Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="97" xlink:href="025/01/101.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.001117">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001118"> Quem porrò effectum prædicta illa gravitatio producat, non
                <lb/>
              video; cùm nec moveri, nec extrudi poſſit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001119">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001120"> Manu ipſa, ſcyphum illum ne ſurſum extrudatur immerſum reti­
                <lb/>
              nente, vim illam, impulſum illum, vel impetum, vel impreſſionem ſentimus;
                <lb/>
              præterquam quod vis illa gravitantis aquæ comprimit aëra ſchypho con­
                <lb/>
              tentum. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001121">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001122"> Rectè; inde petitur ratio quorumdam fontium artefacto­
                <lb/>
              rum in quibus aër ab aqua compreſſus aliam aquam, cujus ſuperficiem
                <lb/>
              premit, ſurſum extrudit; ſi quis verò non aquam, ſed Mercurium ad
                <lb/>
              comprimendum aëra adhibeat, longè major vis preſſionis ſequetur, &
                <lb/>
              longè altiùs aqua extrudetur; ſed jam hæc trita ſunt; vnum tantùm obſer­
                <lb/>
              vo; hallucinari ſcilicet illum, qui in magno vaſe in aquas, iuxta prædi­
                <lb/>
              ctum modum immerſo, vivere ſe poſſe credidit, & profundum maris ſcru­
                <lb/>
              tari; nempe aër in illo vaſe altè immerſo vi ſupra gravitantis aquæ ita com­
                <lb/>
              primetur, vt ducendo halitui minimè aptus eſſet: immo ipſe aër thorace
                <lb/>
              contentus & abdomine, ita comprimeretur, vt muſculi ducendo aëri ſer­
                <lb/>
              vientes, vix ad ſuam functionem habiles reſtarent; ſed quæſo reſume alia
                <lb/>
              capita, hoc enim tibi damus vltrò; ſcilicet corpus grave à levi deorſum non
                <lb/>
              detrudi, ſed ſua ſponte deſcendere. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001123">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001124"> Hoc ipſum eſt, quod volo, nimirum, corpus grave tantùm ſua
                <lb/>
              ſponte deorſum ire, & ab eo leve ſubjectum extrudi. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001125">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001126"> Licèt fatear corpus grave à levi deorſum non detrudi, ſed
                <lb/>
              ſponte ſua deſcendere, non tamen propterea dare cogor, à gravibus deſ­
                <lb/>
              cendentibus, levia ſurſum extrudi, nam & gravia deorſum, ac levia ſurſum
                <lb/>
              ire ſua ſponte cum Ariſtotele cenſeo. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001127">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001128"> Fingamus ſaltem, Chryſocome, corpus grave tantùm ſua
                <lb/>
              ſponte deſcendere, præciſa qualibet alia virtute, ſeu potentia, quæ
                <lb/>
              corpori levi inſit; quæro ex te, vtrùm aliquid diverſum ab eo, quod
                <lb/>
              modò apparet, in deſcenſu gravium, hoc poſito, futurum ſit, nihil pror­
                <lb/>
              ſus, lapis enim v.g.per medium aëra deſcenderet, & ſurſum aëra extrude­
                <lb/>
              ret, cùm aliter deſcendere non poſſit, idemque prorſus fieret, quod modò
                <lb/>
              fieri videmus. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001129">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001130"> Eadem ratio probat, corpus leue ea vi pollere, qua ſurſum fe­
                <lb/>
              ratur, quæ id probat, de corpore gravi; vt enim corpus grave ea pollet, vt
                <lb/>
              feratur in locum ſuum, versùs centrum Mundi, ita & leue, vt tendat in ſuum
                <lb/>
              ab eodem centro remotum, in hanc rem multos Ariſtotelis textus adducere
                <lb/>
              poſſem; ſed fruſtra, cùm Philoſophi mentem tibi perſpectam eſſe non du­
                <lb/>
              bitem. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001131">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001132"> Quid quæſo corpori gravi cum Mundi centro? </s>
              <s id="s.001133">quid ab eo
                <lb/>
              loco commodi refert? </s>
              <s id="s.001134">cur igitur illud adeò appetit? </s>
              <s id="s.001135">corpus verò leve,
                <lb/>
              quid rixæ aut diſſidij habet cum illo centro? </s>
              <s id="s.001136">quid ab eo ſibi timet? </s>
              <s id="s.001137">cur illud
                <lb/>
              fugit, vt infeſtum hoſtem? </s>
              <s id="s.001138">Præterea ſi rectè memini, Stagirita veſter lib.
                <lb/>
              4. de Cœlo textu 39. expreſsè dicit aëra deorſum ferri, ſi aqua vel terra
                <lb/>
              ſubtrahatur, non verò ſurſum, ſubtracto illo corpore, cui ſubeſt; & tamen
                <lb/>
              non minùs levis eſt, quàm gravis, nec minor, vt dicis, illi virtus intrin-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>