Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
101 49
102 50
103 51
104 52
105 53
106 54
107 55
108 56
109 57
110 58
111 59
112 60
113 61
114 62
115 63
116 64
117 65
118 66
119 67
120 68
121 69
122 70
123 71
124 72
125 73
126 74
127 75
128 76
129 77
130 78
< >
page |< < (49) of 389 > >|
10149PARS PRIMA. hil ſane obeſſet, cum poſitivo argumento evincatur & repul-
11verſi ſint ge,
neris: ſed eſſe
ejuſdem, uti
ſunt poſitiva,
& negativa.
ſio, &
attractio, uti vidimus; at id ipſum eft omnino falſum.
Utraque vis ad eandem pertinet ſpeciem, cum altera reſpectu
alterius negativa ſit, &
negativa a poſitivis ſpecie non diffe-
rant.
Alteram negativam eſſe reſpectu alterius, patet inde,
quod tantummodo differant in directione, quæ in altera eſt
prorſus oppoſita directioni alterius;
in altera enim habetur de-
terminatio ad acceſſum, in altera ad receſſum, &
uti receſſus,
&
acceſſus ſunt poſitivum, ac negativum; ita ſunt pariter &
determinationes ad ipſos.
Quod autem negativum, & poſiti-
vum ad eandem pertineant ſpeciem, id ſane patet vel ex eo
principio:
magis, & minus non differunt ſpecie. Nam a po-
ſitivo per continuam ſubtractionem, nimirum diminutionem,
habentur prius minora poſitiva, tum zero, ac demum negati-
va, continuando ſubtractionem eandem.
109. Id facile patet exemplis ſolitis. Eat aliquis contra flu-
22Probatio h
jus a progreſ.
ſu, & regreſſu.
in fluvio.
vii directionem verſus locum aliquem ſuperiori alveo proxi-
mum, &
ſingulis minutis perficiat remis, vel vento 100 hexa-
pedas, dum a curſu fluvii retroagitur per hexapedas 40;
is
habet progreſſum hexapedarum 60 ſingulis minutis.
Creſcat au-
tem continuo impetus fluvii ita, ut retroagatur per 50, tum
per 60, 70, 80, 90, 100, 110, 120 &
c. Is progredietur per 50,
40, 30, 20, 10, nihil;
tum regredietur per 10, 20, quæ erunt
negativa priorum;
nam erat prius 100 - 50, 100 - 60, 100
- 70, 100 - 80, 100 - 90, tum 100 - 100=0, 100-
110= - 10, 100 - 120= - 20, &
ita porro. Continua
imminutione, ſive ſubtractione itum eſt a poſitivis in negati-
va, a progreſſu ad regreſſum, in quibus idcirco eadem ſpe-
cies manſit, non duæ diverſæ.
110. Idem autem & algebraicis formulis, & geometricis li-
33Probatio ex
Algebra, &
Geometria:
applicatio ad
omnes quanti-
tates variabi-
les.
neis ſatis manifeſte oſtenditur.
Sit formula 10 - x, & pro
x ponantur valores 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 &
c. ; valor for-
mulæ exhibebit 4, 3, 2, 1, 0, - 1, -2 &
c. , quod eodem
redit, ubi erat ſuperius in progreſſu, &
regreſſu, qui exprime-
rentur ſimul per formulam 10 - x.
Eadem illa formula per
continuam mutationem valoris x migrat e valore poſitivo in
negativum, qui æque ad eandem formulam pertinent.
Eodem
pacto in Geometria in fig.
11, ſi duæ lineæ MN, OP refe-
44Fig. 11. rantur invicem per ordinatas AB, CD &
c parallelas inter
ſe, ſecent autem ſe in E;
continuo motu ipſius ordinatæ a
poſitivo abitur in negativum, mutata directione AB, CD,
quæ hic habentur pro poſitivis, in FG, HI, poſt evaneſcen-
tiam in E.
Ad eandem lineam continuam OEP æque per-
tinet omnis ea ordinatarum ſeries, nec eſt altera linea, alter
locus geometricus O E, ubi ordinatæ ſunt poſitivæ, ac EP,
ubi ſunt negativæ.
Jam vero variabilis quantitatis cujuſvis
natura, &
lex plerumque per formulam aliquam analyticam,
ſemper per ordinatas ad lineam aliquam exprimi poteſt;

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index