Qua
<
lb
/>
propter etiam ſiquis ad materias intelligendas hoc materię genus adiiciat, non abutetur aucto
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg735
"/>
<
lb
/>
ritate Ariſtotelis. </
s
>
<
s
>Quod verò pertinet ad
<
expan
abbr
="
eã
">eam</
expan
>
quæ mente comprehendi poteſt, mente quidem ma
<
lb
/>
teria prima concipitur, cùm ſenſus à ſingulari
<
expan
abbr
="
pulſet̃
">pulſetur</
expan
>
, & ab ea quæ à qualitate ſenſili occupatur,
<
lb
/>
à qua materia prima ſi
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
re, ſaltem cogitatione diſiungitur. </
s
>
<
s
>Verùm quia ſola ipſa non planè ſe
<
lb
/>
cundùm
<
expan
abbr
="
rẽ
">rem</
expan
>
, ſed ſecundùm
<
expan
abbr
="
rõnem
">rationem</
expan
>
prior eſt, & in ſingularibus quæ iam certis potentiis præfinita
<
lb
/>
ſunt, prorſus exiſtit. </
s
>
<
s
>eſt enim per ſe extenta nec vniuerſitatis capax, cùm ſit hoc formæ ſolius,
<
lb
/>
quòd in definitione contineatur, vt rei principium non opinor, ſed vt ratione prius, & ita no
<
lb
/>
tius, quia per
<
expan
abbr
="
analogiã
">analogiam</
expan
>
in aliis eodem modo ſe habere notuerit. </
s
>
<
s
>Secunda illa Mathematicorum
<
lb
/>
propria eſt, ideò nihil ad methodum ſeu definitionem naturalem. </
s
>
<
s
>Tertia quæ per genus expri
<
lb
/>
mitur, nonmodò naturalis eſt propria, ſed generatim pertinet ad omneis methodos atque
<
expan
abbr
="
ſciẽtias
">ſcientias</
expan
>
<
lb
/>
quæ definitione vtuntur. </
s
>
<
s
>Nam quæcunque definitio propriè ſtatuitur, ea planè conſtat ex gene
<
lb
/>
re & differentiis: genus in definitione materiæ locum ſibi vendicat; differentia formæ. </
s
>
<
s
>Verum
<
lb
/>
eninuerò genus materiæ locum in definitione obtinere non vno modo
<
expan
abbr
="
verũ
">verum</
expan
>
eſſe arbitror. </
s
>
<
s
>Etenim
<
lb
/>
video genus appellari materiam non ſemper ex eo, quòd denotet id quod eſt in natura, ſicut
<
lb
/>
materia, ſed notionem communem, ſeu formam vniuerſalem, quæ alia notione, ſeu forma mi
<
lb
/>
nus communi determinari poteſt, vt cùm dicimus animal bipes. </
s
>
<
s
>hîc enim notio animalis quæ
<
lb
/>
communis eſt, à bipedis notione coërcetur, & tamen animalis nomine forma
<
expan
abbr
="
ſignificat̃
">ſignificatur</
expan
>
, animus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg736
"/>
<
lb
/>
nimirùm, à bipede verò materia ſenſilis. </
s
>
<
s
>Quocirca materiam non re, ſed cogitatione duntaxat ge
<
lb
/>
nus habendum eſſe puto. </
s
>
<
s
>Sed enim materiam ſenſilem, quam vniuerſalem accepimus, & toto
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
priorẽ
">priorem</
expan
>
, genere explicari poſſe credo, vt cùm corpus in definitione pro genere ſumitur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Itaq.
">Itaque</
expan
>
ma
<
lb
/>
teria ſenſilis illa quam in naturali definitione ſumendam eſſe monui, modò genere. </
s
>
<
s
>aliàs diffe
<
lb
/>
rentia poterit explicari; ex hoc ordine ſunt illa bipes, aquatile, volatile & huiuſmodi. </
s
>
<
s
>Proinde
<
lb
/>
ſpeciatim Philoſophus 1. de partib. animal: necnon 4. c. 12. 13. volatile dixit eſſe de
<
expan
abbr
="
eſsẽtia
">eſsentia</
expan
>
auis,
<
lb
/>
&
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ νευστικὸν κατὰ τὸν τῆς οὐσίας λόγον</
foreign
>
, quæ tametſi in metaphyſica definitione collocantur
<
lb
/>
(ſiquidem genus & differentia
<
expan
abbr
="
diffinitionẽ
">diffinitionem</
expan
>
compleant in
<
expan
abbr
="
oĩ
">omni</
expan
>
philoſophia) tamen in naturali me
<
lb
/>
thodo cum habitudine ad materiam ſenſilem concipiuntur; in cęteris verò ab eiuſmodi materiæ
<
lb
/>
notione ſegregantur. </
s
>
<
s
>Etenim veriſimile eſt, vt
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
homo non conſideratur à naturali
<
lb
/>
philoſopho ſine materia ſenſili, quia ſupponitur pro ſubſtantia ſenſili, ſiue, vt rectius loquar, cir
<
lb
/>
culus, quia
<
expan
abbr
="
ſupponit̃
">ſupponitur</
expan
>
pro figura quę ſit in materia ſenſili, à Mathematico verò, vt ſine ipſa: ſic ea </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>